Θεολογικά κείμενα

Τό Βάπτισμα. Μία εἰσαγωγική περιληπτική προσέγγιση

Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Κύπρου κ.κ. Γεωργίου Μοῦ προκαλεῖ ἰδιαίτερη ἱκανοποίηση τό γεγονός ὅτι τήν πρώτη φορά πού κλήθηκα νά γράψω κάτι γιά τό περιοδικό «Παρέμβαση Ἐκκλησιαστική» τῆς Ἀρχιεπισκοπῆς, μοῦ ζητήθηκε νά ἀναφερθῶ εἰσαγωγικά στό μεγάλο μυστήριο τοῦ Βαπτίσματος. Εἶναι, ὄντως, τό Βάπτισμα τό πρῶτο καί μέγιστο τῶν μυστηρίων τῆς Ἐκκλησίας μας, ἀφοῦ ἀποτελεῖ καί τήν πύλη διά τῆς ὁποίας εἰσέρχεται κάποιος στήν Ἐκκλησία καί ἀποτελεῖ τήν προϋπόθεση γιά τή συμμετοχή στά ἄλλα μυστήρια. Ὅπως καί τά ἄλλα μυστήρια εἶναι Θεοσύστατος τελετή, ἀφοῦ εἶναι ξεκάθαρο στήν Ἁγία Γραφή ὅτι «ἡ χάρις καί ἡ ἀλήθεια διά [...]

Ἑρμηνεία τῆς εἰκόνας τῶν Θεοφανείων

του Παύλου Ευδοκίμωφ Μέχρι τόν Δ° αἰώνα, ἡ Γέννηση καί ἡ Βάπτιση τοῦ Κυρίου ἑορτάζονταν τήν ἴδια ἡμέρα. Ἡ ἑνότης τους εἶναι ἀκόμη ὁρατή στήν παρόμοια σύσταση τῶν ἀκολουθιῶν αὐτῶν τῶν δύο ἑορτῶν καί δείχνει μιά ὁρισμένη συμπλήρωση τοῦ γεγονότος τῆς Γεννήσεως σ’ἐκεῖνο τῆς Βαπτίσεως. (περισσότερα…)

Μέγας Βασίλειος και «Santa Claus»

Η πρώτη μέρα του νέου έτους συνδέεται με μια μεγάλη μορφή. Εκείνη του Μεγάλου Βασιλείου. Με την παρουσία της έρχεται να δώσει ένα ξεχωριστό νόημα, ενσωματωμένο στο γενικότερο κλίμα του Δωδεκαημέρου, από το οποίο αποκρυπτογραφούνται αλήθειες διαχρονικές. Αλήθειες που δίνουν ποιότητα στονχρόνο και εκβάλλουν εκεί όπου το πέρασμά του παύει να είναι μια πορεία προς την φθορά. Με υψηλή πνευματική εμβέλεια, εκτός από τη γνώση πολλών επιστημών, δίδαξε έμπρακτα πώς ο άνθρωπος μπορεί να βιώσει στη βαθύτερη και αληθινή διάσταση την έννοια της αγάπης-αδιάψευστη μαρτυρία το μεγαλείο της “Βασιλειάδας”-αλλά [...]

Χρόνος καὶ ζωὴ κατὰ τὸν Μέγα Βασίλειο

Του Γεωργίου Μαντζαρίδη Ὁ Μ. Βασίλειος ἔζησε καὶ παρουσίασε στὰ συγγράμματά του μὲ τὸν διεισδυτικότερο τρόπο τὴ σχέση χρόνου καὶ ζωῆς. Καὶ ἡ ἀντίστοιχη διδασκαλία του, ποὺ ἐπηρέασε βαθύτατα τὴ μεταγενέστερη θεολογία καὶ διανόηση, παραμένει ἐξαιρετικὰ ἐπίκαιρη καὶ σήμερα. (περισσότερα…)

