Η Εκκλησία Κύπρου στο Ε' Πανρωσικό Εκκλησιαστικό Συνέδριο Προσκυνηματικών Περιηγήσεων

Η Εκκλησία Κύπρου στο Ε’ Πανρωσικό Εκκλησιαστικό Συνέδριο Προσκυνηματικών Περιηγήσεων

Αντιπροσωπεία της Εκκλησίας της Κύπρου, αποτελούμενη από τον επικεφαλής του Γραφείου Διεκκλησιαστικών Σχέσεων και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων και Υπεύθυνο για Θέματα προσκυνηματικών προορισμών Θεοφιλέστατο Χωρεπίσκοπο Μεσαορίας κ. Γρηγόριο, τον Δρα Φαίδωνα Παπαδόπουλο και τον Δρα Γεώργιο Φιλοθέου μετέβη στη Ρωσία, όπου συμμετέσχε στο Ε’ Πανρωσικό Εκκλησιαστικό Συνέδριο για προσκυνηματικές περιηγήσεις, που διοργανώθηκε από το Συνοδικό Γραφείο Ανάπτυξης Προσκυνηματικών Περιηγήσεων του Πατριαρχείου της Ρωσίας.

Με την ευκαιρία της εκεί παρουσίας της, η αντιπροσωπεία της Εκκλησίας Κύπρου, μαζί με αντιπροσώπους του Κυπριακού Οργανισμού Τουρισμού (ΚΟΤ), παρουσίασαν τον καλαίσθητο τόμο – οδηγό του ΚΟΤ «Κύπρος Νήσος Αγίων – Θρησκευτική Περιήγησις». Μέσω της ρωσικής μετάφρασης, του εν λόγω τόμου, ο Θεοφ. Χωρεπίσκοπος Μεσαορίας κ. Γρηγόριος παρουσίασε τα ιερά προσκηνύματα του νησιού μας, ο Δρ Γεώργιος Φιλοθέου τις προσκηνυματικές διαδρομές και ο Δρ Φαίδωνας Παπαδόπουλος τους διάφορους ιστορικούς μας χώρους.

Η παρουσίαση κίνησε μεγάλο ενδιαφέρον τόσο στους 200 αντιπροσώπους του Πατριαρχείου της Ρωσίας όσο και στους αντιπροσώπους των 11 κατά τόπους Εκκλησιών που λαμβάνουν μέρος στο εν λόγω Συνέδριο.

Το Συνέδριο που είχε γενικό θέμα: «Πορεία των προς Θεόν δεομένων» πραγματοποιήθηκε το διήμερο 25-26 Νοεμβρίου 2009.

Ακολουθεί η ομιλία του Θεοφ. Χωρεπισκόπου Μεσαορίας Γρηγορίου προ το Συνέδριο:

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΟΔΗΓΟΥ
«Κύπρος Νήσος Αγίων, Θρησκευτική περιήγησις»
Πατριαρχείο Μόσχας. E’ Συνέδριο Προσκυνηματικών Περιηγήσεων,
Μόσχα, 25-26 Νοεμβρίου 2009

