Θεολογικά και άλλα θέματα

Η έννοια της Παράδοσης κατά τους Πατέρες

Ο Μέγας Βασίλειος στο λόγο του περί «Αγίου Πνεύματος» σημειώνει χαρακτηριστικά: «Των εν τη Εκκλησία πεφυλαγμένων δογμάτων, τα μεν εκ της εγγράφου διδασκαλίας έχομεν, τα δε εκ της των Αποστόλων παραδόσεως διαδοθέντα ημίν ως εν μυστηρίω παραδεξάμεθα, άπερ αμφότερα την αυτήν έχει ισχύν προς την ευσέβειαν.»  Ο Μεγάλος Καππαδόκης Πατέρας τονίζει εδώ πως πηγές της πίστης μας είναι από τη μια η Αγία Γραφή και από την άλλη η Ιερά Παράδοση, πηγές κατά πάντα ισότιμες και ισόκυρες.  Ο Πατήρ Ιουστίνος Πόποβιτς στο έργο του «Άνθρωπος και Θεάνθρωπος» τονίζει εμφαντικά: «Πάντα [...]

10 Ιανουαρίου 2022 Θεολογικά και άλλα θέματα, Θεολογικά κείμενα, Ιστορια - Πολιτισμος Read more...

Τα πτερόεντα δώρα. Αναφορά στον Παπαδιαμάντη και τον Κόντογλου.

Μέρες πού ’ναι, εις το μέσον της πτώχευσης και της πενίας, μέσα στον καλλιεργούμενο από όλα τά Μέσα πανικό και φόβο για τα επερχόμενα δεινά, αλλά και μέσα στον αναπαραγόμενο διαφημιστικό καταναλωτισμό, μέσα σ’ εκείνη την επιμόνως προβαλλόμενη εορταστική καταναλωτική μανία, παρά τη δυσκολία μας, μέσα σ’ αυτό τον καταιγισμό, σκέφτομαι πώς να αντέξουν άραγε οι άνθρωποι; Γιατί μόνο στη θλίψη και στην πνευματική ανέχεια μας οδηγούν τελικά όλα αυτά. Έτσι φτάσαμε να ασφυκτιούμε μέσα στην ανοησία και μέσα στην κενότητα της εορταστικής λαμπρότητος και των φώτων της αγοράς. Φτάσαμε [...]

31 Δεκεμβρίου 2021 Θεολογικά και άλλα θέματα, Ιστορια - Πολιτισμος, Παιδείας και Πολιτισμού Read more...

Το κρίνο και άλλοι λαϊκοί μύθοι

Του Σταύρου Σ. Φωτίου Ιδρυτικού Μέλους της Κυπριακής Ακαδημίας Καθηγητή Πανεπιστημίου Κύπρου   Για διάφορα θεολογικά θέματα κυκλοφορούν λαϊκοί μύθοι οι οποίοι παρουσιάζουν διάφορες αντιλήψεις ως θέσεις της ορθόδοξης διδαχής, ενώ κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Περαιτέρω, οι μύθοι αυτοί χρησιμοποιούνται για να δείξουν τον ανορθολογισμό δήθεν της πίστης και να διακωμωδήσουν διάφορες απόψεις της. Ανάμεσα σε αυτούς, δεσπόζουσα θέση κατέχουν οι μύθοι για το κρίνο που ο Αρχάγγελος Γαβριήλ πρόσφερε στη Θεοτόκο κατά τον Ευαγγελισμό και το μήλο που φαγώθηκε από την Εύα στον παράδεισο. Με βάση τους πιο πάνω μύθους, μεταξύ [...]

30 Δεκεμβρίου 2021 Ενδιαφέροντα θέματα, Θεολογικά και άλλα θέματα Read more...