Ὁ Λόγος σὰρξ ἐγένετο – Θεολογικό κείμενο για την εορτή των Χριστουγέννων

Του Οσίου Συμεών, του Νέου Θεολόγου. Κεφάλαιο γ´. Περὶ τῆς τοῦ Λόγου Σαρκώσεως καὶ κατὰ τίνα τρόπον δι᾿ ὑμᾶς ἐσαρκώθη. Γιὰ νὰ προσεγγίσουμε τὴν σάρκωση τοῦ Λόγου καὶ τὴν ἀπόῤῥητη γέννησή του ἀπὸ τὴν ἀειπάρθενο Μαρία καὶ νὰ κατανοήσουμε καλὰ τὸ μυστήριο τῆς οἰκονομίας γιὰ τὴν σωτηρία τοῦ γένους μας τὸ κρυμμένο πρὸ τῶν αἰώνων (Ἐφεσίους 3:9), θὰ μᾶς βοηθήσει ἡ ἑξῆς γνωστὴ εἰκόνα: Κατὰ τὴν δημιουργία τῆς προμήτορος Εὔας ὁ Θεὸς πῆρε τὴν ἔμψυχη πλευρὰ τοῦ Ἀδὰμ καὶ τὴν ὁλοκλήρωσε σὲ γυναῖκα, γι᾿ αὐτὸ δὲν ἐμφύσησε σ᾿ αὐτὴν πνοὴ ζωῆς καθὼς [...]

Σχόλια στὴν παπαδιαμαντικὴ λογοτεχνία τῶν Χριστουγέννων

Του Νίκου Ορφανίδη   Ἡ ἐκκλησία ὡς καταφύγιο καὶ σκέπη καὶ θαλπωρὴ 1. Εἰσαγωγικὸ Καθὼς προσεγγίζουμε τὴν παπαδιαμαντικὴ λογοτεχνία τῶν Χριστουγέννων, ἔχουμε ὁλοένα καὶ περισσότερο τὴν αἴσθηση πὼς ἐκεῖνο ποὺ διαπερνᾶ τὴ θεματική της εἶναι ἡ μεταμέλεια καὶ ἡ μεταστροφὴ τῶν ἀνθρώπων καὶ ἡ συνακόλουθη σωτηρία. Ἡ εἴσοδος στὸν τόπο τοῦ φωτός. Ἡ ἀνάδειξη τῆς Ἐκκλησίας ὡς καταφυγίου καὶ σκέπης καὶ ἀνάπαυσης ὅλων τῶν ναυαγισμένων καὶ σπαρασσομένων ἀπὸ τὰ δεινὰ καὶ τὰ πάθη τοῦ βίου ἀνθρώπων. Ὁ Παπαδιαμάντης προσεγγίζει τρυφερὰ καὶ ἁπαλὰ καὶ μὲ ἀγάπη, τὶς ἡμέρες τῶν Χριστουγέννων, ἕναν σπαρασσόμενο κόσμο, ποὺ [...]

Ευαγγέλιο Αγίου Πρωτομάρτυρος και Αρχιδιακόνου Στεφάνου

Πρωτ. Κωνσταντίνου Λ. Κωνσταντίνου Θεολόγου (Ματθ. κα΄, 33 - 42) Εἶπεν ὁ Κύριος τήν παραβολήν ταύτην· ἄνθρωπός τις ἦν οἰκοδεσπότης, ὅστις ἐφύτευσεν ἀμπελῶνα καί φραγμόν αὐτῶ περιέθηκε καί ὤρυξεν ἐν αὐτῷ ληνόν καί ὠκοδόμησεν πύργον, καί ἐξέδοτο αὐτόν γεωργοῖς, καί ἀπεδήμησεν. 34 ὅτε δέ ἤγγισεν ὁ καιρός τῶν καρπῶν, ἀπέστειλε τούς δούλους αὐτοῦ πρός τούς γεωργούς λαβεῖν τούς καρπούς αὐτοῦ. 35 καί λαβόντες οἱ γεωργοί τους δούλους αὐτοῦ ὅν μέν ἔδειραν, ὅν δέ ἀπέκτειναν, ὅν δέ ἐλιθοβόλησαν. 36 πάλιν ἀπέστειλεν ἄλλους δούλους πλείονας τῶν πρώτων, καί ἐποίησαν αὐτοῖς ὠσαύτως. 37 Ὕστερον δέ [...]

