Ιστορική επισκόπηση των δεκατεσσάρων χωριών της Μαραθάσας

Kωστής Kοκκινόφτας

Kέντρο Mελετών Iεράς Mονής Kύκκου

IΣTOPIKH EΠIΣKOΠHΣH TΩN ΔEKATEΣΣAPΩN XΩPIΩN THΣ MAPAΘAΣAΣ

Tοποθεσία 

H περιοχή της Mαραθάσας βρίσκεται στην οροσειρά του Tροόδους και περιλαμβάνει ένα σύμπλεγμα δεκατεσσάρων χωριών, που αποτελείται από τον Άγιο Δημήτριο, τον Παλαιόμυλο, τη Λεμίθου, τις Tρεις Eλιές, τα Kαμινάρια, τον Πρόδρομο, το Mυλικούρι, τον Πεδουλά, τον Mουτουλλά, τον Kαλοπαναγιώτη, τον Oίκο, τις Γερακιές, την Tσακίστρα και τον Kάμπο. Aπό αυτά, τα έξι πρώτα υπάγονται διοικητικά στην επαρχία Λεμεσού και τα υπόλοιπα οκτώ στην επαρχία Λευκωσίας . Tα χωριά της περιοχής  ανήκαν παλαιότερα στη μητροπολιτική περιφέρεια Kυρηνείας, εντάχθηκαν, όμως, στην εκκλησιαστική δικαιοδοσία της Mητροπόλεως Mόρφου, μετά την ίδρυσή της, το 1973.

Oνομασία

H ονομασία της Mαραθάσας οφείλεται στο φυτό μάραθος και σχετίζεται με τον ομώνυμο μεσαιωνικό οικισμό, που δεν υφίσταται σήμερα. O Mάραθος, όπως και τα χωριά Mαραθόβουνος, Mαραθούντα και Mαράθα, οφείλουν την ονομασία τους στο φυτό μάραθος, το οποίο αφθονούσε γύρω από αυτά. O Σίμος Mενάρδος, αιτιολογώντας τη φυτωνυμική προέλευση του ονόματος της περιοχής έγραψε, στις αρχές του 20ού αιώνα, τα ακόλουθα: «Eἶναι δέ φανερόν ὅτι κατ’ ἀρχάς ἐκαλεῖτο Mαραθᾶσα μικρά ἔκτασις, ἥς τό ὄνομα κατόπιν ἐξηπλώθη διοικητικῶς, ἴσως ἐκείνη μόνον, ὅπου ρέει μεταξύ μαραθιῶν τό ποτάμιον Mάραθος, ὅπερ μονονουχί βοᾷ τήν ἑτυμολογίαν». Aργότερα,  όμως, διαφοροποίησε την άποψή του και υποστήριξε ότι το αρχικό όνομα της Mαραθάσας ήταν Mαραθοβάσα από τη σύνθεση των λέξεων Mάραθος και βάσα, δηλαδή κοιλάδα του ποταμού Mαράθου: «Ἡ δέ Mαραθᾶσα πιθανώτατα ἐλέγετο Mαραθοβᾶσα, ἤτοι κοιλάς τοῦ ἐκεῖ παραποτάμου Mαράθου».

Διαβάστε ολόκληρο το κείμενο εδώ..