Ἡ χριστιανική σταθερότης «Μένε ἐν οἷς ἔμαθες καί ἐπιστώθης» (Β´Τιμ. γ´14)

«Σύ δέ μένε ἐν οἷς ἔμαθες καί ἐπιστώθης»

Ἡ πατρική καρδιά τοῦ θείου Παύλου, Θεοφιλέστατε Δέσποτα, πάσχει. Τόν συγκλονίζει ἡ σκέψη ὅτι ἄνθρωποι «πονηροί καί γόητες». Ἄνθρωποι κακοί καί ἀπατεῶνες, ἀλλοιώνουν τή διδασκαλία τοῦ Εὐαγγελίου καί παρασύρουν στήν ἄβυσσο τοῦ κακοῦ ἀκόμη καί τούς ἐκλεκτούς τῶν χριστιανῶν. Γι᾽αὐτό καί παραγγέλλει, μέ ἔμφαση στόν μαθητή του Τιμόθεο, νά μένει πάντοτε σταθερός σ᾽ἐκεῖνα πού ἔμαθε καί βεβαιώθηκε γιά τήν ἀλήθειά τους ἀπό προσωπική του πείρα. Μή παρασύρεσαι ἀπό τίποτε, τοῦ λέγει. Νά εἶσαι σάν τόν βράχο, πού δέν τόν φοβίζουν τά κύματα. Μπορεῖ νά τόν κτυποῦν μέ μανία, ἀλλά δέν τόν βλάπτουν. Ἀντίθετα ἐκεῖνα σπάζουν, διαλύονται, σκορπίζονται  καί μεταβάλλονται σέ ἀφρούς.

Ἡ θεόπνευστη αὐτή παραγγελία τοῦ Ἀποστόλου ταιριάζει ἀπόλυτα στούς καιρούς μας. Γιατί καί σήμερα πολλά καί μεγάλα κύματα προσβάλλουν τίς καρδιές μικρῶν καί μεγάλων. Ἰδέες παράξενες, διδασκαλίες πλανεμένες καί τρόποι ζωῆς ἐξευτελιστικοί τῆς ἀνθρώπινης ἀξιοπρέπειας προωθοῦνται καί προπαγανδίζονται μέ κάθε τρόπο καί μέσο. Καί πείθουν πολλούς νά θεωροῦν τό ἀφύσικο φυσικό. Τό κακό καλό καί τό καλό κακό.
Ἀξίζει λοιπόν νά μᾶς ἀπασχολήσει τό θέμα τῆς χριστιανικῆς σταθερότητας. Ποῦ πρέπει νά δείχνουμε σταθερότητα καί πῶς θά τήν ἀποκτήσουμε.

«Σύ δέ μένε ἐν οἷς ἔμαθες καί ἐπιστώθης»

Σταθερός εἶναι αὐτός πού δέν μετακινεῖται ἀπό τίς θέσεις καί τά πιστεύω του. Αὐτός πού δέν μεταβάλλεται κάτω ἀπό τίς διάφορες περιστάσεις, τίς πιέσεις , τούς πειρασμούς καί τίς δυσκολίες τῆς ζωῆς. Ἡ σταθερότητα λοιπόν εἶναι τό χαρακτηριστικό γνώρισμα κάθε ὑπεύθυνου ἀνθρώπου. Πολύ περισσότερο τοῦ πιστοῦ χριστιανοῦ. Ὁ χριστιανός πάνω ἀπ᾽ὅλα μένει σταθερός στήν πίστη του. Καί τοῦτο διότι ἡ γνώση καί ἡ ἐμμονή στίς ἀλήθειες τῆς πίστεως ἔχει ἄμεση σχέση μέ τήν σωτηρία τῆς ψυχῆς μας. Εἶναι ἀπόλυτα ἀναγκαῖο νά  πιστεύουμε σωστά. Νά πιστεύουμε χωρίς δισταγμούς καί ἀμφιβολίες. Χωρίς ταλαν¬τεύσεις καί ἐπιφυλάξεις. Καί νά πιστεύουμε ὅλα ἀνεξαιρέτως, ὅσα γράφει τό ἱερό Εὐαγγέλιο καί διδάσκει ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας. Νά κρατοῦμε στερεά καί σταθερά  τίς ἱερές παραδό¬σεις, τίς ὁποῖες τηρεῖ ἐπί αἰῶνες τώρα ὡς κόρην ὀφθαλμοῦ ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ. Καί τοῦτο διότι δόγμα καί ἦθος εἶναι ἀπόλυτα συνδεδεμένα. Χωρίς ὀρθή πίστη,  χωρίς γνώση τῶν δογματικῶν ἀληθειῶν τῆς πίστεώς μας δέν μποροῦμε νά παρουσιάσουμε ζωήν ἁγιότητας. Ἄν δέν πιστεύουμε σωστά δέν μποροῦμε καί νά πράξουμε ὀρθά. Δέν μποροῦμε νά ἐργασθοῦμε τά θεοφιλῆ ἔργα, τά ὁποῖα βλέποντας οἱ ἄνθρωποι θά δοξάσουν «τόν πατέρα ἡμῶν τόν ἐν τοῖς οὐρανοῖς» (Ματθ. ε´16).

