28η Φιλοξένια (Διεθνής Έκθεση Τουρισμού) Θεσσαλονίκη 22-25.11.2012

Χ Α Ι Ρ Ε Τ Ι Σ Μ Ο Σ
ΤΗΣ Α. Μ. ΤΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΚΥΠΡΟΥ κ. κ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ
ΣΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΜΕ ΘΕΜΑ:
ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΣ – ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
ΣΤΗΝ ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗ.
ΜΟΝΤΕΛΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ – ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ.

Αγαπητοί Σύνεδροι,

Με αισθήματα ιδιαίτερης ικανοποίησης χαιρετίζω την 28η FHILOXENIA ( Διεθνή Έκθεση Τουρισμού), η οποία έχει ως βασικό θεματικό αφιέρωμα τις Νέες Τουριστικές Αγορές τής Βαλκανικής και εν γένει των Χωρών τής Νοτιανατολικής Ευρώπης και φιλοδοξεί ν’ αποτελέσει το μεγάλο τουριστικό Forum τής συγκεκριμένης περιοχής, με επίκεντρο τη Θεσσαλονίκη.

Το γεγονός ότι η φετινή διοργάνωση τής FHILOXENIA, εστιάζει το θέμα της στην ανάπτυξη και καλλιέργεια τού Θρησκευτικού και Πολιτιστικού τουρισμού, τον οποίο θεωρεί ως συνδετικό στοιχείο των λαών τής Βαλκανικής και τής Νοτιοανατολικής Ευρώπης, προσλαμβάνει ιδιαίτερη σημασία από πολλές απόψεις.
Εν πρώτοις, με βάση το στόχο αυτό, παρέχεται η δυνατότητα στους χιλιάδες προσκυνητές των θρησκευτικών μνημείων των διαφόρων κρατών που θα επισκεφθούν, να κρίνουν και να αξιολογήσουν τον πολιτισμό των γειτονικών τους λαών και να καλλιεργήσουν μέσα τους το πνεύμα τής ειρήνης και τής συνεργασίας.

Κατά δεύτερο λόγο τους προσφέρεται η ευκαιρία να γνωρίσουν τα προβλήματα των λαών αυτών και να συμβάλουν, στο μέτρο των δυνατοτήτων τους, στην προώθηση των διαχρονικών αξιών τής ζωής και ιδιαίτερα στα μεγάλα θέματα τής Δικαιοσύνης και τής επικράτησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Τούτο ισχύει ιδιαίτερα για τους επισκέπτες τής μικρή μας Πατρίδας, τής Κύπρου.

Για υποστήριξη των Προσκυνηματικών Περιηγήσεων και του Θρησκευτικού Τουρισμού η Εκκλησία της Κύπρου έχει ιδρύσει Συνοδικό Γραφείο Προσκυνηματικών Περιηγήσεων, του οποίου προΐσταται ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Μεσαορίας κ. Γρηγόριος. Το εν λόγω Γραφείο προχωρεί στην έκδοση χαρτών και άλλου υλικού, οργανώνει διάφορες εκδηλώσεις στην Κύπρο και συμμετέχει σε συνέδρια και εκθέσεις στο εξωτερικό.

Όπως όλοι σας γνωρίζετε, η Μεγαλόνησός μας, δια μέσου των αιώνων, ανέπτυξε ένα υπέροχο Βυζαντινό πολιτισμό, ο οποίος αποτελεί αληθινό κόσμημα για τη μεσαιωνική μας Ιστορία. Ο πολιτισμός αυτός είναι τόσο λαμπρός, ώστε η Κύπρος να θεωρείται ως ένα από τα μεγάλα κέντρα πολιτισμού τής Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.

Τούτο αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι στην περιοχή τού Τροόδους η UNESCO ανακήρυξε δέκα ναούς, αφιερωμένους στην Παναγία και σε άλλους αγίους τής Εκκλησίας μας, ως μνημεία τής παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Αυτή η τιμή μάς κάνει να νιώθουμε πολύ υπερήφανοι για τη θρησκευτική και πολιτιστική μας κληρονομιά και ασφαλώς επιθυμούμε όπως την προβάλουμε για να τη γνωρίσουν όσο το δυνατό περισσότεροι επισκέπτες και να θαυμάσουν τα θρησκευτικά και πολιτιστικά επιτεύγματα τού λαού μας.

