Προοπτική της Ορθοδοξίας στην Αφρικανική Ήπειρο

 Ορθόδοξη Πατριαρχική Σχολή «Αρχιεπ. Κύπρου Μακάριος ο Γ΄»
Η φυλή Τουρκάνα και ο Μέγας Αλέξανδρος
Εγκαίνια νέου ναού
Προοπτική της Ορθοδοξίας στην Αφρικανική Ήπειρο

Όταν, προ τριών τόσων δεκαετιών και περισσότερο, ξεκινούσε τη λειτουργία της η Πατριαρχική Σχολή, εδώ στη Ναϊρόμπη της Κένυας, οι προοπτικές ήταν ελάχιστες. Πάντοτε, όταν ξεκινά ένα έργο, υπάρχουν ελλείψεις, αδυναμίες, προβληματισμοί κ.τ.λ. Όμως, επειδή η αποστολή και ο ρόλος που θα διαδραμάτιζε αυτή η Σχολή για την ανάπτυξη και προαγωγή του έργου της σωτηρίας των ψυχών σ’ ολόκληρη την Ήπειρο της Αφρικής δημιουργήθηκαν αμέσως, και χωρίς περιστροφές και καθυστέρηση όλα εκείνα τα δυναμικά και ουσιαστικά στοιχεία, τα οποία θα διαδραμάτιζαν, στη σύγχρονη ιστορία της εξωτερικής ιεραποστολής και, γενικότερα, της Ορθοδοξίας ένα πρωτοποριακό ρόλο, που θα έφερνε κοντά τις φυλές και τους λαούς της Μαύρης Ηπείρου, δίπλα – δίπλα, κάτι το ασύλληπτο. Θα μπορούσαν, έτσι, να συνυπάρχουν και να αλληλοσυνδέονται σε τέτοιο βαθμό που στην ουσία έγινε ο χώρος της Σχολής πνευματικό και μοναδικό κέντρο συνάντησης πολιτισμών και συνύπαρξης  κουλτούρας, γλωσσών, ηθών και εθίμων, μέσα σ’ ένα πολύχρωμο μωσαϊκό που, εξέπεμπε συχνότητα τόσο σημαντική, που, άνετα, την καθιστούσε όχι μόνο παναφρικανική αλλά και οικουμενική με όλες τις διαστάσεις και τις περιμέτρους που εξασφαλίζει κανείς, ύστερα από αγώνες, θυσίες, κόπους, στερήσεις, εμπειρίες, ακόμα – γιατί όχι – και δάκρυα.

Σ’ όλο αυτό το ατέλειωτο χρονικό πλαίσιο, κανείς, αποκτά πείρα και μέσα από τη συναναστροφή και τον διάλογο γίνεται ο ίδιος δέκτης μηνυμάτων πρωτόγονων και σπάνιων · μόνο σαν όνειρο όλα εξελίσσονται και κινούνται μέσα σ’ αυτό τον χώρο που σέβεται και αποδέχεται τους πολιτισμούς και τις γλώσσες των διαφόρων φυλών της Αφρικανικής Ηπείρου. Δεν είναι της ώρας, σήμερα, να σχολιαστεί το θέμα των μεταφράσεων στις τοπικές διαλέκτους –  πέραν των τριάντα μέχρι τώρα – γιατί το έργο συνεχίζεται και λαμβάνει διαστάσεις πανανθρώπινες και πολιτισμικές.

