Συνοδική Εγκύκλιος για το θέμα των εκτρώσεων (20 Μαρτίου 2016)
ΣΥΝΟΔΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ
γιὰ τὸ θέμα τῶν ἐκτρώσεων
Ἡ Ἱερὰ Σύνοδος παντὶ τῷ χριστεπωνύμῳ πληρώματι τῆς Ἁγιωτάτης Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας τῆς Κύπρου.
Χάρις ὑμῖν καὶ εὐλογία παρὰ τοῦ ἐν Τριάδι προσκυνουμένου Θεοῦ ἡμῶν.
Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,
Τὴ σημερινὴ μεγάλη ἑορτὴ τῆς Ὀρθοδοξίας, κατὰ τὴν ὁποία πανηγυρίζουμε τὸν θρίαμβο τῆς Ἐκκλησίας ἐπὶ τῶν παντὸς εἴδους αἱρέσεων καὶ τιμοῦμε τὸ ἦθος τῆς ἀμωμήτου πίστεώς μας, ὅπως αὐτὸ βιώθηκε ἀνὰ τοὺς αἰῶνας ἀπὸ τὸν Ὀρθοδοξο λαό, ἐπιλέξαμε νὰ ἀπευθυνθοῦμε πρὸς ἐσᾶς, καθιστώντας σας μετόχους τῆς ἀγωνίας μας σ’ ἕνα βασικὸ τομέα τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς.
Θὰ ἔχετε, ἴσως, πληροφορηθεῖ ἀπὸ τὰ Μ.Μ.Ε. ὅτι ἐπιχειρεῖται ἀπὸ τὴ Βουλὴ τῶν Ἀντιπροσώπων θέσπιση νομοθεσίας, ποὺ νὰ ἐπιτρέπει τὶς ἐκτρώσεις, κάτω ἀπὸ κάποιες χαλαρὲς προϋποθέσεις. Τὸ θέμα ἅπτεται βασικῶν ἀρχῶν τῆς πίστεώς μας καὶ ἔρχεται σὲ ἀντίθεση μὲ τὸ Ὀρθοδοξο ἦθος τοῦ λαοῦ μας. Ἐπιθυμοῦμε, γι’ αὐτό, νὰ ἐκθέσουμε πρὸς ἐσᾶς, τὰ πιστὰ μέλη τῆς Ἐκκλησίας, τὴ θέση μας, ὅπως ἤδη ἔχουμε κάμει καὶ πρὸς τοὺς ἁρμοδίους φορεῖς.
Ἡ Ἐκκλησία, στηριζομένη πάνω στὴν Ἁγία Γραφὴ καὶ τὴν Ἱερά μας Παράδοση, πιστεύει ὅτι ἡ ἀνθρώπινη ζωὴ ὑφίσταται ἐξ ἄκρας συλλήψεως, ἀπὸ τὴ στιγμὴ δηλαδὴ τῆς γονιμοποίησης, ὁπότε γίνεται καὶ ἡ ἐμψύχωση τοῦ ἀνθρώπου. Ἀπαιτεῖται, ὡς ἐκ τούτου, ἀπὸ τὴ στιγμὴ αὐτή, πλήρης σεβασμὸς καὶ προστασία πρὸς τὸ νέο ἀνθρώπινο πρόσωπο. Τὴν πίστη της αὐτὴ διακηρύττει ἐμπράκτως ἡ Ἐκκλησία μὲ τὴ θέσπιση ἑορτῶν, οἱ ὁποῖες ἀναφέρονται στὴ σύλληψη ἐπιφανῶν ἁγίων προσώπων, τὴν ἔναρξη τῆς ζωῆς τους δηλαδή, στὰ σπλάχνα τῶν μητέρων τους. Ἔτσι δὲν ἑορτάζουμε μόνο τὴ γέννηση τῆς Θεοτόκου, στὶς 8 Σεπτεμβρίου, ἀλλὰ καὶ τὴ σύλληψή της ἀπὸ τὴν Ἁγία Ἄννα, ἐννέα ἀκριβῶς μῆνες προηγουμένως, στὶς 9 Δεκεμβρίου. Τὸ ἴδιο καὶ γιὰ τὸν Ἅγιο Ἰωάννη τὸν Πρόδρομο: γιορτάζει ἡ Ἐκκλησία τὴ σύλληψή του στὶς 23 Σεπτεμβρίου καὶ ἐννέα μῆνες ἀργότερα, στὶς 24 Ἰουνίου, τὴ γέννησή του. Καὶ διὰ τὴν κατὰ σάρκα γέννηση τοῦ Χριστοῦ ἔχουμε τὴν ἀντίστοιχη ἑορτὴ τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου, ἐννέα μῆνες προηγουμένως.
Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ἀναφέρεται στὴν ἐπιλογή του ἀπὸ τὸν Θεὸ γιὰ τὸ ἀποστολικὸ ἔργο πρὶν ἀπὸ τὴ γέννησή του καὶ λέγει ὅτι ὁ Θεὸς τὸν «ἀφώρισεν ἐκ κοιλίας μητρὸς αὐτοῦ καὶ τὸν ἐκάλεσε διὰ τῆς χάριτος αὐτοῦ…» (Πρβλ. Γαλ.1,15). Στὴν Παλαιὰ Διαθήκη ὁ Ἡσαΐας ἀναφέρει: «Ἐκ κοιλίας μητρός μου ἐκάλεσε τὸ ὄνομά μου» (Ἡσ. 49,1). Καὶ πολλὰ ἄλλα χωρία τῆς Ἁγίας Γραφῆς μιλοῦν γιὰ τὸν ἀνθρωπο κατὰ τὴ διάρκεια τῆς κύησής του, πρὶν ἀπὸ τὴ γέννησή του.
Ἡ Ἐκκλησία, ὡς ἐκ τούτου, θεωρεῖ (καὶ σὲ τοῦτο δὲν ἀμφιταλαντεύθηκε ποτὲ) ὅτι ἡ ἔκτρωση, ἡ τεχνητὴ δηλαδὴ διακοπὴ τῆς κύησης, συνιστᾶ φόνο. Ὁ Μέγας Βασίλειος μιλᾶ ἀνεπιφύλακτα:
«Ἡ φθείρασα κατ’ ἐπιτήδευσιν, φόνου δίκην ὑπέχει» (Β΄ Κανὼν Μεγάλου Βασιλείου). Δηλαδὴ ἡ ἔγκυος γυναίκα ποὺ ξεπίτηδες θανατώνει τὸ ἔμβρυο εἶναι φονεύτρια. Ξεκαθαρίζει ὅτι «..αἱ τὰ ἀμβλωθρίδια διδοῦσαι φάρμακα φονεύτριαί εἰσι καὶ αὐταί, καὶ αἱ δεχόμεναι τὰ ἐμβρυοκτόνα δηλητήρια» (Η΄ Κανὼν Μεγάλου Βασιλείου). Δηλαδὴ εἶναι φονεῖς τόσον ἐκείνοι ποὺ δίνουν τὰ φάρμακα γιά ἔκτρωση ὅσο καὶ ἐκεῖνες ποὺ λαμβάνουν τὰ δηλητήρια ποὺ φονεύουν τὸ ἔμβρυο. Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος θεωρεῖ τὴν ἔκτρωση ἔγκλημα βαρύτερο καὶ ἀπὸ τὸν φόνο. Κατὰ τὸν φόνο τὸ θῦμα μπορεῖ νὰ ἀμυνθεῖ, τὸ ἔμβρυο, ὅμως, στερεῖται αὐτῆς τῆς δυνατότητας.