Πέραν βέβαια από τα μνημεία αυτά, ολόκληρη η Κύπρος έχει να επιδείξει πολλά θρησκευτικά μνημεία, τα οποία διαλαλούν το ύψος του πολιτισμού της και των αξιών που ο λαός μας καλλιέργησε.

Δυστυχώς, από το 1974 μέχρι σήμερα, το βόρειο τμήμα τής Πατρίδας μας κατέχεται από τα τουρκικά στρατεύματα κατοχής, και ένα μεγάλο μέρος τού πολιτισμού μας λεηλατήθηκε άγρια και κατά τρόπο πολύ βάρβαρο από Τούρκους αρχαιοκάπηλους, οι οποίοι προσπάθησαν και πούλησαν τους θρησκευτικούς μας θησαυρούς στην Ευρώπη, την Ιαπωνία και την Αμερική.

Η Εκκλησία τής Κύπρου έκανε και κάνει ό,τι μπορεί για την επιστροφή των θησαυρών αυτών. Μέχρι σήμερα μπόρεσε, μετά από μακρούς δικαστικούς αγώνες, και επανέφερε στην Κύπρο τα περίφημα ψηφιδωτά τής Παναγίας τής Κανακαριάς τής Λυθράγκωμης και τις εξαίρετες αγιογραφίες τού Αγίου Ευφημιανού τής Λύσης.

Οι ιστορικοί αυτοί θησαυροί μας εκτίθενται ήδη στο Βυζαντινό μας Μουσείο τού Πολιτιστικού Κέντρου «Αρχιεπίσκοπος Μακάριος ο Γ΄», και οι επισκέπτες μας θα έχουν τη δυνατότητα να τους δουν εκ του πλησίον και να θαυμάσουν το κάλλος και το ύψος τού πολιτισμού μας.

Περαίνων συγχαίρω και πάλιν θερμά τους διοργανωτές τού Συνεδρίου τής 28ης PHILOXENIA, που εστιάζεται στην ανάπτυξη τού Θρησκευτικού και Πολιτιστικού Τουρισμού και τους εύχομαι από κέντρου καρδίας πάσαν επιτυχία.

Ευχέτης προς Κύριον

Ο Κύπρου Χρυσόστομος

Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου,
22 Νοεμβρίου 2012.

===============================================================

Ακολουθεί η ομιλία του Θεοφιλεστάτου Επισκόπου Μεσαορίας κ. Γρηγορίου, διευθυντού του Συνοδικού Γραφείου Προσκυνηματικών Περιηγήσεων της Εκκλησίας της Κύπρου.

Προσκυνηματικές Διαδρομές στους Ιερούς Τόπους της Κύπρου
Θεσσαλονίκη, 22 Νοεμβρίου 2012

Επισκόπου Μεσαορίας Γρηγορίου
Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου

Αισθάνομαι ιδιαίτερη χαρά που βρίσκομαι σήμερα ενώπιόν σας, και τούτο γιατί η οργανωτική επιτροπή του παρόντος Συνεδρίου προσφέρει την ευκαιρία να παρουσιάσουμε το έργο, τους στόχους και τις προοπτικές του Γραφείου Προσκυνηματικών Περιηγήσεων της Εκκλησίας της Κύπρου.

Το Συνοδικό Γραφείο Προσκυνηματικών Περιηγήσεων της Εκκλησίας της Κύπρου δραστηριοποιείται τα τελευταία χρόνια με την έκδοση χαρτών και οργάνωση εκθέσεων, ημερίδων, ομιλιών σε πόλεις, κοινότητες και σχολεία, υποστήριξη της επίσκεψης ομάδων επισκεπτών με ειδικό ενδιαφέρον και συντονισμό των προσπαθειών διάφορων ομάδων που ασχολούνται με το Θρησκευτικό Τουρισμό (Κυπριακός Οργανισμός Τουρισμού, τουριστικοί πράκτορες, ξεναγοί, περιφερειακές εταιρείες ανάπτυξης κ.ά.). Για την προώθηση του έργου του Γραφείου δραστηριοποιείται ειδική επιτροπή, στην οποία αντιπροσωπεύονται η Αρχιεπισκοπή Κύπρου και οι Μητροπόλεις και έχει συγκεντρωθεί και αξιοποιηθεί σημαντικός όγκος πληροφοριών.

