Ομιλία εις την υποδοχή των Ιερών Λειψάνων και τον Εσπερινό του Αγίου Δημητριανού επισκόπου Χύτρων (Κυθρέας)

Ομιλία εις την υποδοχή των Ιερών Λειψάνων και τον Εσπερινό
του Αγίου Δημητριανού επισκόπου Χύτρων (Κυθρέας)

Ιερός Ναός Αγίου Δημητριανού της Κοινότητος Φλάσου , Πέμπτη, 5 Νοεμβρίου 2020

Του Επισκόπου Μεσαορίας Γρηγορίου

«Ὁ Θεὸς ὁ ἅγιος, ὁ ἐν ἁγίοις ἀναπαυόμενος»[1]. «Τοῖς Ἁγίοις τοῖς ἐν τῇ γῇ αὐτοῦ ἐθαυμάστωσεν ὁ Κύριος»[2].

Χαράς ευαγγέλια μάς επιφυλάσσει η αγάπη και η πρόνοια του Πανοικτίρμονος Τριαδικού Θεού μέσα στο λειτουργικό χρόνο της καθ’ ημάς Αγίας Ορθοδόξου Εκκλησίας.

«Ἡ φιλανθρωπία τοῦ Θεανθρώπου Χριστοῦ δέν ἔχει ὅρια καί τέλος. Διότι, διά νά ἀποκτήσωμεν ἡμεῖς οἱ ἄνθρωποι τήν αἰωνίαν ζωήν, τήν ἐν Αὐτῷ καί νά τήν ζήσωμεν, δέν μᾶς ζητεῖται οὔτε μόρφωσις, οὔτε δόξα, οὔτε πλοῦτος, οὔτε τίποτε ἀπό ἐκεῖνα τά ὁποῖα ἠμπορεῖ κάποιος ἀπό ἡμᾶς νά μή ἔχη, ἀλλ᾽ ἀπαιτεῖται ἐκεῖνο μόνον, τό ὁποῖον δύναται καθένας μας νά ἔχη: ἡ πίστις εἰς τόν Κύριον Ἰησοῦν Χριστόν. Διά τοῦτο Αὐτός – ὁ Μόνος Φιλάνθρωπος – ἀνήγγειλε εἰς τό ἀνθρώπινον γένος τό θαυμαστόν εὐαγγέλιον: «Οὕτω ἠγάπησεν ὁ Θεός τόν κόσμον, ὥστε τόν Υἱόν αὐτοῦ τόν Μονογενῆ ἔδωκεν, ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς αὐτόν μή ἀπόληται, ἀλλ᾽ ἔχῃ ζωήν αἰώνιον… Ὁ πιστεύων εἰς τόν Υἱόν ἔχει ζωήν αἰώνιον»[3].

«Ἡ ζωή τῶν ἁγίων εἶναι εἰς τήν πραγματικότητα αὐτή ἡ ζωή τοῦ θεανθρώπου Χριστοῦ, ἡ ὁποία διοχετεύεται εἰς τούς ἀκολουθοῦντας Αὐτόν καί βιοῦται ἀπό αὐτούς ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ Του»[4].

Αυτό όλο το θαύμα της ενανθρωπήσεως, το οποίο βιώνουμε εδώ και 2.000 και πλέον έτη εντός της Εκκλησίας, έρχεται εκτάκτως, να μάς θυμίσει ο ιεράρχης μας, ο προστάτης των Προσφύγων μας!

Η μεταφορά των Ιερών Λειψάνων του Αγίου Δημητριανού επισκόπου Κυθρέας για προσκύνηση από τους πιστούς, απόψε και μέχρι την ερχόμενη Κυριακή, 8 Νοεμβρίου 2020, στον πάνσεπτο τούτο ιερό Ναό, το εγκαίνιο του οποίου είναι αφιερωμένο στη χάρη του, και ο οποίος πανηγυρίζει και εορτάζει σήμερα είναι ένα θαύμα. Αυτό το πανίερο γεγονός έρχεται να μας θυμίζει το μεγαλείο του Ιεράρχου Δημητριανού και ταυτόχρονα την αξία και την τιμή που, με διάκριση, προσφέρουν οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί στα Ιερά Λείψανα του Αγίου μας, ο οποίος δια της χάριτος του Αγίου Πνεύματος αναδείχθηκε σε «καθαρώτατο Ναό του Σωτήρος».

