Ο ποιητής επέστρεψε στο σχολείο του

Με προτομή Κ. Μόντη στα Προπύλαια του Παγκυπρίου

Δρ Φώτος Φωτιάδης: «Οφειλόμενο χρέος προς τον μεγαλύτερο ποιητή του σύγχρονου Ελληνισμού της Κύπρου και έναν ακριβό φίλο»

Στο παλιό του σχολείο, το Παγκύπριο Γυμνάσιο, επέστρεψε ψες ο μεγάλος μας ποιητής Κώστας Μόντης, με τα αποκαλυπτήρια της προτομής του στα Προπύλαια του γνωστού εκπαιδευτηρίου, από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη και με το συνέδριο που ακολούθησε στην αίθουσα τελετών με τίτλο «Κώστας Μόντης: Όλα μου σε ποίηση Κύπρου», υπό την αιγίδα του Υπουργού Παιδείας και Πολιτισμού Κυριάκου Κενεβέζου. Τα αποκαλυπτήρια και το συνέδριο σηματοδοτούν την έναρξη σειράς πολιτιστικών εκδηλώσεων ενταγμένων στο πλαίσιο του Έτους Κώστα Μόντη, που ανακήρυξε η Κυβέρνηση για να τιμήσει τα 100 χρόνια από τη γέννηση του ποιητή το 1914 και τα 10 χρόνια από τον θάνατό του το 2004.

Τις εκδηλώσεις, που περιλάμβαναν καλλιτεχνικό δρώμενο και τραγούδια από μαθητές, οργάνωσαν το Παγκύπριο Γυμνάσιο, το κοινωφελές, επιστημονικό και πολιτιστικό Ίδρυμα «Φώτος Φωτιάδης», το Ίδρυμα «Κώστας Μόντης», η Εφορεία Ελληνικών Εκπαιδευτηρίων Λευκωσίας και το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου.

Αρνήθηκε να εγκαταλείψει το Παγκύπριο

«Στα μαθητικά του χρόνια σ΄ αυτό εδώ το σχολείο, ο Κώστας Μόντης ξεσήκωσε τους συμμαθητές του στα Οκτωβριανά του ΄31 και τους προέτρεψε να τον ακολουθήσουν για να “ζήσουν μια νύχτα λέφτεροι”, υπέμνησε στον χαιρετισμό του ο εγγονός του δικηγόρος Κώστας Μόντης και συνέχισε: «Ακολούθως μετά την εξέγερση και το κάψιμο του Κυβερνείου, εκφώνησε τον επικήδειο του Ονούφριου Κληρίδη που σκότωσαν οι Άγγλοι. Οι κατακτητές τότε τον προσέγγισαν και του πρότειναν να αφήσει το Παγκύπριο Γυμνάσιο για την Αγγλική Σχολή με υποτροφία. Ο Κώστας Μόντης αρνήθηκε να εγκαταλείψει το ελληνικό σχολείο, το Παγκύπριο Γυμνάσιο που τόσο αγάπησε, αλλά πιο πολύ την Ελληνική μας Παιδεία, που πιστά υπηρέτησε μέχρι το τέλος του.

Έχουμε όλοι την ηθική ευθύνη να είμαστε οι συνεχιστές αυτής της παιδείας, αυτής της γλώσσας, αυτού του πολιτισμού. Με κάθε κόστος. Γιατί λαός αμόρφωτος, εύκολα πλανάται και χειραγωγείται, στη σύγχρονη κοινωνία της κομματοκρατίας και του ψυχολογικού εκβιασμού. Αντίθετα, λαός μορφωμένος και καλλιεργημένος, ούτε πλανάται, ούτε φοβάται. Λαός μορφωμένος και καλλιεργημένος, δεν ξεγελιέται από κανέναν».