Το Γραφείο, επίσης, βοηθά τις κατά τόπους εκκλησιαστικές αρχές για να είναι η επίσκεψη των προσκυνητών πιο άνετη και προχωρεί στην έκδοση υλικού σχετικού με τους τόπους επίσκεψης.

Η πρόσκληση να λάβουμε μέρος στο παρόν Συνέδριο και η ευκαιρία να παρουσιάσουμε τα ιερά προσκυνήματα της πατρίδας μας ενώπιον εκλεκτών συνέδρων από όλη την Ελληνική Επικράτεια και από άλλες χώρες της ευρύτερης περιοχής της Ευρώπης και Μεσογειακής λεκάνης, καθώς και εκπροσώπων των κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησιών, αισθάνομαι βαθύτατα ότι εγκαινιάζει μια νέα σελίδα συνεργασίας μεταξύ μας, αλλά και με τον ευρύτερο χριστιανικό κόσμο.

Φρονώ ότι ευκαιρίες όπως αυτές που ζούμε κοντά σας, εδώ στη φιλόξενη συμπρωτεύουσα είναι οι καλύτερες συνθήκες δημιουργίας και καλλιέργειας και διαμόρφωσης κοινής στρατηγικής, με στόχο τη βαθύτερη αλληλογνωριμία και ασφαλώς συνεργασία για την προβολή της οικουμενικής χριστιανικής κληρονομιάς μας και τη διευκόλυνση των επισκεπτών-προσκυνητών για καλύτερη ενημέρωση και πρόσβαση στα ιερά μας προσκυνήματα.

Με την παρούσα αναφορά μας σας καλούμε σ’ ένα ταξίδι προσκυνηματικό, σε προορισμούς και διαδρομές του ελεύθερου τμήματος της νήσου μας, αφού δεν μπορούμε το ίδιο να πράξουμε, στο κατεχόμενο από τα τουρκικά στρατεύματα τμήμα της εδώ και 38 χρόνια, γιατί η λεηλασία των εκκλησιών τις έχει απογυμνώσει από τα ιερά αντικείμενα, άλλες έχουν μετατραπεί σε μουσουλμανικά τεμένη, κέντρα διασκέδασης ή έχουν κατεδαφιστεί.

Προσκαλείστε μαζί μας, να γνωρίσουμε τα προσκυνήματα της Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Κύπρου και όλοι μας να συμβάλουμε στην ευαισθητοποίηση προς την κατεύθυνση της γνωριμίας με την ορθόδοξη, αποστολική παράδοσή μας, όπως αυτή διατηρείται από την ημέρα της Πεντηκοστής στην κυπριακή γη. Η γνωριμία με τον πολιτισμικό περιβάλλοντα χώρο της νήσου είναι, κατά τη γνώμη μου, μια ευκαιρία αναβάπτισης κάθε χριστιανού που έμαθε να αγαπά και να σέβεται τις πηγές της ταυτότητάς μας. Γιατί, για μας κάτω στην Κύπρο, οι ιεροί μας χώροι αποτελούν την καλύτερη μαρτυρία και το τεκμήριο της ιστορικής μας παρουσίας στο ανατολικό άκρο της Μεσογείου για 3.500 χρόνια! Καθώς και 2.000 χρόνια χριστιανισμού! Είναι δηλωτικοί της πορείας και πολύ περισσότερο της δημιουργίας στη γη των πατέρων μας. Η κληρονομιά των προγόνων μας υπογραμμίζω ότι δεν ανήκει μόνο σε εμάς τους Κυπρίους, αλλά σε ολόκληρο το ορθόδοξο γένος.

Το προσκύνημα στην Κύπρο περιλαμβάνει την Παναγία με διάφορα ονόματα: Κυκκώτισα, Τροοδίτισσα, Χρυσορρογιάτισσα, Χρυσοσπηλιώτισσα, Καθαρκώτισσα κ.ά. και ένα μεγάλο αριθμό αγίων: ο Απ. Βαρνάβας και πρώτος επίσκοπος Κύπρου, ο Άγιος Σπυρίδωνας επίσκοπος Τριμυθούντος, ο Τετραήμερος Λάζαρος και πρώτος επίσκοπος Κιτίου, ο Άγιος Επιφάνιος Κύπρου, ο Άγιος Τριφύλλιος επίσκοπος Λευκωσίας, ο Άγιος Ιωάννης ο Ελεήμων, Πατριάρχης Αλεξανδρείας κ.ά. Ο χώρος λατρείας και η λειτουργική ζωή, ο μοναχισμός, η βυζαντινή μουσική και η εκκλησιαστική τέχνη εν γένει, η λαογραφία, τα έθιμα, τα μουσεία, τα σκευοφυλάκια και τα όσα άλλα περιλαμβάνονται στον προσιτό από κάθε άποψη προσκυνηματικό χάρτη, έκδοση του Γραφείου μας αποτελούν τους κυριότερους σταθμούς της περιήγησής μας.