«Τῆς Κυθρέας τὸ κλέος καὶ Κυπρίων ἀγλάϊσμα, Ἀρχιερέων ὑπῆρχες κανὼν καὶ ἑδραίωμα, Δημητριανέ, πατὴρ ἡμῶν, ταῖς εὐχαῖς σου ἡμᾶς στήριξον, εἰρήνην τῇ πολιτείᾳ σου δώρησαι, καὶ ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν τὸ μέγα ἔλεος»[5].

Ο Άγιος Δημητριανός έζησε στα χρόνια του βασιλιά Θεόφιλου (829 – 843 μ.Χ.). Γεννήθηκε στο χωριό Συκά της επαρχίας Κυθρέας (γύρω στο 834 μ.Χ.) από πατέρα ιερέα και μητέρα ευσεβή και φιλόθεο. Νυμφεύθηκε με κόρη ευγενή και χριστιανή, η οποία σύντομα απέθανε. Ακολούθως, αποφάσισε την ολοκληρωτική αφοσίωση στο Θεό μέσω της οδού του Μοναχισμού. Εκάρη Μοναχός, αφιερώνοντας, με αγάπη και θείο πόθο, τα πάντα στην Εκκλησία και στη συνέχεια χειροτονήθηκε Πρεσβύτερος από τον επίσκοπο Χύτρων Ευστάθιο, τον οποίο αργότερα διαδέχτηκε στον επισκοπικό θρόνο.

Πράος, ευπρόσιτος και θαρραλέος, διακριτικός, κυριολεκτικά ισχυρός πνευματικός ηγέτης, ο Επίσκοπος Δημητριανός ενέπνεε το Χριστεπώνυμο πλήρωμα με ασφάλεια. Είδε τους βαρβάρους, όπως αναφέρει το συναξάρι του, να αιχμαλωτίζουν το ποίμνιό του και να το μεταφέρουν στη Βαβυλώνα. Ο επίσκοπος Χύτρων ακολούθησε το λαό του στην εξορία και την αιχμαλωσία και κατόπιν, με τις δεήσεις και τις αγρυπνίες του, ο Θεός ελευθέρωσε το λαό του κι όλοι μαζί, λαός και επίσκοπος, επέστρεψαν στην Κύπρο.

Παρακίνησε τους χριστιανούς να κτίσουν τη νέα Κυθρέα από τον Κεφαλόβρυσο μέχρι νότια στον κάμπο της Μεσαορίας. Και τούτο για προφύλαξη από τους πειρατές και άλλους εχθρούς, που είχαν οπτική επαφή από την Αμμόχωστο με την αρχαία πολιτεία των Χύτρων.

Απέθανε οσιακά και σε βαθιά γεράματα, αφήνοντας ιερή παρακαταθήκη στους επιγόνους του, ως λαμπρός ποιμενάρχης της επισκοπής Χύτρων, η οποία γέννησε και άλλους αγίους Ιεράρχες, όπως τον Άγιο Πάππο[6], τον Άγιο Αθανάσιο[7], τον Άγιο Φωτεινό[8]  και τον Άγιο Σπυρίδωνα[9], οι οποίοι έλαβαν μέρος σε Οικουμενικές Συνόδους και υπέγραψαν τα Πρακτικά και τις Αποφάσεις  αυτών.

«Χαίροις, Ἱεραρχῶν καλλονή· Πατέρων κλέος, καὶ Κυπρίων τὸ καύχημα· ὁ στῦλος τῆς Ἐκκλησίας· ὁ τῶν πιστῶν στηριγμός· τὸ τῆς Ἐκκλησίας ἀγαλλίαμα· πηγὴ ἀνεξάντλητος, θεῖα ῥεῖθρα προχέουσα τῶν ἰαμάτων, καὶ τὰ πάθη καθαίρουσα, καὶ παρέχουσα, εὐρωστίαν τοῖς κάμνουσι·…»[10]. 

Κάθε φορά που προσκυνούμε το εικόνισμα του Αγίου, τα ιερά Λείψανα ή κάτι προσωπικό που συνδέεται με τον Άγιο, χρειάζεται μέτρο και διάκριση από όλους μας. Τότε καταλαβαίνουμε ακόμη μια φορά ότι  πάνω από όλα ευρίσκεται η αξία του ανθρώπου και τα χαρίσματα που ο Θεός τον προίκισε. Τότε, λαμβάνουμε την ευλογία, όταν είμαστε ταπεινοί και καταδεκτικοί μεταξύ μας και με το Θεάνθρωπο.

