Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου: Τελετή επαναπατρισμού σπαράγματος ψηφιδωτού του Αποστόλου Ανδρέου από τον ι.ν. Παναγίας Κανακαριάς (23 Απριλίου 2018)
Πραγματοποιείται τη Δευτέρα, 23 Απριλίου 2018, και ώρα 18.00΄ στο Μεγάλο Συνοδικό της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου η Τελετή επαναπατρισμού του σπαράγματος ψηφιδωτού, που εικονίζει σε μετάλλιο τον Απόστολο Ανδρέα και το οποίο προέρχεται από τον ναό Παναγίας Κανακαριάς στη Λυθράγκωμη.
Το συγκεκριμένο ψηφιδωτό χρονολογείται μεταξύ των ετών 525-550 μ.Χ. και ανήκει στην αψίδα του ιερού βήματος του ναού της Παναγία Κανακαριάς στη Λυθράγκωμη. Ως γνωστό, ο ψηφιδωτός διάκοσμος της αψίδας αφαιρέθηκε μετά την τουρκική εισβολή του 1974. Την κλοπή διοργάνωσε ο γνωστός Τούρκος αρχαιοκάπηλος Aydin Dikmen.
Μεταξύ των ετών 1983 και 2015 εντοπίστηκαν και επαναπατρίσθηκαν τα πλείστα των σπαραγμάτων του ψηφιδωτού, εκτός από δύο. Το ένα από αυτά είναι το ψηφιδωτό του Αποστόλου Ανδρέα το οποίο και έχει επαναπατριστεί. Πρόκειται για ύψιστης σημασίας βυζαντινό έργο και αποτελεί ένα από τα ελάχιστα δείγματα, που διέφυγαν της εικονομαχίας.
Μετά την παρουσίαση του Ψηφιδωτού η Α.Μ. ο Αρχιεπίσκοπος θα απονείμει το παράσημο του Αποστόλου Παύλου, Ανώτατη τιμητική διάκριση της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου, στους κυρίους Ανδρέα Πίττα, Ρόη Πογιατζή και κυρία Μαρία Παφίτη, οι οποίοι συνέβαλαν στην επιστροφή του εν λόγω ψηφιδωτού στην Εκκλησία της Κύπρου.
Σημειώνεται ότι το ψηφιδωτό εντοπίστηκε το 2014 από την ιστορικό τέχνης Μαρία Παφίτη. Ο τελευταίος αγοραστής του ψηφιδωτού το απέκτησε ως μέρος μια μεγαλύτερης συλλογής έργων τέχνης το 2010. Ζήτησε από την Μαρία Παφίτη να ετοιμάσει μια έκθεση για όλα τα κομμάτια. Η Μαρία ενημέρωσε τον κάτοχο για την προέλευση του ψηφιδωτού και μετά από ένα μεγάλο διάστημα διαπραγμάτευσης, αυτός συμφώνησε, τελικά, να το παραδώσει στην Εκκλησία της Κύπρου, χωρίς δικαστικές διαμάχες και έναντι μόνο ενός συμβολικού ποσού. Ο Δρ. Ανδρέας Πίττας, πρόεδρος της Medochemie και ο κ. Ρόης Πογιατζής κύπριος επιχειρηματίας, που εδρεύει στη Νέα Υόρκη κάλυψαν το ποσό της αποζημιώσης και αποκατάστασης του ψηφιδωτού. Τη νομική επίβλεψη της διαδικασίας είχε ο δικηγόρος Μιχάλης Κορέλης.
Η σεμνή αυτή Τελετή θα ολοκληρωθεί με διάλεξη του Ομότιμου Καθηγητή Ιστορίας της Τέχνης του Πανεπιστημίου του Λονδίνου κ. Robin Cormack με θέμα: «Κλαπέντα και ανευρεθέντα».
ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΙΜΩΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ
Δήλωση Δρος Ανδρέα Πίττα:
Η καταστροφή που υπέστη η χώρα μας το 1974 και οι συνακόλουθες κλοπές έργων χριστιανικής τέχνης με την απογύμνωση ολόκληρων μοναστηριών και εκκλησιών θα χαρακτηρίζουν εσαεί την Τουρκία και τους επιτήδειους κλέφτες της με τα μελανότερα χρώματα.
Ο Απόστολος Ανδρέας από τη Βασιλική της Κανακαριάς στη Λυθράγκωμη, έργο του 525 – ένα μωσαϊκό υψίστης αρχαιολογικής αξίας ομορφιάς και σημαντικότητας – επαναπατρίζεται και πάλιν χάριν στις προσπάθειες Κυπρίων επιστημόνων και συγκεκριμένα της Μαρίας Παφίτη που ξόδεψε πολύ χρόνο και κατέβαλε προσπάθειες για να το επανακτήσουμε.
Η πληρωμή για την αποδέσμευση του και επιδιόρθωση του έγινε με μεγάλη χαρά από μας.
Ακόμη ένα λαμπρό κομμάτι της Κυπριακής πολιτισμικής και Χριστιανικής παρακαταθήκης επανέρχεται τελικά στην πατρίδα του.