Η νήσος Κύπρος υπήρξε ανέκαθεν τόπος βαθιά παραδοσιακός και πλούσια ιστορικός. Τόπος προσκυνηματικός, τόπος προσευχής, περισυλλογής, τόπος λατρείας καθώς και τόπος αποθεραπείας ψυχών και σωμάτων. Αυτό μαρτυρείται από τα πολύ φημισμένα στον ευρύτερο ελληνικό χώρο της αρχαιότητας ιερά της Αφροδίτης στην Πάφο και του Ολυμπίου Διός, εκεί που σήμερα προβάλλει ως ιερό παρατηρητήριο και φύλακας απάσης της νήσου ο Σταυρός του Κυρίου (Ι.Μ. Σταυροβουνίου), το ιερό του Απόλλωνος στη Λεμεσό, καθώς και τα αρχαία θέατρα της Πάφου, του Κουρίου και τα τουρκοκρατούμενα των Σόλων και της Σαλαμίνος.

Το νησί της ελληνικής φιλοσοφίας και της ειδωλολατρίας μεταμορφώθηκε με το αποστολικό κήρυγμα και τη χειροτονία επισκόπων, δηλ. με την ίδρυση της Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Κύπρου, σε ένα περιβάλλον το οποίο μπορεί να ενισχύσει και να θεραπεύσει τον άνθρωπο, τον προσκυνητή άνθρωπο, που έχει πνευματικές αναζητήσεις και διαθέτει ενδιαφέροντα θεολογικά, ιστορικά, καλλιτεχνικά (μουσική, αγιογραφία, αρχιτεκτονική, κεντητική) και πάνω από όλα πνευματικό ζήλο κι αγάπη για την Εκκλησία. Την Εκκλησία του χθές, του σήμερα και του αύριο.

Οι άνθρωποι σπεύδουν, από την αρχαιότητα έως και σήμερα, να βρούν την ψυχοσωματική τους ίαση. Η Κύπρος παραμένει βαθιά προσκυνηματικός τόπος από την αρχαιότητα έως τους Αποστολικούς χρόνους και από τα περίφημα βυζαντινά χρόνια, ως τον καιρό των διάφορων κατακτητών μέχρι και σήμερα.

Όλα αυτά μας παρέχουν την ευκαιρία να μελετήσουμε και να επιδιώξουμε να επισκεφθούμε και να γνωρίσουμε τα ιερά μας προσκυνήματα, Μοναστήρια κι Εκκλησίες, αναζητώντας την πνευματική θεραπεία, την ένθεη ωφέλεια και παρηγορία.

Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε, ενδεχομένως, διαμορφώσει τουριστική συνείδηση ευρισκόμενοι σε ξένες χώρες, με παρόμοια ή εντελώς διαφορετική κουλτούρα από τη δική μας. Αυτή τη συνείδηση είναι αναγκαίο να εκπέμπουμε και να διαδίδουμε και σε ό,τι αφορά κάθε γωνιά της παράδοσης και του πολιτισμού μας, όπως συμβαίνει και με την ιδιαίτερή μου πατρίδα, ως προορισμό τουριστικό ή καλύτερα προσκυνηματικό. Ελάτε και πάλι να ξεκινήσουμε το ταξίδι των δικών σας προγόνων διερχόμενοι τις διαδρομές των ιερών αποδημιών προς τους Αγίους Τόπους, τα Ιεροσόλυμα. Πρίν ή μετά τα Ιεροσόλυμα, η Κύπρος σάς καλεί να ξαποστάσετε στα όμορφα και ιερά της προσκυνήματα. Ελάτε να γνωρίσουμε μαζί δημιουργικά τα διάφορα και τόσο ενδιαφέροντα προσκυνηματικά μέρη της Κύπρου. Φαίνονται να είναι λίγα, αλλά είναι μοναδικά. Απαιτούν προσέγγιση με σεβασμό και ευλάβεια, τόσο από τους πιστούς όσο και από τους επισκέπτες.