Προσκυνώντας το Ιερό θησαύρισμα της αγιοτόκου νήσου μας, ας αφήσουμε την ψυχή μας να ανατρέξει στην πατρίδα του Αγίου Δημητριανού, ας αφήσουμε να μας ψηλαφήσει ο ειρηνικός αέρας του Πενταδακτύλου, ο οποίος είναι κατάμεστος με τα ιερά ασκητήρια των ανθρώπων του Θεού 2.000 έτη. Ας αναλογιστούμε την αξία μας ως εικόνες του Θεού και ναών του Αγίου Πνεύματος, καθώς και την αξία των χαρισμάτων και των ταλάντων που έχει ο καθένας μας. Εντονότερα καλούμαστε να προσευχηθούμε, επικαλούμενοι τις πρεσβείες της Παναγίας μας της Χαρδακιωτίσσης και του Αγίου Δημητριανού και των άλλων αγίων Ιεραρχών της Κυθρέας και της Σολέας, για τον κάθε άνθρωπο, τους νέους της πατρίδας μας και τον κάθε πονεμένο και κατατρεγμένο άνθρωπο. Να βαδίσουμε ενωμένοι και συνεργάσιμοι σε όλες της εκφάνσεις της καθημερινότητας, για να αξιωθούμε της ποθητής ελευθερίας της πατρίδας μας, μέχρι την ευλογημένη ημέρα που έρχεται αισιόδοξα για τον καθένα μας.

Στο σημείο αυτό επιθυμώ ως ευχαριστήριο προσευχή να υψώσω ικετικά τα χέρια μου προς τον Κύριο και Θεό μας, επικαλούμενος τις πρεσβείες της Παναγίας Χαρδακιωτίσσης και του Αγίου Δημητριανού επισκόπου Κυθρέας, για όλους εκείνους που καθ’ οιοδήποτε τρόπο συνέβαλαν να έρθουν σήμερα τα Ιερά Λείψανα του Αγίου μας στην κοινότητά σας:

Τον Πανιερώτατο Ποιμέναρχη της Θεοσώστου ταύτης Μητροπόλεως, τον Μητροπολίτη Μόρφου κ. Νεόφυτο, για την ευλογία, τον Πρωτοσύγκελλο Αρχιμ. Φώτιο για τη μέριμνα, τους Ιερείς και την Εκκλησιαστική Επιτροπή του Αγίου Δημητριανού της Φλάσου. Επίσης, όλους τους παράγοντες της περιοχής που συνεργάστηκαν, καθώς και  τις Εκκλησιαστικές Επιτροπές Παναγίας Χαρδακιωτίσσης και Παναγίας Παλλουριωτίσσης, που μαζί με τους Ιερείς έχουν την ευθύνη της φύλαξης, άχρι καιρού, των Ιερών Κειμηλίων της Κυθρέας (Ιερά Λείψανα του Αγίου Δημητριανού, Εικόνα Παναγίας Χαρδακιωτίσσης και η αφιερωματική Αγία Ζώνη της εικόνας της Παναγίας). Μνημονεύουμε το μακαριστό Παπα-Κωνσταντίνο, εφημέριο της Παναγίας Χαρδακιωτίσσης και το Μιχάλη Κυριάκου, πρόεδρο της Εκκλησιαστικής Επιτροπής Παναγίας Χαρδακιωτίσσης, οι οποίοι διέσωσαν το 1974 το Εικόνισμα της Παναγίας Χαρδακιωτίσσης Οδηγητρίας και τα Λείψανα του Αγίου Δημητριανού.

Τελευταίο ευχαριστώ υιικώς τον Προκαθήμενο της Παλαιφάτου Αποστολικής μας Εκκλησίας, το Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Νέας Ιουστινιανής και πάσης Κύπρου κ. Χρυσόστομο Β΄, ο οποίος μού ανέθεσε να συνοδεύσω στην ενορία σας τα Ιερά Λείψανα και μαζί να σας μεταφέρω την πατρική αγάπη και τις ευλογίες αυτού. Αγαθή συγκυρία σήμερα είναι η 14η επέτειος από της εν Αγίω Πνεύματι αναρρήσεως του Μακαριωτάτου στον θρόνο του Αποστόλου Βαρνάβα. Ο Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος Β΄ με το πολύπλευρο του έργο που ήδη επιτελέστηκε καθώς και με τη θαρραλέα προσφορά του εγκαινιάστηκε η νέα σελίδα ενότητας και προοπτικής της τοπική μας Εκκλησίας και της εν γένει Ορθοδοξίας στον επικείμενο 22ο  αιώνα. 

