Μνήμη του Αγίου Ταρασίου, Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως (25 Φεβρουαρίου)

Σήμερα, Κυριακή 25 Φεβρουαρίου, εισερχόμαστε στην κατανυκτική περίοδο του Τριωδίου. Ανοίγει η πορεία προς το Πάσχα σε 70 μέρες. Σήμερα, μαζί με τον αναστάσιμο χαρακτήρα της ακολουθίας,  η Εκκλησία τιμά τη μνήμη των Αγίων Ταρασίου, Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως, Ρηγίνου Επισκόπου Σκοπέλου και Μαρκέλλου Επισκόπου Σολέας της Κύπρου.

Ο άγιος Ταράσιος καταγόταν από αριστοκρατική οικογένεια της Κωνσταντινούπολης, έλαβε πλούσια μόρφωση και ανήλθε στο τιμητικό αξίωμα του υπάτου. Διακρινόταν για την αγάπη προς την Εκκλησία και την εφαρμογή του ορθόδοξου φρονήματος. Έτσι, με την αγωνιστικότητά του και την καλλιέργεια των αρετών επιθυμούσε να αφιερωθεί στο Θεό.

Σε σύντομο χρονικό διάστημα αξιώθηκε να χειροτονηθεί διάκονος, πρεσβύτερος και επίσκοπος. Το έτος 784 μ.Χ. διαδέχθηκε τον Αρχιεπίσκοπο Παύλο στο θρόνο της βασιλεύουσας. Η περίοδος της αρχιερατείας του συμπίπτει χρονικά με την εξάπλωση της εικονομαχίας. Εναντίον αυτής της πλάνης αγωνίστηκε ο Ταράσιος με όλη τη δύναμη της ψυχής του και πρωτοστάτησε στη σύγκληση της Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου του 787 μ.Χ., στις εργασίες της οποίας και προήδρευσε.

Ο διαρκής αγώνας του για την επικράτηση της Ορθοδοξίας έγινε αιτία να υποστεί ο Άγιος ποικίλες διώξεις από κοσμικούς άρχοντες και εικονομάχους αυτοκράτορες. Πέθανε το έτος 806 μ.Χ., κατά την ώρα της εσπερινής ακολουθίας, καταλείποντας παράδειγμα ενάρετου και αγωνιστή Επισκόπου, ο οποίος σε όλη την πορεία της ζωής του έδινε την καλή μαρτυρία του Ορθόδοξου φρονήματος και ταυτόχρονα έδινε τον αγώνα της διατήρησης της ενότητας του πληρώματος της Εκκλησίας. 

Ο Άγιος Ρηγίνος, που επίσης εορτάζουμε σήμερα, γεννήθηκε στη Λεβαδιά της Βοιωτίας στις αρχές του 4ου αιώνα μ.Χ. από ενάρετους γονείς, οι οποίοι τον βοήθησαν να λάβει τη θύραθεν παιδεία αλλά και την ορθόδοξη αγωγή. Η αγάπη του για τον Κύριο τον ανέδειξε σε σκεύος εκλογής και σε ναό της Αγίας Τριάδας.

Έζησε την εποχή που βασίλευσαν οι δύο υιοί του Μεγάλου Κωνσταντίνου. Και οι δύο διάδοχοι είχαν ανατραφεί με τις αρχές της χριστιανικής πίστεως, αλλά ο μεν Κωνστάντιος συνειδητά είχε αποδεχθεί τις αρχές του Αρειανισμού, ο δε Κώνστας παρέμεινε πιστός στις δογματικές αποφάσεις της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου. Και οι δύο είχαν ως κοινά χαρακτηριστικά της θρησκευτικής τους πολιτικής, αφ’ ενός μεν την καταπολέμηση της εθνικής θρησκείας, αφ’ ετέρου δε την υπεράσπιση της ενότητας της Εκκλησίας.

Η εκκλησιαστική τους πολιτική είχε ως συνέπεια όχι μόνο τη συντήρηση, αλλά και τη διεύρυνση της εκκλησιαστικής διασπάσεως μεταξύ των οπαδών και των αντιπάλων της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου. Οι συνεχείς παρεμβάσεις, αυθαίρετες ή μη, στα εκκλησιαστικά πράγματα υπήρξαν πηγή εντάσεως στις αρειανικές έριδες του 4ου αιώνος μ.Χ.

Έτσι, ο Άγιος απεστάλη στη νήσο Σκόπελο από το θείο του Αχίλλειο (15 Μαΐου, πολιούχο της πόλεως της Λαρίσης), για να ενισχύσει τους εξορίστους που βρίσκονταν εκεί και να τους στερεώσει στην ορθόδοξη πίστη.

