Εθνικά – Ιστορικά

Εκκλησιαστικές φυσιογνωμίες στη Λεμεσό στα πρώτα χρόνια της Αγγλοκρατίας (1878-1931)

Κωστής Κοκκινόφτας Κέντρο Μελετών Ιεράς Μονής Κύκκου H καθεστωτική αλλαγή του 1878 βρήκε την πόλη και το μεγαλύτερο μέρος της επαρχίας Λεμεσού να υπάγεται εκκλησιαστικά στη Mητρόπολη Kιτίου, στον θρόνο της οποίας υπηρετούσε ο εκ Λευκονοίκου Kυπριανός Oικονομίδης (1868-1886), απόφοιτος της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Aθηνών. O τελευταίος, κατά τις επισκέψεις του στην πόλη ή στο ενδιάμεσο της μετάβασής του στα χωριά της επαρχίας, διέμενε στη λεγόμενη παλαιά Mητρόπολη, όπως ονομαζόταν ο μικρός ναός των Aγίων Aνδρονίκου και Aθανασίας και τα κτήρια που τον περιέβαλλαν. Στον ίδιο χώρο διέμεναν και οι [...]

68 χρόνια από τη θυσία του αγωνιστή της ΕΟΚΑ, Χαράλαμπου Μούσκου (1955-2023)

Στις 15 Δεκεμβρίου πέφτει ο πρώτος νεκρός σε μάχη της ΕΟΚΑ, Χαράλαμπος Μούσκος. Πρώτος ξάδελφος του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ’, από τους πρωτεργάτες της ΕΟΚΑ, ο Χαράλαμπος υπήρξε ένας από τους πέντε της ΕΟΚΑ που ξύπνησαν τους Βρετανούς το βράδυ της 1ης Απριλίου. Γεννήθηκε στις 10 Μαΐου 1932 στο χωριό Παναγιά της Πάφου και σκοτώθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 1955, σε ένοπλη σύγκρουση στο Μερσινάκι της επαρχίας Λευκωσίας. Η κηδεία του έγινε στις 17 Δεκεμβρίου και τάφηκε στο κοιμητήριο των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης της Λευκωσίας. (περισσότερα…)

Οι γέροντες παιδαγωγοί του Αγίου Φιλούμενου κατά την παραμονή του στην Ιερά Μονή Σταυροβουνίου

ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΤΗΣ ΣΗΜΕΡΙΝΗΣ ΕΟΡΤΗΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΦΙΛΟΥΜΕΝΟΥ * * * Kωστής Kοκκινόφτας Kέντρο Mελετών Iεράς Mονής Kύκκου H ενορία του Αποστόλου Μάρκου έχει από τον Ιούλιο του 2019 τη μεγάλη χαρά και ευλογία να θησαυρίζει στον ναό της, ανάμεσα σε άλλα ιερά λείψανα Aγίων, και αυτό του Nεομάρτυρα Φιλουμένου του Kυπρίου. (περισσότερα…)

Τα μετόχια του Σινά στην Κύπρο

ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΤΗΣ ΕΟΡΤΗΣ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ * * * Kωστής Kοκκινόφτας Kέντρο Mελετών Iεράς Mονής Kύκκου Oι σχέσεις της Kύπρου με την Iερά Mονή της Aγίας Aικατερίνης του Σινά έχουν τις απαρχές τους στους πρώτους αιώνες της λειτουργίας της Mονής, όταν αρκετοί Kύπριοι εντάχθηκαν στην αδελφότητά της και με τον τρόπο της ζωής τους ή τα συγγράμματά τους έδωσαν έργο διαχρονικής αξίας. Σταδιακά, ανάμεσα στην Kύπρο και το Σινά, δημιουργήθηκε ένα πολύπλευρο πλέγμα σχέσεων, που είχε ισχυρές προεκτάσεις, ιδίως στους τομείς της τέχνης και της γεωκτησίας. Σημαντικό ρόλο στον τομέα αυτό [...]

Επιστημονική Διημερίδα με θέμα: «Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Λεόντιος: Η ζωή, το έργο του και η κληρονομιά του» (17-18 Νοεμβρίου 2023)

Ένας σύντομος απολογισμός και ευχαριστίες Στις 17 και 18 Νοεμβρίου 2023 πραγματοποιήθηκε με επιτυχία, στο Ίδρυμα Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄, η Επιστημονική Διημερίδα «ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΥΠΡΟΥ ΛΕΟΝΤΙΟΣ: Η ΖΩΗ, ΤΟ ΕΡΓΟ ΚΑΙ Η ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΤΟΥ». Στο πλαίσιο του χαιρετισμού του, ο Γενικός Διευθυντής του Ιδρύματος κ. Χρίστος Κουκλιώτης εστίασε στον ρόλο του Λεοντίου στην προάσπιση της ελληνικής παιδείας. Χαιρετίζοντας εκ μέρους της οικογένειας του Αρχιεπισκόπου Λεοντίου, ο κ. Μάριος Ηλιάδης προέβαλε τον πολιτικά συμφιλιωτικό ρόλο του Λεοντίου και την παραδειγματική σημασία του. Κεντρικός ομιλητής της βραδιάς, ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου κ.κ. Γεώργιoς προέβη σε μία [...]