Δρ. Ανδρέας Πίττας
Medochemie Ltd
Δήλωση κ. Ρόη Πογιατζή:
Γεννήθηκα στην Αμμόχωστο και στην ηλικία των εννέα ετών, τον Αυγούστο του 1974, έγινα πρόσφυγας στη δική μου χώρα. Θεωρώ ότι είναι καθήκον και εθνική μας ευθύνη να προστατεύουμε τα πολιτιστικά μας αγαθά από οποιονδήποτε προσπαθεί να προσβάλει την κληρονομιά μας, της οποίας πιστεύω ότι είμαστε θεματοφύλακες. Σήμερα είναι μια μέρα εορτασμού για τους Ελληνοκύπριους που υπέστησαν απώλεια της εθνικής τους κληρονομιάς. Μπορούμε να χαρούμε έχοντας επίγνωση ότι ανεξάρτητα των πόσων χρόνων θα περάσουν, θα επιμείνουμε και θα επιβάλουμε την προστασία και αναγνώριση του πολιτισμού μας. Αισθάνομαι μεγάλη τιμή και ευχαρίστηση που συμμετέχω που συνέβαλα σε αυτόν τον επαναπατρισμό.
Ρόης Πογιατζής
Ιδρυτής Platinum Capital Partners Inc
Δήλωση κας Μαρίας Παφίτη:
Θεωρώ ευλογία και τιμή το γεγονός ότι μου δόθηκε η ευκαιρία να εργαστώ για τον επαναπατρισμό του ψηφιδωτού του Αποστόλου Ανδρέα, από την εκκλησία της Παναγίας Κανακαριάς. Ο επαναπατρισμός έγινε εφικτός με την καθοριστική συνεργασία του Δρος. Ανδρέα Πίττα, του κυρίου Ρόη Πογιατζή καθώς και του κυρίου Μιχάλη Κορέλη, που επέβλεψε το νομικό σκέλος της υπόθεσης. Ιδιαίτερες ευχαριστίες απευθύνω προς την Α.Μ. τον Αρχιεπίσκοπο Κύπρου κ.κ. Χρυσόστομο, ο οποίος μας εμπιστεύτηκε κατά τη διάρκεια της διαδικασίας. Η επιστροφή του ψηφιδωτού του Αποστόλου Ανδρέα, έργο του 525-550 μ.Χ., έχει μεγάλη σημασία για την παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά. Για εμάς τους Κύπριους είναι μια στιγμή ιδιαίτερης θρησκευτικής συγκίνησης και εθνικής χαράς.
Μαρία Παφίτη
Ιστορικός Τέχνης
Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου,
20 Απριλίου 2018.
**************************************************
ΠΡΟΣΦΩΝΗΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΚΥΠΡΟΥ
κ. κ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ
ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΣΗΜΟΦΟΡΗΣΗ ΤΩΝ:
ΜΑΡΙΑΣ ΠΑΦΙΤΗ, ΑΝΔΡΕΑ ΠΙΤΤΑ ΚΑΙ ΡΟΗ ΠΟΓΙΑΤΖΗ.
ΔΕΥΤΕΡΑ, 23 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2018
ΑΓΑΠΗΤΟΙ ΜΑΣ, ΚΥΡΙΑ ΜΑΡΙΑ ΠΑΦΙΤΗ, ΚΥΡΙΕ ΑΝΔΡΕΑ ΠΙΤΤΑ,
ΚΥΡΙΕ ΡΟΗ ΠΟΓΙΑΤΖΗ, ΕΚΛΕΚΤΟΙ ΜΑΣ ΦΙΛΟΙ ΚΑΙ
ΠΡΟΣΚΕΚΛΗΜΕΝΟΙ,
Περιχαρείς, υποδεχόμαστε σήμερα στην ιερή Αρχιεπισκοπή Κύπρου, τρία εκλεκτά πρόσωπα της ιδιαίτερής μας Πατρίδας, τα οποία έζησαν και έδρασαν στο εξωτερικό, αλλά με τη σκέψη και την καρδιάτους στραμμένη στην πολύπαθη Κύπρο μας, η οποία τους γέννησε καιτους ανέθρεψε με το μάννα των διαχρονικών αξιών της ζωής, του Ανθρωπισμού, της φιλοπατρίας, του βαθύτατου σεβασμού προς τονλαμπρό μας Πολιτισμό και τη χριστιανική μας Πίστη.
Πρόκειται για την κυρία Μαρία Παφίτη, τον κύριο Ανδρέα Πίττα, οι οποίοι επαναπατρίστηκαν, και τον κύριο Ρόη Πογιατζή, ο οποίος εξακολουθεί ακόμη να ζει στη Νέα Υόρκη. Και οι τρεις έχουν ένα γνώρισμα∙ διακρίνονται για μια κοινή ευαισθησία. Είναι λάτρεις του λαμπρότατου πολιτισμού μας, του οποίου οι απαρχές βυθίζονται στην αχλύ τού μύθου και στην αυγή του ιστορικού μας γίγνεσθαι. Και φυσικά θεωρούν τα επιτεύγματά του ως «κτῆμα ἐσαεί» τόσο του λαού μας όσο και της δικής τους αγάπης.
Διαβάστε ολόκληρη την Προσφώνηση του Μακαριωτάτου εδώ…