Μὲ βάση τὰ πιὸ πάνω καταλαβαίνετε ὅτι ἡ ἔκτρωση δὲν ἀφορᾶ τή γυναίκα καὶ τὸ σῶμα της, οὔτε τὴ γυναίκα καὶ τὸν ἄνδρα της. Τὸ κυοφορούμενο εἶναι ξεχωριστὸ πρόσωπο μὲ ἀναφορὰ στὸν Θεό. Καὶ εἶναι ὁ Θεὸς ποὺ ἔχει ἐξουσία πάνω του καὶ κανένας ἄλλος.
Στὸ συζητούμενο νομοσχέδιο προβάλλεται καὶ ὡς λόγος γιὰ τὴν ἔκτρωση ἡ διάγνωση ἀσθενειῶν εἰς τὸ ἔμβρυο, οἱ ὁποῖες καὶ θὰ κατατρύχουν τὸν ἄνθρωπο, ὅταν γεννηθεῖ. Ὑπάρχουν, ὅμως, καὶ γεννηθέντα βρέφη μὲ ἀσθένειες. Ἐπιτρέπεται καὶ τούτων ἡ θανάτωση; Ἂν μποροῦμε νὰ φονεύουμε τὸ ἀγέννητο, γιατὶ νὰ μὴν μποροῦμε νὰ κάμουμε τὸ ἴδιο καί μὲ τὸ γεννηθέν; Ἐξάλλου κάποια ἀσθένεια μπορεῖ νὰ πλήξει ὁποιοδήποτε σὲ κάθε στάδιο τῆς ζωῆς του. Θὰ ἦταν ὀρθὴ ἀντιμετώπιση τῆς ἀσθένειας ἡ θανάτωση τοῦ ἀσθενοῦς;
Διὰ τὴν Ἐκκλησία οὐδεμία λύση δύναται νὰ θεωρηθεῖ ἠθικὴ καὶ ἀποδεκτή, ἂν καταστρέφει ἀνθρώπινη ζωὴ σὲ ὁποιοδήποτε στάδιό της. Πρὸς τοῖς ἄλλοις δὲν μπορεῖ νὰ παραβλεφθεῖ καὶ τὸ γεγονὸς ὅτι, τόσον ἰατρικῶς ὅσον καὶ στατιστικῶς, ἐπιβεβαιώνεται ἡ φόρτιση μὲ τύψεις καὶ ἀπροσμέτρητο ἄγχος τῶν γυναικῶν, ποὺ γιὰ ὁποιοδήποτε λόγο προχωροῦν σὲ ἔκτρωση.
Ὑπεύθυνα φρονοῦμε ὅτι ἐὰν ἐγκριθεῖ τὸ προτεινόμενο νομοσχέδιο, θὰ συμβάλει στὴν ὑποτίμηση τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καὶ στὴν ἀποϊεροποίηση τοῦ ἀνθρώπινου προσώπου. Πιστεύουμε ἀκραδάντως ὅτι οἱ νόμοι πρέπει νὰ ἔχουν ὡς στόχο, ἀφ’ ἑνὸς μὲν τὴν προστασία τῶν ἀσθενεστέρων τάξεων τῶν ἀνθρώπων -καὶ τέτοια τάξη εἶναι καὶ τὰ ἔμβρυα- ἀφ’ ἑτέρου δὲ τὴ διαπαιδαγώγηση τῆς κοινωνίας∙ καὶ δὲν μποροῦν σὲ καμιὰ περίπτωση νά ἀνάγουν σὲ κανόνα δικαίου μίαν ἐξόφθαλμη παρανομία. Νομοθετήματα ξένα πρὸς τὰ ἤθη τοῦ λαοῦ μας πρέπει νὰ ἀποφεύγονται. Ἀκόμα καὶ σὲ λαοὺς ποὺ δὲν ἔχουν πρόβλημα ὑπογεννητικότητας καὶ ἐθνικῆς ἐπιβίωσης, τέτοια νομοθετήματα ἀμβλύνουν τὰ ἠθικὰ αἰσθητήρια τῶν ἀνθρώπων καὶ συμβάλλουν στὴ διάλυση τῆς κοινωνίας.