Ύψιστη τιμή και δικαίωμα

«Είναι ύψιστη τιμή για τον Κώστα Μόντη, αλλά και δικαίωμα να πάρει η προτομή του την προνομιακή αυτή θέση στα Προπύλαια του ιστορικού αυτού εκπαιδευτηρίου, ως οφειλόμενο χρέος και τιμή που αποδίδονται στον μεγάλο ποιητή μας, έστω και με σχετική καθυστέρηση», επεσήμανε στην ομιλία του ο παλιός φίλος του ποιητή Δρ Φώτος Φωτιάδης, Πρόεδρος του ομώνυμου Ιδρύματος. Ανέφερε ότι ο ποιητής «υπήρξε πολυβραβευμένος απόφοιτος του Παγκυπρίου Γυμνασίου, αλλά και στις τάξεις του εδέχθη τα πρώτα του λογοτεχνικά και ποιητικά σκιρτήματα, και τα πρώτα εθνικά/πατριωτικά ξεπηδήματα, ηγηθείς επανειλημμένα συμμαθητών του σε τολμηρές πατριωτικές κινητοποιήσεις».

Ο Δρ Φωτιάδης τόνισε ότι «ο μεγάλος Κώστας Μόντης με την ποίησή του μίλησε τη γλώσσα του Θεού, τη γλώσσα της πατρίδας, αλλά κι εκείνη της καρδιάς», και συνέχισε: «Μας ανεβάζει, τον κάθε αναγνώστη του, στα πρωτόγνωρα υψηλά δώματα της δημιουργίας του. Η μεγαλοσύνη του Κώστα Μόντη δεν μετριέται από την έκταση του έργου του, αλλά από την προέκταση της δημιουργίας του μέσα μας, μέσα στον χρόνο. Και αυτή η προέκταση δεν επιτυγχάνεται με πλατειασμούς και κομπορρημοσύνη, αλλά με λιτό, απέριττο, επιγραμματικό και ολιγόστιχο ποιητικό λόγο, που δίνει στις “στιγμές” ατελείωτη διάρκεια. Ο Κώστας Μόντης ευτύχησε να γράψει ελληνικά, αλλά ατύχησε που δεν μεταφράσθηκε έγκαιρα σε ξένες γλώσσες για να αναγνωρισθεί και να δικαιωθεί διεθνώς, όπως του αξίζει, ως μεγάλος ποιητής του σύγχρονου κόσμου. Aυτός είναι ίσως και ο μόνος λόγος που στερήθηκε το Βραβείο Νόμπελ».

Μια φιλία ανθούσα για 62 χρόνια

Περιγράφοντας τη μακρά του φιλία με τον ποιητή, ο Δρ Φωτιάδης ανέφερε ότι τον γνώρισε το 1942. «Με γοήτευσε», είπε, «η πηγαία του ευγένεια, η φωτεινή του προσωπικότητα, η γλυκύτητά του. Με κέρδισε ο πλούτος του πνεύματός του, το βάθος του στοχασμού του, αλλά και η ποιότητά του ως ανθρώπου. Γίναμε φίλοι και η φιλία μας κράτησε ανθούσα μέχρι τον θάνατό του, 62 όλα χρόνια και είμαι ιδιαίτερα περήφανος γι’ αυτό. Οι εγκάρδιές μας σχέσεις μού έδωσαν την ευκαιρία να γνωρίσω από κοντά και σε βάθος και να εκτιμήσω το κορυφαίο ποιητικό και λογοτεχνικό του ταλέντο, αλλά και τις σπάνιες αρετές του. Έτσι, ήταν φυσικό και επόμενο, την επομένη της αποδημίας του, το Ίδρυμά μας να προκηρύξει τα Ετήσια Βραβεία Κώστα Μόντη, ως ένα οφειλόμενο χρέος προς τον μεγαλύτερο ποιητή του σύγχρονου Ελληνισμού της Κύπρου και έναν ακριβό φίλο».

Ανέφερε ότι για το «Έτος Κώστα Μόντη» προγραμματίζεται σειρά πολιτιστικών εκδηλώσεων στην Κύπρο και την Ελλάδα», που χαρακτήρισε «εθνικό συναγερμό τιμής για τον πιο αγαπημένο, τον μεγάλο μας ποιητή». Πληροφόρησε τέλος ότι η Κεντρική Τράπεζα Κύπρου εξέδωσε ειδικό ασημένιο συλλεκτικό κέρμα με τη μορφή του Κώστα Μόντη, ενώ τα Κυπριακά Ταχυδρομεία εκδίδουν ειδικό γραμματόσημο.

Του Δημοσιογράφου Μάριου Δημητρίου

Πηγή: Eφημερίδα «ΣΗΜΕΡΙΝΗ»