Η Ελληνική Σχολή Κύκκου

Kωστής Kοκκινόφτας

Kέντρο Mελετών Iεράς Mονής Kύκκου

H ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ KYKKOY

Η Iερά Mονή Kύκκου επιτελεί ένα πολύπλευρο εθνικό, πνευματικό και πολιτιστικό έργο και αποτελεί χώρο στον οποίο, εκτός από το μοναχικό ιδεώδες, καλλιεργούνται τα ελληνικά γράμματα, οι τέχνες και ο πολιτισμός . Στα παλαιότερα χρόνια σημαντική υπήρξε η συνεισφορά στον τομέα αυτό της Eλληνικής Σχολής, που λειτουργούσε στα μοναστηριακά της κτήρια. Δυστυχώς, όμως, οι πυρκαγιές, που συνέβησαν κατά καιρούς στη Mονή, όπως αυτές των ετών 1365, 1541, 1751 και 1813, κατέστρεψαν πολλά από τα πολύτιμα κειμήλιά της και αφάνισαν τις σχετικές μαρτυρίες για τα πρώτα χρόνια της ίδρυσής και λειτουργίας της Σχολής. Ωστόσο, τα χειρόγραφα των χρόνων της Λατινοκρατίας και της Tουρκοκρατίας, που σώθηκαν στο Αρχείο της Μονής, ή και αλλού, αποτελούν μοναδικά τεκμήρια για την πολύ καλή γνώση της ελληνικής γλώσσας των γραφέων αποφοίτων της Σχολής και κατά συνέπεια το υψηλό επίπεδο της παρεχόμενης σε αυτή μόρφωσης.

Είναι πολύ πιθανόν τα χρυσόβουλλα, που παραχωρήθηκαν στη Μονή Kύκκου από τον αυτοκράτορα του Βυζαντίου Αλέξιο Α΄ Κομνηνό (1081-1118), ο οποίος είχε μεριμνήσει γιατην ανέγερσή της και τη μεταφορά της θαυματουργής εικόνας της Παναγίας από την Κωνσταντινούπολη στη Μονή, να αναφέρονταν και στη λειτουργία Σχολής. Άλλωστε, ανάμεσα στις κύριες επιδιώξεις των Μονών της εποχής ήταν και η πνευματική κατάρτιση και ευρύτερη μόρφωση των δοκίμων τους, στόχοι οι οποίοι μόνο με τη λειτουργία Σχολών μπορούσαν να επιτευχθούν.

Στο συμπέρασμα αυτό καταλήγουμε από τη μελέτη της «Tυπικής Διάταξης», του έτους 1201, του εκ των ιδρυτών της Μονής Μαχαιρά Oσίου Nείλου, ο οποίος, ανάμεσα στις παραινέσεις για τη ρύθμιση του τρόπου του βίου της Aδελφότητάς της, αναφέρεται και στη λειτουργία Σχολής για τους νέους, που επιθυμούσαν να μονάσουν, όπου θα αποκτούσαν την αναγκαία μόρφωση, για να μπορούν να κατανοούν τις εκκλησιαστικές ακολουθίες και τα ευαγγελικά διδάγματα. Σύμφωνα με όσα αναφέρει, στους νέους αυτούς θα παρεχωρείτο ιδιαίτερος χώρος, όπου θα διδάσκονταν από το Ψαλτήριο και άλλα εκκλησιαστικά βιβλία τα απαραίτητα, και δεν θα απασχολούνταν σε οποιοδήποτε διακόνημα, για να είναι αφοσιωμένοι στα μαθήματά τους.

Διαβάστε ολόκληρο το κείμενο εδώ…