Καλοῦμε τὶς ἁρμόδιες ὑπηρεσίες τοῦ κράτους, ποὺ χωρὶς τὴν ἀπαιτούμενη θρησκευτικὴ καὶ ἐθνικὴ εὐαισθησία, καὶ χωρὶς τὸν πρέποντα σεβασμὸ πρὸς τὰ ἤθη τοῦ λαοῦ μας, ἔχουν ἑτοιμάσει τὸ προτεινόμενο νομοθέτημα, νὰ ἀναλογισθοῦν τὶς εὐθύνες τους ἀπέναντι στὸν Θεὸ καὶ τὴν πατρίδα μας καὶ νὰ ἀναθεωρήσουν τὴν πράξη τους. Πολὺ περισσότερο καλοῦμε τοὺς βουλευτὲς νὰ ἀποφύγουν τὴν ψήφιση ἑνὸς νόμου, ποὺ παραθεωρεῖ βασικὲς ἀρχὲς τῆς πίστης μας καὶ εὐτελίζει τὴν ἀνθρώπινη ζωή. Πῶς μποροῦν οἱ βουλευτὲς νὰ συνδυάσουν τὴ συχνὴ παρουσία τους στοὺς ναοὺς καὶ τὴν ἐκφώνηση λόγων, μὲ τὴν προκλητικὴ παραθεώρηση τοῦ «οὐ φονεύσεις», ποὺ εἶναι μία ἀπὸ τὶς βασικὲς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ;
Κάνουμε ἔκκληση πρὸς ὅσες γυναῖκες ἢ οἰκογένειες ἀντιμετωπίζουν τὸ δίλημμα τῆς ἔκτρωσης γιὰ ὁποιοδήποτε λόγο (οἰκονομικὴ στενότητα, ἀσθένειες τοῦ ἐμβρύου ἢ τῆς μητέρας, κοινωνικὴ κατακραυγὴ κ.ἄ.) νὰ μὴ διαπράξουν φόνο μιᾶς ἀνυπεράσπιστης ὓπαρξης, ἀλλὰ νὰ ἀπευθύνονται πρὸς ἐμᾶς, τὰ Μέλη τῆς Ἱερᾶς Συνόδου, προσωπικῶς. Καὶ ἐμεῖς, πέραν τῆς ἠθικῆς στήριξης καὶ τῶν συμβουλῶν, ἀναλαμβάνουμε ὑπεύθυνα καὶ μὲ κάθε μυστικότητα, νὰ δώσουμε ἀσφαλές καταφύγιο καὶ κάθε εἴδους βοήθεια μέχρι τὴ γέννηση τοῦ παιδιοῦ.
Θέτοντας τοὺς ἐκλελεγμένους ἀντιπροσώπους τοῦ λαοῦ ἀπέναντι τῶν εὐθυνῶν τους, καλοῦμε τὸν πιστὸ λαὸ τοῦ Θεοῦ, ὅπως ἀπαιτήσει ἀπὸ τοὺς ἐντολοδόχους του σεβασμὸ πρὸς τὴ θρησκεία καὶ τὸ ἀνθρώπινο ἤθος του.
Ἐπικαλούμενοι πρὸς ὅλους, ἄρχοντες καὶ ἀρχομένους, τὸν φωτισμὸ καὶ τὴν ἐνίσχυση τοῦ ἐν Τριάδι προσκυνουμένου Θεοῦ ἡμῶν, κατὰ τὸ στάδιο τῶν πνευματικῶν ἀγώνων, τὸ ὁποῖο διανύουμε, διατελοῦμε
Μετ’ εὐχῶν διαπύρων
Ἡ Ἁγία καὶ Ἱερὰ Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κύπρου.
Ἱερὰ Σύνοδος,
7 Μαρτίου 2016.