Αὐτή ἡ σταθερότητα στίς ἀλήθειες τῆς πίστης μας εἶναι ἀπόλυτα ἀναγκαία στίς μέρες μας. Σήμερα πολλοί προτρέπουν νά κλείσουμε τά δόγματα στό συρτάρι καί νά μείνουμε στήν ἀγάπη. Τέτοια συνθήματα συναρπάζουν. Εἶναι ὅμως πολύ ἐπικίν-δυνα. Ἡ διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας μας δέν ἔχει ἀνθρώπινη προέλευση καί γι᾽αὐτό ἡ ἀξία της εἶναι μοναδική καί αἰώνια. Τήν παρέδωσε στούς ἀνθρώ-πους ὁ Ἴδιος ὁ Ἐνανθρωπήσας Υἱός τοῦ Θεοῦ λέγοντας στούς Μαθητές του: «πάντα ἅ ἤκουσα παρά τοῦ πατρός μου ἐγνώρισα ὑμῖν» (Ἰω. ιε´15). Ὅλα ὅσα  ἄκουσα ἀπό τόν Πατέρα μου σᾶς τά γνωστοποίησα.

Ἀλλά καί αὐτοί πού παρέλαβαν τήν θεία διδασκαλία καί κατόπιν ἀπό γενιά σέ γενιά τήν ἔφεραν μέχρι τίς ἡμέρες μας, δέν ἦταν τυχαῖοι ἄνθρωποι. Μέ βαθιά εἰλικρίνεια, μέ δέος  καί μέ φόβο Θεοῦ παρέλαβαν τήν ἀποκεκαλυμμένη Ἀλήθεια καί μέ ἄκρα εὐσυνειδησία μᾶς τήν παρέδωσαν χωρίς νά θίξουν «ἰῶτα ἕν ἤ μίαν κεραίαν» (Ματθ. ε´18). Γι᾽αὐτό ἀκριβῶς ὁ Ἀπόστολος ὑπενθυμίζει στόν Τιμόθεο: «Ἀναλογίσου καί ἀπό ποιούς παρέλαβες τήν διδασκαλία τοῦ Χριστοῦ. Εἶδες τήν διαγωγή, πείσθηκες γιά τίς προθέσεις, παρηκολούθησες τούς διω¬γμούς καί τά παθήμτά μου. Διαπίστωσες μέ πολλούς τρόπους τήν εἰλικρίνειά μου».

Τέλος στά ἱερά πρόσωπα τῶν ἁγίων Ἀποστόλων, ἀλλά καί στά πρόσωπα τῶν πατέρων καί τῶν ἁγίων μας, βλέπουμε τούς καρπούς τῆς Ἀλήθειας τοῦ Χριστοῦ. Διαπιστώνουμε πόσο φωτισμένους ἀνθρώ-πους δημιουργεῖ. Πόσο ἐξευγενισμένους καί μοναδικούς. Ἡ Εὐαγγελική Ἀλήθεια μέσα στήν Ἐκκλησία καί διά τῆς Ἐκκλησίας δημιουργεῖ πρότυπα ἰδανικά, θαυμαστά, ἀξεπέραστα μέσα στούς αἰῶνες.

Ἡ σταθερότητα ὅμως χρειάζεται καί στήν ἀρετή. Καί τοῦτο διότι ὁ ἄνθρωπος, ἀνεξάρτητα ἀπό τήν ἡλικία στήν ὁποία βρίσκεται, ρέπει πάντοτε στήν ἀστάθεια. Τοῦ ἀρέσει ἡ ἐναλλαγή, τό διαφορετικό. Εὔκολα παρασύρεται ἀπό ὅ,τι φαίνεται καινούργιο καί δέν δίνει ἐκτίμηση στό παλιό. Νομίζει πώς ὅ,τι καινούργιο εἶναι καί καλύτερο. Πιστεύει πώς ἄν δέν τό ἀκολουθήσει θά χάσει. Δέν θά μπορέσει νά κερδίσει τήν ἐπιτυχία. Νά νιώσει εὐτυχισμένος

Στήν ἐποχή μας κυριαρχεῖ ἡ ρευστότητα καί ἡ ἀστάθεια. Τά πάντα ἀλλάζουν καί μάλιστα πολύ σύντομα. Ἀπό τά ἐξωτερικά στοιχεῖα τῆς ζωῆς, μέχρι τίς ἰδέες καί τίς πεποιθήσεις. Ἐπιπλέ-ον τό κακό, σήμερα περισσότερο ἀπό ἄλλες ἐποχές, εἶναι πολυκέφαλο. Ἡ ἁμαρτία ἔχει γίνει ὄχι ἁπλῶς εὔκολη, ἀλλά πανεύκολη. Τό πάτημα ἑνός κουμπιοῦ στό πληκτολόγιο τοῦ ὑπολογιστή μπορεῖ νά ὁδηγήσει τόν ἄνθρωπο στήν ἄβυσσο τῆς κολάσεως.