Η παράθεση των διαδρομών προς τους ποικίλους προορισμούς, φρονώ ότι οι προτεινόμενοι συνδυασμοί θα προσφέρουν αναμφίβολα στον επισκέπτη μεγαλύτερη γεύση ξενίας ελληνικής και πλατύτερη εμπειρία της εύοσμης ανθοδέσμης του ορθόδοξου πολιτισμού και κάθε άλλου πολιτισμού θρησκευτικού που φιλοξενείται στο νησί, ενώ παράλληλα δε θα επιτρέψουν να νιώσει μοναξιά ή να αισθανθεί ότι βρίσκεται σε αλλότρια γη.

Η ενημέρωση που προσφέρει το Γραφείο μας κινείται σε ευρύτερα πλαίσια πολύ πέρα από έναν κλασικό τουριστικό οδηγό ή γραφείο πληροφοριών. Η προσκυνηματική περιηγήση προσφέρει ανανέωση της ήδη ζωντανής σχέσης των σύγχρονων πιστών με την Αποστολική Εκκλησία της Κύπρου.

Την παράδοση και την ιστορία του Χριστιανισμού στην Κύπρο, η οποία έχει την αρχή της στα αποστολικά χρόνια, δηλ. από την κάθοδο των Αποστόλων Βαρνάβα, Μάρκου και Παύλου το 45 μ.Χ. από τη Σελεύκεια της Συρίας στη Σαλαμίνα της Κύπρου.

Με τη συνεργασία όλων των φορέων του Τουρισμού και κατεξοχήν με τον Κυπριακό Οργανισμό Τουρισμού, απευθυνόμαστε σε ειδικούς, όπως θεολόγους, κληρικούς, μοναχούς, υπευθύνους μουσείων, τουριστικούς πράκτορες, ξεναγούς, δασκάλους κ.ά., καθώς και στον κάθε άνθρωπο που έχει ενδιαφέρον για το θέμα. Ακόμη, απευθυνόμαστε σε όλους τους ορθόδοξους αδελφούς μας, τους εγγύς και τους μακράν, οι οποίοι έρχονται ή επιθυμούν να επισκεφθούν το νησί μας, όχι μόνο για τον ήλιο και τη θάλασσα, που μπορούν να βρουν και σε άλλους τουριστικούς προορισμούς, αλλά έρχονται για να γνωρίσουν τη δική μας παράδοση και το δικό μας πολιτισμό. Έρχονται να γνωρίσουν τη δική μας ιστορία και ορθόδοξη Εκκλησία, καθώς και τόσα άλλα σπουδαία, τα οποία ανήκουν και στους ίδιους ως παγκόσμια χριστιανική κληρονομιά.

Θεωρώ ότι οφείλουμε να παράσχουμε στον επισκέπτη της πατρίδας μας κάθε δυνατή συμπαράσταση και πρόσβαση στους προσκυνηματικούς μας προορισμούς, ασφαλώς με σεβασμό και ιεροπρέπεια, λαμβάνοντας υπόψη ότι τα ιερά προσκυνήματά μας, όπως και σ’ όλες τις κατά τόπους ορθόδοξες Εκκλησίες, είναι προσκυνηματικοί τόποι, δεν είναι νεκρά μνημεία, αλλά ζωντανοί χώροι λατρείας, πνευματικής άσκησης και προσευχής.

Ο σύγχρονος άνθρωπος αναζητά το χαμένο παράδεισο σε πρόσκαιρα μέσα αναψυχής. Ας τον βοηθήσουμε και μαζί ας βοηθήσουμε και τον εαυτό μας να αναγεννηθεί με τόλμη και αγάπη, φιλοξενώντας τον στον παράδεισο της πίστεως και των αξιών, που εκφράζει το ορθόδοξο βίωμα και η ζωντανή μας θρησκευτική παράδοση.

Μέσα στο μεγάλο πνευματικό πλούτο της, κρατήστε, παρακαλώ, στην καρδιά σας την Κύπρο μας, την ενάλια γη, τη νήσο των αγώνων, των Αγίων, των Μαρτύρων και των Αποστόλων!