Αισθάνομαι ιδιαίτερη χαρά που βρίσκομαι σήμερα ενώπιόν σας και τούτο γιατί η οργανωτική επιτροπή του παρόντος Συνεδρίου προσφέρει την ευκαιρία σε εμένα και τους συνεργάτες μου, με τους οποίους εκπροσωπούμε την Αγιωτάτη Εκκλησία της Κύπρου, να παρουσιάσουμε την ρωσική μετάφραση της έκδοσης-προσκυνηματικός οδηγός της πανταχόθεν και από ετών δοκιμαζόμενης αγιονύμου νήσου Κύπρου.
Η πρόσκληση να λάβουμε μέρος στο παρόν Συνέδριο και η ευκαιρία να παρουσιάσουμε τα ιερά προσκυνήματα της πατρίδας μας ενώπιον εκλεκτών συνέδρων από όλη την Εκκλησία της Ρωσίας καθώς και εκπροσώπων των κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησιών, αισθάνομαι βαθύτατα ότι εγκαινιάζει μια νέα σελίδα συνεργασίας μεταξύ Ρωσίας και Κύπρου, αλλά και με τον ευρύτερο ορθόδοξο χριστιανικό κόσμο.
Φρονώ ότι ευκαιρίες όπως αυτές που ζούμε κοντά σας, εδώ στη φιλόξενη ρωσική πρωτεύουσα μέσα στις αυλές του Πατριαρχείου Μόσχας είναι οι καλύτερες συνθήκες δημιουργίας και καλλιέργειας και διαμόρφωσης κοινής στρατηγικής με στόχο τη βαθύτερη αλληλογνωριμία και ασφαλώς συνεργασία για την προβολή της οικουμενικής χριστιανικής κληρονομιάς μας.
Η παρούσα έκδοση του Κυπριακού Οργανισμού Τουρισμού, την οποία παρουσιάζουμε στη Μόσχα, με τις ευλογίες του Μακαριωτάτου Πατριάρχου Μόσχας και πασών των Ρωσιών κ.κ. Κυρίλλου και του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Νέας Ιουστινιανής και πάσης Κύπρου κ.κ. Χρυσοστόμου, του οποίου μεταφέρω τις εγκάρδιες ευχές και την εν Χριστώ αγάπη προς όλους σας, μας προσφέρει την ευκαιρία για ένα άλλο ταξίδι προσκυνηματικό, σε προορισμούς και διαδρομές του ελεύθερου τμήματος της νήσου μας, αφού δεν μπορούμε το ίδιο να πράξουμε, στο κατεχόμενο από τα τουρκικά στρατεύματα τμήμα της εδώ και 35 χρόνια.
Η έκδοση-οδηγός του Κυπριακού Οργανισμού Τουρισμού «Κύπρος Νήσος Αγίων, Θρησκευτική περιήγησις» με την καλιτεχνική επιμέλεια της «Μέθεξις, διακονία πολιτισμού», είναι μια σπουδαία και πρωτοποριακή προσφορά καθότι, εκτός των άλλων, καλύπτει ένα κενό στην κυπριακή βιβλιογραφία. Άξιον και δίκαιον, πάλιν και πολλάκις να συγχαρούμε όλους όσους συνέβαλαν στην πραγμάτωση αυτής της όμορφης έκδοσης.
Ο Κυπριακός Οργανισμός Τουρισμού μας καλεί να γνωρίσουμε τα προσκυνήματα της Κύπρου και όλοι μας να συμβάλουμε στην ευαισθητοποίηση προς την κατεύθυνση της γνωριμίας με την ορθόδοξη, αποστολική παράδοσή μας, όπως αυτή διατηρείται από την ημέρα της Πεντηκοστής στην κυπριακή γη. Η γνωριμία με τον πολιτισμικό περιβάλλοντα χώρο της νήσου, είναι, κατά τη γνώμη μου, μια ευκαιρία αναβάπτισης κάθε χριστιανού που έμαθε να αγαπά και να σέβεται τις πηγές της ταυτότητάς μας. Γιατί, για μας κάτω στην Κύπρο, οι ιεροί μας χώροι αποτελούν την καλύτερη μαρτυρία και το τεκμήριο της ιστορικής μας παρουσίας στο ανατολικότερο άκρο της Μεσογείου για 3.500 χρόνια! Καθώς και 2.000 χρόνια χριστιανισμού! Είναι δηλωτικοί της πορείας και πολύ περισσότερο της δημιουργίας στη γη των πατέρων μας. Η κληρονομιά των προγόνων μας υπογραμμίζω ότι δεν ανήκει μόνο σε εμάς τους κυπρίους, αλλά σε ολόκληρο το ορθόδοξο γένος.