Σύμφωνα με κάποιες πληροφορίες, ο Άγιος Ρηγίνος παρακολούθησε τις εργασίες της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου το 325 μ.Χ. μαζί με τον Άγιο Αχίλλειο. Όμως, μολονότι καταδικάστηκε ομόφωνα από τους Αγίους Πατέρες η αίρεση του Αρειανισμού, οι οπαδοί του Αρείου δεν εξέλιπαν και συνέχιζαν να διαδίδουν τις αιρετικές κακοδοξίες τους. Επικράτησε εκ νέου μεγάλη αναταραχή στους κόλπους της Εκκλησίας, κι έτσι συγκλήθηκε νέα Σύνοδος στη Σαρδική (Σόφια). Στη Σύνοδος το 343 μ.Χ. έλαβε μέρος και ο Άγιος Ρηγίνος, ο οποίος ανασκεύασε όλες τις αιρέσεις με τον λόγο και την τόλμη της γνώμης του.

Μετά τη λήξη της Συνόδου ο Άγιος Ρηγίνος επέστρεψε στη Σκόπελο. Αλλά και πάλι η Εκκλησία του Χριστού κλυδωνίσθηκε και ταράχθηκε από τον αυτοκράτορα της Κωνσταντινουπόλεως Ιουλιανό τον Παραβάτη (361 – 363 μ.Χ.), ο οποίος θέλησε να επαναφέρει τη θρησκεία των αρχαίων Ελλήνων.

Στη διάρκεια των διωγμών που διέταξε ο βασιλέας, έφθασε στη Σκόπελο ο Έπαρχος της Ελλάδος και των Σποράδων. Αμέσως κάλεσε τον ποιμενάρχη της Σκοπέλου και του υπέδειξε να αλλάξει πίστη και να ασπασθεί την ειδωλολατρία. Όμως, ο Άγιος περιφρόνησε την υπόδειξή του και ενέμεινε με πνευματική ανδρεία και σταθερότητα στην πατρώα ευσέβεια. Στις 25 Φεβρουαρίου του 362 μ.Χ. οδηγήθηκε για τελευταία φορά ενώπιον του Επάρχου. Στις προτροπές του να αρνηθεί το Χριστό, ο Άγιος δεν έδωσε καμία απάντηση. Έτσι οδηγήθηκε στο στάδιο της νήσου, όπου υπέστη και άλλα φρικτά βασανιστήρια, και ακολούθως του αποκόπηκε από το δήμιο η τίμια κεφαλή. Τη νύχτα οι Χριστιανοί παρέλαβαν το τίμιο σκήνωμα του Αγίου και το ενταφίασαν μέσα στο δάσος του υπερκείμενου λόφου, όπου βρίσκεται μέχρι σήμερα ο τάφος του.

Να σημειωθεί ότι μνήμη του Αγίου Ρηγίνου επισκόπου Σκοπέλου τιμάται όλως ιδιαιτέρως στον Ι. Ν. Αρχαγγέλου Μιχαήλ Τρυπιώτη στην εντός των τειχών Λευκωσία, όπου φυλάσσεται τεμάχιο του ιερού του Λειψάνου.

Σήμερα, είναι η Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου, σύμφωνα με την ευαγγελική περικοπή που ακούγεται στη θεία Λειτουργία. Εισερχόμαστε με την Κυριακή αυτή στην κατανυκτική περίοδο του Τριωδίου. Ένα μεγάλο πνευματικό κεφάλαιο 70 ημερών ταπείνωσης και άσκησης ανοίγει ενώπιόν μας, που θα ολοκληρωθεί το Μεγάλο Σάββατο με την Άκρα Ταπείνωση του Λυτρωτή του κόσμου.

Σήμερα ο Μέγας Διδάσκαλος Ιησούς Χριστός μάς διδάσκει το δρόμο της αγάπης, της ταπείνωσης και της συστολής και όχι της υψηλόφρονος γνώμης.

«Ὑψηγορίαν φύγωμεν, Φαρισαίου κακίστην, ταπείνωσιν δὲ μάθωμεν, τοῦ Τελώνου ἀρίστην, ἵν’ ὑψωθῶμεν βοῶντες, τῷ Θεῷ σὺν ἐκείνῳ· Ἱλάσθητι τοῖς δούλοις σου» (Εξαποστειλάριον).

Καλούνται οι πιστοί να αποφύγουν τη φαρισαϊκή αλαζονεία, κάνοντας εσωτερική πνευματική ενδοσκόπηση, μιμούμενοι την ταπείνωση του Τελώνη, ούτως ώστε να αποκτήσουν το μόνιμο θησαυρό των αρετών.

Καλό Τριώδιο να διέλθωμεν!

Του Επισκόπου Μεσαορίας Γρηγορίου