Η φυλή των Τουρκάνα είναι μια πολύ συμπαθής και περήφανη φυλή, αφού καυχώνται ότι έχουν την καταγωγή τους από τον δικό μας τον Μέγα Αλέξανδρο. Ως ένας που συνεχώς ασχολείται με έρευνες, εξερευνήσεις και ανακαλύψεις από τους πρώτους που ήλθαν εδώ ανήκαν στη φυλή αυτή.  Η φυλή παραμένει, ακόμα, άγρια, πιστή στις παραδόσεις και δεμένη άμεσα με το ασύλληπτο παρελθόν που πάει πίσω χιλιάδες χρόνια που αποκαλύπτει στο βάθος την ιστορική της καταγωγή. Προσπάθησα να ερευνήσω το όλο θέμα βαθύτερα. Μου άρεσαν πάντα οι ιστορίες που είχαν μέσα πλούσιο το αίσθημα του μύθου, του παραμυθιού, του περιεχομένου, που μόνο σαν φαντασία έμοιαζαν όλα. Άκουσα πρώτα προσεκτικά τους μαθητές μου. Τους θαύμαζα, γιατί είχα να κάνω με νέους των είκοσι ετών, όμως είχαν μέσα στα λεγόμενά τους μια αυθεντικότητα, μια πίστη και – με την καλή έννοια – έναν εγωισμό: η καταγωγή μας από τον Μέγα Αλέξανδρο. Οι ίδιοι ψηλοί, μαύροι, λεπτά όμως χαρακτηριστικά, όμορφοι, κορμιά ρωμαλέα, έξυπνοι, άριστοι στις σχέσεις τους με τους άλλους. Ενθυμούμαι έναν απ’ αυτούς που τον φέραμε εδώ στη Σχολή μας. Ήταν μόλις δεκαεπτά χρονών, αβάπτιστος φυσικά. Έγινα, στο τέλος, ο νονός του. Ήταν το άγνωστο ξεκίνημα. Η πορεία με όλα τα αναπάντεχα γεγονότα. Μου φάνηκαν όλα σαν μύθος. Όταν, όμως, έφθασα στην έρημο, κοντά στα σύνορα Αιθιοπίας και Σουδάν, συνάντησα τους πρεσβυτέρους, τους γέροντες, οι οποίοι γνώριζαν, οπωσδήποτε, περισσότερα και με έπεισαν. Μια φυλή – δυο μέρες ταξίδι -, μέσα σε ζούγκλες, ερήμους, βουνά, δάση και ποτάμια · ήταν η μεγάλη ανακάλυψη. Τους θαύμαζα. Όντως έμοιαζαν σαν να ήταν στρατιώτες του Μεγάλου Αλεξάνδρου, μέσα σ’ εκείνο το άγριο τοπίο, ημίγυμνοι, με την χλαμύδα γύρω τους …, μόνο που έλειπε σωματικά ο στρατηλάτης. Έκλεισα για λίγο τα μάτια μου και τον έφερα ανάμεσά τους. Ήταν, παρόν, δίνοντας οδηγίες και διαταγές. Το αποκορύφωμα όλων αυτών ήταν ο τάφος του Βασιλιά Φίλιππου στη Βεργίνα. Με μεγάλη μου έκπληξη, διαπίστωσα ότι τα αντικείμενα μέσα στον τάφο του ήταν ακριβώς σαν αυτά που χρησιμοποιούν σήμερα οι Τουρκάνα. Και το σημαντικό: Ο πίνακας ζωγραφικής πάνω από τον τάφο που απεικονίζει τον Μέγα Αλέξανδρο σε μια σκηνή, μέσα στη ζούγκλα της Αφρικής με τα άγρια ζώα και το σήμα κατατεθέν, η φύση, τα δέντρα, ακριβώς τα ίδια που είναι τόσο σπάνια, όμως περικυκλώνουν αυτή την περιοχή. (Τότε μπόρεσα και έγραψα τις δύο μου μελέτες – Αγγλικά και Ελληνικά – για τη σχέση του Μεγάλου Αλεξάνδρου με τη φυλή Τουρκάνα).