Η Παναγία στην Κύπρο με τα διάφορα ονόματα: Κυκκώτισα, Τροοδίτισσα, Χρυσορρογιάτισσα, Χρυσοσπηλιώτισσα, Καθαρκότισσα κ.ά.. Οι Άγιοι της νήσου Κύπρου Απ. Βαρνάβας και πρώτος επίσκοπος Κύπρου, Άγιος Σπυρίδωνας επίσκοπος Τριμυθούντος, Τετραήμερος Λάζαρος και πρώτος επίσκοπος Κιτίου, Άγιος Επιφάνιος Κύπρου, Άγιος Τριφύλλιος επίσκοπος Λευκωσίας, Άγιος Ιωάννης ο Ελεήμων, Πατριάρχης Αλεξανδρείας κ.ά.. Ο χώρος λατρείας και η λειτουργική ζωή, ο μοναχισμός, η βυζαντινή μουσική και η τέχνη εν γένει, η λαογραφία, τα έθιμα, τα μουσεία, τα σκευοφυλάκια και τα όσα άλλα περιλαμβάνονται στον προσιτό από κάθε άποψη προσκυνηματικό οδηγό, αποτελούν τους κυριότερους σταθμούς της περιπλάνησής μας μέσα από τις αρμονικά τοποθετημένες θεματικές της ανά χείρας έκδοσης.
Θα ήθελα να επισημάνω, σύμφωνα και με το περιεχόμενο του παρόντος οδηγού, ως ασφαλέστερη την ονομασία προσκυνηματικές περιηγήσεις ή προσκυνηματικοί προορισμοί, αντί να μιλούμε για θρησκευτικό τουρισμό ή θρησκευτικές περιηγήσεις.
Η νήσος Κύπρος υπήρξε ανέκαθεν τόπος βαθιά παραδοσιακός και πλούσια ιστορικός. Τόπος προσκυνηματικός, τόπος προσευχής, περισυλλογής, τόπος λατρείας καθώς και τόπος αποθεραπείας ψυχών και σωμάτων. Αυτό μαρτυρείται από τα πολύ φημισμένα στον ευρύτερο ελληνικό χώρο της αρχαιότητας ιερά της Αφροδίτης στην Πάφο και το Ολυμπίου Διός, εκεί που σήμερα προβάλλει ως ιερό παρατηρητήριο και φύλακας απάσης της νήσου ο Σταυρός του Κυρίου (Ι.Μ. Σταυροβουνίου), το ιερό του Απόλλωνος στη Λεμεσό, καθώς και τα αρχαία θέατρα της Πάφου, του Κουρίου και τα τουρκοκρατούμενα των Σόλων και της Σαλαμίνος.
Το νησί της ελληνικής φιλοσοφίας και της ειδωλολατρίας μεταμορφώθηκε με το αποστολικό κήρυγμα και τη χειροτονία επισκόπων, δηλ. με την ίδρυση της Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Κύπρου, σε ένα περιβάλλον το οποίο μπορεί να ενισχύσει και να θεραπεύσει τον άνθρωπο, τον προσκυνητή άνθρωπο, που έχει πνευματικές αναζητήσεις και διαθέτει ενδιαφέροντα θεολογικά, ιστορικά, καλλιτεχνικά (μουσική, αγιογραφία, αρχιτεκτονική, κεντητική) και πάνω από όλα πνευματικό ζήλο κι αγάπη για την Εκκλησία. Την Εκκλησία του χθές, του σήμερα και του αύριο.
Οι άνθρωποι σπεύδουν, από την αρχαιότητα έως και σήμερα, να βρούν τη ψυχοσωματική τους ίαση. Η Κύπρος παραμένει βαθιά προσκυνηματικός τόπος, από την αρχαιότητα έως τους Αποστολικούς χρόνους και από τα περίφημα βυζαντινά χρόνια, έως τον καιρό των κατακτήσεων μέχρι της σήμερον.
Η παρούσα συλλογική έκδοση με κείμενα αξιόλογων Κυπρίων ερευνητών, με αποσπάσματα από την παλαιότερη βιβλιογραφία, με πλούσιο φωτογραφικό υλικό σύγχρονο και παλαιότερο, προσφέρει, ευχάριστη πλοήγηση στον κάθε αναγνώστη-προσκυνητή. Όλα αυτά παρέχουν την ευκαιρία να μελετήσουμε και να επιδιώξουμε να επισκεφθούμε και να γνωρίσουμε τα ιερά μας προσκυνήματα, Μοναστήρια κι Εκκλησίες αναζητώντας την πνευματική θεραπεία.
Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε, ενδεχομένως, διαμορφώσει τουριστική συνείδηση ευρισκόμενοι σε ξένες χώρες, με παρόμοια ή εντελώς διαφορετική κουλτούρα από τη δική μας. Αυτή τη συνείδηση είναι αναγκαίο να εκπέμπουμε και να διαδίδουμε και σε ό,τι αφορά κάθε γωνιά της παράδοσης και του πολιτισμού μας, όπως συμβαίνει και με την ιδιαίτερη μου πατρίδα, ως προορισμό τουριστικό ή καλύτερα προσκυνηματικό. Ελάτε και πάλι να ξεκινήσουμε το ταξίδι των δικών σας προγώνων (Ηγούμενος της ρωσικής γης, Δανιήλ, Αρχιμανδρίτης Varsonofy, μοναχός-λόγιος και πολύγλωσσος Vasily Grigorovich-Barsky) διερχόμενοι τις διαδρομές των ιερών αποδημιών προς τους Αγίους Τόπους, τα Ιεροσόλυμα. Πρίν ή μετά τα Ιεροσόλυμα η Κύπρος σάς καλεί να ξαποστάσετε στα όμορφα και ιερά της προσκυνήματα. Ελάτε να γνωρίσουμε μαζί δημιουργικά τα διάφορα και τόσο ενδιαφέροντα προσκυνηματικά μέρη της Κύπρου.Φαίνονται να είναι λίγα, αλλά είναι μοναδικά. Απαιτούν προσέγγιση με σεβασμό και ευλάβεια.