Αυτόπτης Μάρτυρας της Γέννησης

Πάντοτε το επιθυμούσα. Να δω το Χριστό να γεννιέται στη φάτνη του. Από τότε που ήμουνα  μικρός  και άφηνα  τη σκέψη και τη φαντασία μου να απλώνονται  μακρυά από τα πράγματα και τα πρόσωπα.  Θυμάμαι, μαθητούδι ακόμα, που  τέτοιες μέρες στρώναμε με τους συμμαθητές μου στο σχολειό του ΄Αη Νικόλα  τη φάτνη μας και υποδυόμαστε ρόλους. Μια φορά  έγινα μάγος. Είχα ντυθεί  με ρούχα της εποχής, είχα στο στόμα λόγια κατάλληλα και  καρδιά να πάλλει από χαρά και συγκίνηση. Από τότε η επιθυμία μου φούντωνε. Κάθε Χριστούγεννα  λοιπόν αυτό ζητούσα. [...]

30 Δεκεμβρίου 2021 Ενδιαφέροντα θέματα, Θεολογικά και άλλα θέματα Read more...

Το βραχώδες σπήλαιο της Γέννησης

Η σημασία του βραχώδους σπηλαίου στην εικόνα της Γεννήσεως Ησυχία απόλυτη… Είναι τέτοιες στιγμές που ο άνθρωπος έρχεται εις εαυτόν. Θέλησα κι εγώ να πάρω κάτι από το νόημα των Χριστουγέννων μετά από τον κυκεώνα των προκλήσεων και προσκλήσεων. Μια ευχητήρια κάρτα βρέθηκε αφημένη επάνω στο γραφείο μου. Ήταν η βυζαντινή εικόνα της Γεννήσεως του Χριστού. Την πήρα στα χέρια μου κι άθελά μου άρχισα να αφαιρώ ό,τι κοσμούσε και τόνιζε τη χαρά του γεγονότος. Χαμήλωσα από τα πνευματικά μου αυτιά τον ύμνο των αγγέλων, έσβησα από τον ουρανό της εικόνας [...]

30 Δεκεμβρίου 2021 Θεολογικά και άλλα θέματα, Θεολογικά κείμενα, Ιστορια - Πολιτισμος Read more...

«Αυτός γαρ σώσει τον λαόν αυτού…»

Δεν μπορεί κανείς να προσεγγίσει, την εορτή των Χριστουγέννων αν δεν αλλάξει νου, αν δεν παύσει να βλέπει τα πράγματα από τη στενή και φτωχή προοπτική του αρρωστημένου από τον εγωισμό ανθρώπου, για να τα δει μέσα στην άπειρη προοπτική του Θεού. Ό,τι όμως συντελείται στη Βηθλεέμ δεν είναι μια ρομαντική ιστορία συμβολικού περιεχομένου, ικανή για να τρέφει τη φαντασία των μικρών παιδιών, αλλά ένα πραγματικό και ιστορικό γεγονός. Το Βρέφος της Βηθλεέμ είναι ο Άνθρωπος της οδύνης, κατά την έκφραση του Προφήτου. Για πρώτη φορά στην ιστορική πορεία [...]

29 Δεκεμβρίου 2021 Θεολογικά και άλλα θέματα, Θεολογικά κείμενα, Ιστορια - Πολιτισμος Read more...

Χριστός γεννάται, δοξάσατε

Του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου Χριστός γεννάται, δοξάσατε...» Η ορθόδοξη υμνολογία των Χριστουγέννων αναγγέλλει θριαμβευτικά, αλλά και τοποθετεί θεολογικά, το μέγα μυστήριο της θείας ενανθρωπήσεως.   Αφ’ ότου οι προπάτορές μας, ο Αδάμ και η Εύα, παρήκουσαν την εντολή του Θεού και εκδιώχθηκαν από τον παράδεισο, «η αμαρτία ηγέρθη ως μεσότοιχον έχθρας μεταξύ Θεού και ανθρώπου», όπως γράφει στην Ιερά Κατήχησί του ο άγιος Νεκτάριος Πενταπόλεως, με αποτέλεσμα την ολέθρια αποδέσμευσι του ανθρώπου από τον φιλάνθρωπο Θεό και την αναπόφευκτη υποταγή του στον μισόκαλο διάβολο, στην αμαρτία και τον θάνατο. Έτσι, «προ [...]