«Χαίροις, (Δημητριανέ) … Πατέρων κλέος, καὶ Κυπρίων τὸ καύχημα· ὁ στῦλος τῆς Ἐκκλησίας· ὁ τῶν πιστῶν στηριγμός· … τῶν θλιβομένων παράκλησις, τῶν πίστει τὴν θείαν καὶ φαιδράν σου ἐκτελούντων ἀεὶ πανήγυριν»[11]. 

Ο εν τω μέσω ημών,  Άγιος Δημητριανός των Χύτρων (Κυθρέας), αποτελεί τη ζωντανή απάντηση στο ερώτημα για το ποιο είναι το μέγεθος και το μέτρο της φροντίδας, πνευματικής και εθνικής, από μέρους των Ιεραρχών της Εκκλησίας μας. Αυτοί που έχουν επίγνωση της αποστολής τους, μακριά από κάθε αλαζονεία και δημαγωγία, άλλοτε με σιωπή και άλλοτε με στεντόρεια φωνή, νυχθημερόν μεριμνούν για την επιβίωση του λαού του Θεού, ο οποίος απειλείται από διάφορους ορατούς και αόρατους εχθρούς.

Ένας σύγχρονος Ιερομόναχος, ο αόμματος Στέφανος, έλεγε στα πνευματικά του παιδιά: «όταν ο άνθρωπος με ταπείνωση υπομένει την ώρα που αδικείται και παραμένει προσηλωμένος στο θέλημα του Θεού, οι καρποί είναι γλυκείς. Όταν επιμένει εγωιστικά στην υψηλόφρονα γνώμη, έστω κι αν έχει ανθρωπίνως δίκαιο, τότε οι καρποί είναι πικροί».

«Τῆς Κυθρέας τὸ κλέος καὶ Κυπρίων ἀγλάϊσμα, … Δημητριανέ, πατὴρ ἡμῶν, ταῖς εὐχαῖς σου ἡμᾶς στήριξον, εἰρήνην τῇ πολιτείᾳ σου δώρησαι, καὶ ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν τὸ μέγα ἔλεος»[12].

[1] Ιωάννου Χρυσοστόμου, Θεία Λειτουργία.
[2] Ψαλμ, 67, 36.
[3] Ἰωάνν. 3, 16, 36. Ἁγ. ΙΟΥΣΤΙΝΟΥ Πόποβιτς, ΣΥΝ ΠΑΣΙ ΤΟΙΣ ΑΓΙΟΙΣ, Ὁ Πρόλογος καί ὁ Ἐπίλογος εἰς τούς «Βίους τῶν Ἁγίων» https://www.imaik.gr/?p=3444.
[4] Ἰωάνν. 11, 35. Ἁγ. ΙΟΥΣΤΙΝΟΥ Πόποβιτς, ΣΥΝ ΠΑΣΙ ΤΟΙΣ ΑΓΙΟΙΣ, Ὁ Πρόλογος καί ὁ Ἐπίλογος εἰς τούς «Βίους τῶν Ἁγίων» https://www.imaik.gr/?p=3444.
[5] Απολυτίκιον, ποίηση Στυλ. Πετάση, Ταξίαρχου ε.α., και σύνθεση Χρ. Λογγίνου, διδασκάλου.
[6] Τιμάται από την Εκκλησία στις 24 Οκτωβρίου.
[7] Τιμάται από την Εκκλησία στις 17 Μαΐου.
[8] Τιμάται από την Εκκλησία στις 2 Αυγούστου.
[9] Τιμάται από την Εκκλησία στις 19 Σεπτεμβρίου.
[10] Απόστιχα του Εσπερινού της εορτής του Αγίου Δημητριανού, επισκόπου Χύτρων.
[11] Απόστιχα του Εσπερινού της εορτής του Αγίου Δημητριανού, επισκόπου Χύτρων.
[12] Απολυτίκιον, ποίηση Στυλ. Πετάση, Ταξίαρχου ε.α., και σύνθεση Χρ. Λογγίνου, διδασκάλου.