Η παράθεση των διαδρομών προς τους ποικίλους προορισμούς καθιστά την έκδοση αυτή εύχρηστη. Φρονώ ότι οι προτεινόμενοι συνδυασμοί προορισμών και διαδρομών θα προσφέρουν αναμφίβολα στον επισκέπτη μεγαλύτερη γεύση ξενίας ελληνικής και πλατύτερη εμπειρία της εύοσμης ανθοδέσμης του ορθόδοξου πολιτισμού και κάθε άλλου πολιτισμού θρησκευτικού που φιλοξενείται στο νησί, ενώ παράλληλα δεν θα επιτρέψουν να νιώσει μοναξιά ή να αισθανθεί ότι βρίσκεται σε αλλότρια γη.
Το βιβλίο που παρουσιάζουμε σήμερα κινείται σε ευρύτερα πλαίσια πολύ πέρα από ένα κλασικό τουριστικό οδηγό. Η βαθύτερη επεξεργασία των κειμένων μού επιτρέπει να πω ότι είναι ένα εργαλείο εκπαιδευτικό για τον κάθε ενδιαφερόμενο. Όλως ιδιαιτέρως η παρούσα ρωσική μετάφραση καλεί, χωρίς υπερβολή, σε μια απλή και ανάλαφρη ανανέωση της ήδη ζωντανής σχέσης των σύγχρονων ρώσων πιστών με την Αποστολική Εκκλησία της Κύπρου.
Το περιεχομένο του οδηγού προσφέρει υλικό προς όλους τους ανθρώπους, που έχουν ενδιαφέρον για την παράδοση και την ιστορία του Χριστιανισμού στην Κύπρο, η οποία έχει την αρχή της στα αποστολικά χρόνια, δηλ. από την κάθοδο των Αποστόλων Βαρνάβα, Μάρκου και Παύλου το 45 μ.Χ. από τη Σελεύκεια της Συρίας στη Σαλαμίνα της Κύπρου.
Η έκδοση απευθύνεται σε ειδικούς όπως θεολόγους, κληρικούς, μοναχούς, υπευθύνους μουσείων, τουριστικούς πράκτορες, ξεναγούς, δασκάλους κ.ά., καθώς και στον κάθε άνθρωπο που έχει ενδιαφέρον για το θέμα. Ακόμη απευθύνεται σε όλους τους ορθόδοξους αδελφούς μας, τους εγγύς και τους μακράν, οι οποίοι έρχονται ή επιθυμούν να επισκεφθούν το νησί μας, όχι μόνο για τον ήλιο και τη θάλασσα, που μπορούν να βρουν και σε άλλους τουριστικούς προορισμούς, αλλά έρχονται για να γνωρίσουν τη δική μας παράδοση και το δικό μας πολιτισμό. Έρχονται να γνωρίσουν τη δική μας ιστορία και ορθόδοξη Εκκλησία, καθώς και τόσα άλλα σπουδαία, τα οποία ανήκουν και στους ίδιους ως παγκόσμια χριστιανική κληρονομιά.
Θεωρώ ότι οφείλουμε να τους παράσχουμε κάθε δυνατή συμπαράσταση και πρόσβαση στους προσκυνηματικούς μας προορισμούς, ασφαλώς με σεβασμό και ιεροπρέπεια, λαμβάνοντας υπόψη ότι τα ιερά προσκυνήματά μας, όπως και οι ανά την Ρωσία προσκυνηματικοί τόποι, δεν είναι νεκρά μνημεία, αλλά ζωντανοί χώροι λατρείας, πνευματικής άσκησης και προσευχής.
Ο σύγχρονος άνθρωπος αναζητά το χαμένο παράδεισο σε πρόσκαιρα μέσα αναψυχής. Ας το βοηθήσουμε και μαζί ας βοηθήσουμε και τον εαυτό μας να αναγεννηθεί με τόλμη και αγάπη, φιλοξενώντας τον στον παράδεισο της πίστεως και των αξιών, που εκφράζει το ορθόδοξο βίωμα και η ζωντανή μας θρησκευτική παράδοση.
Μέσα στο μεγάλο πνευματικό πλούτο της δικής σας πατρίδας, όπως είναι η Λαύρα του Αγίου Σεργίου, ο τόπος του Αγίου Σαραφείμ Σάρωφ, οι ιεροί τόποι των Στάρετς κ.ά τόσοι οικείοι στους αδελφούς σας κυπρίους, κρατείστε παρακαλώ, στην καρδιά σας την Κύπρο μας, την ενάλια γη, τη νήσο των αγώνων, των Αγίων, των Μαρτύρων και των Αποστόλων!