Κατασκηνώσεις τῶν κατηχητικῶν σχολείων Ἀρχιεπισκοπής

† Μιχάλη Εὐσταθίου Ἐκπαιδευτικοῦ Θά μποροῦσε, νομίζω, νά λεχθεῖ πώς ὅση ἐπίδραση ἐξασκοῦσαν στούς μαθητές καί στίς μαθήτριες τοῦ Γυμνασίου, στά χρόνια ἐκεῖνα τῆς Χριστιανικῆς Κίνησης, τά Κατηχητικά καί οἱ Χ.Μ.Ο. (Μέσου καί Ἀνώτερου), γιά ἕνα μόνο χρόνο, πάνω στήν ὅλη ψυχική τους καλλιέργεια καί στήν πνευματική τους συγκρότηση, ἄλλη τόση ἐξασκοῦσε ἡ ὀλιγοήμερη (15-20 μέρες) συμμετοχή τους στίς Κατασκηνώσεις τοῦ Καλοκαιριοῦ, πού ἄρχισαν νά λειτουργοῦν ἀπό τίς ἀρχές τῆς δεκαετίας τοῦ ’50. Εἶναι γεγονός ἀναμφισβήτητο, ὅτι σ’ αὐτό τό σύντομο χρονικό διάστημα οἱ ἔφηβοί μας, διαμένοντας μακριά ἀπό τήν ἐπίδραση τῆς [...]

Ο Μητροπολίτης Πάφου και Τοποτηρητής του Αρχιεπισκοπικού Θρόνου Λεόντιος και η καθιέρωση της 28ης Οκτωβρίου 1940 ως εθνικής εορτής στην Κύπρο

Το Σάββατο 28 Οκτωβρίου 2023 ο απανταχού Ελληνισμός εόρτασε με λαμπρότητα, για άλλη μια φορά, την εθνική επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940. Πόσοι όμως γνωρίζουν πως στην Κύπρο η επέτειος του ΟΧΙ και της έναρξης του νικηφόρου Ελληνοϊταλικού Πολέμου άρχισε να εορτάζεται διαρκούντος ακόμη του Πολέμου, όταν στην κατεχόμενη Ελλάδα οι προσπάθειες εορτασμού της τιμωρούνταν απηνώς; Πόσοι, άραγε, γνωρίζουν τον πρωταγωνιστικό ρόλο του Μητροπολίτη Πάφου και Τοποτηρητή του Αρχιεπισκοπικού Θρόνου Λεοντίου τόσο στην καθιέρωση της επετείου όσο και στη συμβολή της Κύπρου στον Συμμαχικό Αγώνα; Η ανάδειξη της διπλής [...]

Η Μονή Κύκκου και η Κύπρος στο Αρχείο του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων

Kωστής Kοκκινόφτας Kέντρο Mελετών Iεράς Mονής Kύκκου Ένα από τα σημαντικότερα σε ιστορικά τεκμήρια και μεγαλύτερα σε αριθμό εγγράφων εκκλησιαστικά αρχεία του ευρύτερου Ελληνισμού είναι το Αρχείο του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων, το οποίο παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον για την Κύπρο, αφού διασώζει πολλά χειρόγραφα και λυτά έγγραφα, που σχετίζονται άμεσα με το νησί. Το Αρχείο διαχωρίζεται σε δύο διακριτά τμήματα, αυτό των χειρογράφων, τα οποία συγκεντρώθηκαν στην κεντρική Βιβλιοθήκη από τις Μονές και τις διάφορες υπηρεσίες του Πατριαρχείου στα τέλη του 19ου αιώνα, και αυτό των λυτών εγγράφων, των συσταχωμένων σε κώδικες επιστολών, [...]

Ο Τίμιος Σταυρός στη λαϊκή παράδοση της Κύπρου

Κωστής Κοκκινόφτας Κέντρο Μελετών Ιεράς Μονής Κύκκου Ο ΤΙΜΙΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ ΣΤΗ ΛΑΪΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ Ο Τίμιος Σταυρός είναι για τον κυπριακό λαό βασικό ιερό σύμβολο και για τον λόγο αυτό προσέρχεται μαζικά στους ναούς, όποτε η Εκκλησία τον προβάλλει τον Σταυρό για προσκύνηση, όπως κατά τις μεγάλες γιορτές της Υψώσεως, στις 14 Σεπτεμβρίου, και της Σταυροπροσκύνησης, την Τρίτη Κυριακή των Νηστειών. Ο Σταυρός αποτελεί, άλλωστε, αναπόσπαστο στοιχείο της Χριστιανικής πίστης, καθώς υψώνεται στους τρούλους και στα κωδωνοστάσια των ναών και χρησιμοποιείται ως διακοσμητικό στοιχείο στα άμφια των ιερέων και σε κάθε [...]

Ο Κύπριος Αρχιμανδρίτης Γαβριήλ Καραπατάκης (1870-1953) και η μαρτυρία του για τα δεινά των Ελλήνων κατοίκων του Πόντου κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο

Κωστής Κοκκινόφτας Kέντρο Mελετών Iεράς Mονής Kύκκου Η εδαφική συρρίκνωση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους ενίσχυσε την εθνική αφύπνιση των Νεοτούρκων και την απόφασή τους για δημιουργία κράτους αμιγώς μουσουλμανικού. Στράφηκαν ιδίως εναντίον των πολυπληθέστερων πληθυσμιακά Ελλήνων και Αρμενίων, οι οποίοι είχαν συγκεντρώσει στις δραστηριότητές τους το μεγαλύτερο μέρος του εμπορίου και της βιομηχανίας, αξιοποιώντας τις ευκαιρίες που τους δόθηκαν ύστερα από τις μεταρρυθμίσεις του 19ου αιώνα, με την έκδοση των διαταγμάτων Χάττι Σιέριφ, το 1839, και Χάττι Χουμαγιούν, το 1856, και την εφαρμογή Συντάγματος, το 1876. Εκμεταλλευόμενοι δε [...]