Ο όσιος Ιλαρίων ο νέος (Κάστρο αγίου Ιλαρίωνα)
Με το όνομα Ιλαρίων τιμώνται τρεις άγιοι της Κυπριακής Εκκλησίας. Ο ένας είναι ο περίφημος ασκητής του Δ΄ αιώνα, ο εισηγητής του μοναχικού βίου στην Παλαιστίνη, ο επονομασθείς «μέγας», ο οποίος ήρθε στο νησί και παρέμεινε σ’ αυτό μέχρι το θάνατό του. Ο δεύτερος, είναι ο άγιος Ιλαρίωνας της Περιστερώνας που τιμάται μαζί με τον άγιο Βαρνάβα και ο τρίτος ο οποίος αποκαλείται από το Λεόντιο Μαχαιρά νεότερος, είναι ο ασκητής που έζησε στην ομώνυμη κορυφή του Πενταδακτύλου: «εἰς τά μέρη τ(ῆς) Κερύνιας πλησί(ον) τοῦ Καζαπιφάνη ὁ ἅγιος Ἱλαρί(ων), ὄχι ὁ ἡγούμενος, ἀλλά ἕνας νέος».
Ο τρίτος άγιος «ὁ νέος», προβάλλεται έντονα από τους Κύπριους χρονογράφους και ιστορικούς ως ένας από τους 300 Αλαμάνους αγίους της Κύπρου, χωρίς όμως πολλά διευκρινιστικά στοιχεία για το βίο του.
Σύμφωνα, λοιπόν, με τα πενιχρά στοιχεία, που έχουμε για το πρόσωπο του Αγίου, μιας και είναι άγνωστος εις τους συναξαριστές, υπήρξε ένας από την ομάδα των 300 του Μαχαιρά. Κατά την εδώ παραμονή του ασκήτευσε σε μια από τις δύσβατες και απόκρημνες περιοχές της οφρύος του Πενταδάκτυλου στην επαρχία της κατεχόμενης σήμερα Κερύνειας. Εκεί σ’ ένα μικρό σπήλαιο έζησε μέχρι το θάνατό του. Οι κάτοικοι της περιοχής, οι οποίοι γνώριζαν τον Άγιο, ανήγειραν επ’ ονόματί του βυζαντινό ναό του οποίου τα ερείπια σώζονται στο τουρκοκρατούμενο σήμερα φρούριο του Αγίου Ιλαρίωνα.
Τα τίμια λείψανα του οσίου Ιλαρίωνος, σώζονταν μέχρι το 14ο αιώνα, σύμφωνα με μαρτυρίες ξένων περιηγητών. Δυστυχώς μετά την καταστροφή του Κάστρου και του ναού του Οσίου από τους Ενετούς, στο τέλος του 15ου αιώνα, χάθηκε η ημερομηνία της μνήμης του. Έκτοτε, δεν κτίζεται πουθενά στην Κύπρο ναός προς τιμήν του ούτε και απεικονίζεται σε τοιχογραφίες. Γι’ αυτό η Εκκλησία μας τον τιμά μαζί με τους άλλους ομώνυμους αγίους την 21η Οκτωβρίου.
Δρ Δημήτριος Καππαής, Θεολόγος
Πρώτη δημοσίευση στην ιστοσελίδα: 21.10.2020