28 Δεκεμβρίου 2021 Θεολογικά και άλλα θέματα, Θεολογικά κείμενα, Ιστορια - Πολιτισμος Read more...

Ενδιαφέρουσες πτυχές της εορτής των Χριστουγέννων βάσει απόκρυφων πηγών

«Ἡ κατὰ σάρκα τοῦ Χριστοῦ Γέννησις ... ἡ πασῶν τῶν ἑορτῶν σεμνοτάτη καὶ φρικωδεστάτη, ἣν οὐκ ἂν τις ἁμάρτοι μητρόπολιν πασῶν τῶν ἑορτῶν προσειπών...» (Ἰω. Χρυσοστόμου, Λόγος εἰς τὸν μακάριον Φιλογόνιον)   υπό Δρος Κωνσταντίνου Νικολακόπουλου καθηγητού Πανεπιστημίου Μονάχου   Η γέννηση του Χριστού και τα Απόκρυφα Ευαγγέλια Στο πλαίσιο της γενικότερης εορτολογικής έρευνας των Χριστουγέννων κανείς συναντά πολλές ενδιαφέρουσες επόψεις και πτυχές αναφορικά με τη γένεση και καθιέρωση της μεγάλης αυτής Δεσποτικής εορτής, την οποία ο Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος αποκαλεί «Μητρόπολη των εορτών». Το ενδιαφέρον και σημαντικό σε αυτή τη συνάφεια είναι κατ’ αρχήν, ότι τους [...]

27 Δεκεμβρίου 2021 Θεολογικά και άλλα θέματα, Θεολογικά κείμενα, Ιστορια - Πολιτισμος Read more...

Πανανθρώπινη η προσδοκία για λύτρωση

Στ΄ αλήθεια, αναρωτηθήκαμε ποτέ αν βρέθηκε κανείς πάνω στη γη  και ολόκληρος ο κόσμος να μιλά γι΄ αυτόν πριν γεννηθεί; Όχι απλά να λένε γενικά και αόριστα στοιχεία για τη ζωή του, αλλά να προφητεύουν με λεπτομέρεια ακόμη και καταστάσεις πέραν των φυσικών δεδομένων. Πού θα γεννηθεί; Ποια γυναίκα θα έχει τις προϋποθέσεις να το γεννήσει; Ποιοι θα τον καλωσορίσουν στη ζωή; Τι θα συμβεί στη ζωή του και γιατί; Όλα αυτά αφορούσαν τον Προαιώνιο Λόγο. Η παρουσία του στην ιστορία υπήρξε μέγα και ανεπανάληπτο γεγονός. Είναι η προ αιώνων [...]

27 Δεκεμβρίου 2021 Θεολογικά και άλλα θέματα, Θεολογικά κείμενα, Ιστορια - Πολιτισμος Read more...

Βάσος Καραγιώργης: Στη Σαλαμίνα πάμε ως οικοδεσπότες

Του Μιχάλη Χριστοδούλου   Με αφορμή την παρουσία του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου, 42 χρόνια μετά, στο αρχαίο θέατρο της Σαλαμίνας για το ανέβασμα της τραγωδίας «Ιππόλυτος» του Ευριπίδη ζήτησα από τον άνθρωπο που έφερε στο φως τον αρχαιολογικό χώρο της Σαλαμίνας, τον 86χρονο σήμερα, Βάσο Καραγιώργη να μου διηγηθεί το χρονικό των ανασκαφών και να μου αναλύσει τη σημασία του σπουδαιότερου αρχαιολογικού ευρήματος του νησιού. Με δέος, τον συνάντησα στο σπίτι του στη Λευκωσία. (περισσότερα…)

26 Δεκεμβρίου 2021 Παιδείας και Πολιτισμού Read more...