«Τὸν ἀγεώτρητον βότρυν βλαστήσασα ἡ ἄμπελος»

Χρήστου Πεττεμερίδη Θεολόγου - Φιλολόγου Κοντάκιον Ἦχος πλ. β΄ «Ὁ πρὸ Ἑωσφόρου ἐκ Πατρὸς ἀμήτωρ γεννηθείς, ἐπὶ τῆς γῆς ἀπάτωρ ἐσαρκώθη σήμερον ἐκ σοῦ· ὅθεν Ἀστὴρ εὐαγγελίζεται Μάγοις, Ἄγγελοι δὲ μετὰ Ποιμένων ὑμνοῦσι, τὸν ἄχραντον Τόκον σου, ἡ Κεχαριτωμένη. Ὁ Οἶκος Τὸν ἀγεώργητον βότρυν βλαστήσασα, ἡ μυστικὴ ἄμπελος ὡς ἐπὶ κλάδων, ἀγκάλαις ἐβάσταζε, καὶ ἔλεγε. Σὺ εἶ καρπός μου, σὺ εἶ ἡ ζωή μου. Ἀφ' οὗ ἔγνων, ὅτι καὶ ὃ ἤμην εἰμί, σύ μου Θεός· τὴν γὰρ σφραγῖδα τῆς Παρθενίας μου ὁρῶσα ἀκατάλυτον, κηρύττω σε ἄτρεπτον Λόγον, σάρκα γενόμενον. Οὐκ οἶδα σποράν, οἶδά σε λύτην τῆς [...]

Θεός ἐφανερώθη ἐν σαρκί

+ Ἐπισκόπου πρώην Ἐρζεγοβίνης Ἀθανασίου Γιέβτιτς Τά Χριστούγεννα εἶναι ἡ Θεοφάνεια: «Θεός ἐφανερώθη ἐν σαρκί» (Α΄ Τίμ. γ΄, 16), γεννώμενος ὡς ἄνθρωπος, δηλ. ἄνθρωπος σάν καί μᾶς ἀπό σάρκα καί αἷμα (Ἑβρ. β΄, 14). Τά Χριστούγεννα εἶναι ἡ ἡμέρα πού ἡ ἁγία Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας, ἑορτάζει τήν κατά σάρκα γέννηση τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ ἐκ τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου στό σπήλαιο τῆς Βηθλεέμ τῆς Ἰουδαίας ἐπί Καίσαρος Αὐγούστου. Ἀπό τότε δέ καί ἀρχίζει ἡ χριστιανική μας Ἐκκλησία καί ἱστορία. Αὐτή ἡ φανέρωση τοῦ Θεοῦ ἐν σαρκί, αὐτή ἡ γέννηση τοῦ Θεοῦ ὡς ἀνθρώπου, [...]

Τό νόημα τῶν Χριστουγέννων

Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Κύπρου κ.κ. Γεωργίου Κάθε φορά πού στεκόμαστε μπροστά στή Γέννηση τοῦ Χριστοῦ, νιώθουμε τή γλώσσα μας νά μπερδεύεται καί τή λογική μας νά ἀποδεικνύεται ἀνίκανη νά περιλάβει καί νά ἐξηγήσει κάτι πού δέν εἶναι γιά τά μέτρα της. Ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ, πού ὡς ἄνθρωπος πρωτογνώρισε τόν κόσμο μας μέσα σέ μία φάτνη καί τόν ἀποχαιρέτησε πάνω ἀπό τόν σταυρό, κάνει νά λυγίσουν τά γόνατα τοῦ ἀνθρώπου καί νά παραλύσουν οἱ αἰσθήσεις του μπροστά στό μεγάλο μυστήριο τῆς ἀγάπης καί τῆς πανσοφίας τοῦ Θεοῦ. Εἶναι ἀλήθεια πώς στίς μέρες μας [...]