7 Ιουνίου 2015, ημέρα Κυριακή. Ύστερα από μια κοπιώδη διαδρομή φθάσαμε, για να εγκαινιάσουμε τον τρίτο ορθόδοξο ναό, αφιερωμένο στον Άγιο Νικόλαο. Δεν θα μπορούσα να διανοηθώ ότι στο διάστημα αυτό, των τριάντα τόσων χρόνων, η Ορθοδοξία, κυριολεκτικά, φυτεύτηκε και έβγαλε καρπούς, γλυκούς καρπούς, ακόμα και σ’ αυτή τη φυλή που είναι τόσο περήφανη για τη σχέση της με τον Μέγα Αλέξανδρο. Πέντε ιερείς της φυλής αυτής όλοι απόφοιτοι της Πατριαρχικής Σχολής «Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Μακάριος ο Γ΄», που πραγματικά μεταφέρεται μέσα από τους χώρους της το οικουμενικό πνεύμα της και η ορθοπραξία  της Μιας, Αγίας, Καθολικής Εκκλησίας με τη διαφορά ότι χρησιμοποιήθηκε η γλώσσα των Τουρκάνα. Ακούστηκε στην έρημο ο λόγος του Κυρίου, το Πιστεύω, οι ψαλμοί, όλη η θεία λειτουργία σε μια γλώσσα Αγγέλων και Μαρτύρων. Τους μίλησα, στο τέλος, και τους είπα ότι η κατάθεση των τιμίων λειψάνων σήμαινε ότι, επιτέλους, ευλογήθηκε όλη η περιοχή, όλοι τώρα θα μιλούν για τη Βασιλεία των Ουρανών, που ήλθε κοντά τους, τους επισκέφθηκε η Χάρις του Θεού, πήραν, με τη συμμετοχή τους στο μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, το σώμα και το αίμα του Κυρίου. Ενώθηκαν, έτσι, ουσιαστικά με την οικουμενική ορθοδοξία, που δεν έχει φραγμούς και όρια αλλά αγκαλιάζει δυναμικά όλους τους λαούς της υφηλίου, δίνοντας εκείνο το ελπιδοφόρο μήνυμα της Αναστάσεως.

Παρόντες οι Αμερικανοί αδελφοί μας, που είναι και οι δωρητές όλων των καλών έργων που εκτελούνται στην περιοχή αυτή. Ήδη, σήμερα, συνεχίζουν το κτίσιμο των δύο τάξεων δημοτικού σχολείου.

Αυτή είναι η πίστη μας.  Αυτό που μας άφησαν κληρονομιά οι Άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας μας, με τον Άγιο Μάρκο να πρωτοστατεί και το παλαίφατο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής να συνεχίζει τον ευαγγελισμό των ανευαγγελίστων λαών της Αφρικής.

Όσο κι αν δυσκολεύεται κανείς να το πιστέψει ότι, σήμερα, στον 21ο αιώνα, το μήνυμα της Αναστάσεως δίνει νόημα και υπόσταση στη ζωή των Αφρικανών αδελφών μας, είναι, ήδη, μια πραγματικότητα. Η πρωτόγονη φυλή των Τουρκάνα πού να ήξεραν ότι ύστερα από δύο χιλιάδες χρόνια θα άκουαν για πρώτη φορά ότι πέρασε από τη γη κάποιος μοναδικός Σωτήρ και Πατέρας τους, με το όνομα Ιησούς, που ήλθε να αγκαλιάσει και να δεχθεί όλους κοντά Του, να τους δώσει την υπόσχεση ότι θα είναι μαζί τους σ’ όλα τα χρόνια της επί γης ζωής τους, να τους εξισώσει με όλο το ανθρώπινο γένος και να γίνουν, έτσι, με τον τρόπο αυτό, αδέλφια αγαπημένα και ότι στο πρόσωπο του καθενός βρίσκεται ο ίδιος ο Χριστός, είναι, με άλλα λόγια, χριστοφόρος. Δοξολογούν, τώρα, με τον τρόπου που διδάχθηκαν και μέσα από τη συμμετοχή τους με τα άγια μυστήρια της Εκκλησίας μας, αγιοποιούνται, πνευματοποιούνται και απολαμβάνουν όλα τα δώρα της Βασιλείας των Ουρανών. Πόσο ο Θεός της αγάπης και της φιλανθρωπίας μεριμνά για το κάθε ανθρώπινο πλάσμα.

Εκ της Ιεράς Μητροπόλεως Κένυας