Μέσα σέ ὅλη αὐτή τήν κατάσταση ὁ πιστός καλεῖται νά μένει ἀσάλευτος στό δρόμο τῆς ἀρετῆς. Νά μή προσαρμόζεται καί νά μήν συμβιβάζεται μέ τόν τρόπο ζωῆς τῶν ἀνθρώπων ἐκείνων, πού ζοῦν κοσμικά καί ἁμαρτωλά, χωρίς φόβο Θεοῦ.  Ἀπόφασή του θά ἔχει, τό νά μήν ὑποχωρεῖ ποτέ σέ παραβάσεις τοῦ θελήματος τοῦ Θεοῦ. Ἀντίθετα νά ἀγωνίζεται μέ σθένος ἐναντίον τῆς ἁμαρτίας, ὥστε νά κρατεῖ ἀπόρθητο τό φρούριο τῆς ψυχῆς του, ἔστω καί ἄν πληγώ-νεται πάνω στόν ἀγώνα ἀπό τά «πεπυρωμένα βέλη τοῦ πονηροῦ». Καθώς θά περνοῦν τά χρόνια νά ἀνεβαίνει τό ἕνα μετά τό ἄλλο τά σκαλοπάτια τῆς ἁγιότητας, πού ὁδηγοῦν στόν οὐρανό.

Νά δοῦμε τώρα τί θά μᾶς βοηθήσει γιά νά μείνουμε σταθεροί στήν λυτρωτική ἀλήθεια τοῦ Χριστοῦ καί σταθεροί στό δρόμο τῆς ἀρετῆς.

Ἕνα βασικό ἐφόδιο πού θά ὁδηγήσει σέ ἐπιτυχία τόν ἀγώνα μας τόν πνευματικό εἶναι ἡ μελέτη καί ἡ ἐμβάθυνση στήν  Ἀλήθεια τοῦ Χριστοῦ. Μέ τήν μελέτη αὐτή θά προαγόμεθα «εἰς ἐπίγνωσιν» τοῦ Εὐαγγελίου. Πολλοί μπορεῖ νά εἰποῦν ὅτι «αὐτά τά ξέρουμε. Τά διαβάσαμε, τά ἀκούσαμε καί ἑπομέ-νως τά ἔχουμε μάθει». Καί ὅμως ἡ πραγματικότητα εἶναι ἄλλη. Πολύ λίγα γνωρίζουμε, ἀδελφοί μου, γιά τήν πίστη μας. Καί αὐτά πού γνωρίζουμε, τά γνωρί-ζουμε ἀτελῶς. Πρόχειρα καί ἐλλεμματικά. Γι᾽αὐτό ἀκριβῶς καί συχνά παρασυρόμαστε ἀπό ἐντυπωσιακά λόγια, λησμονώντας ὅτι κατά κανόνα πρόκειται ἁ¬πλῶς γιά «κενοφωνίας» (Β´Τιμ. β´16), δηλαδή κού¬φια καί ἄνευ περιεχομένου λόγια. Ὅ,τι ἀληθινό ὑπάρχει στή ζωή εἶναι ἀποθησαυρισμένο στό Νόμο τοῦ Θεοῦ. Καί ὅ,τι ψῆγμα καλοῦ ἔχει νά παρουσιάσει μιά κοσμική φιλοσοφία, τό ἔχει στήν πληρότητά του, χρυσάφι καθαρό ἡ Ἀλήθεια τῆς Ἐκκλησίας.

Τό σπουδαιότερο ὅμως εἶναι νά ἐφαρμόζουμε τήν εὐαγγελική ἀλήθεια στή ζωή μας. Ὅσοι θέλουμε νά εἴμαστε πραγματικοί πιστοί χριστιανοί ἔχουμε καθῆκον καί ὑποχρέωση νά «ποιῶμεν τήν ἀλήθειαν» (Α´Ἰω. α´6).Νά συμμορφωνόμαστε πρός τήν Ἀλήθεια. Νά τήν κατανοοῦμε, νά τήν κατέχουμε καί νά τήν ἀκτινοβολοῦμε.

Ἕνα δεύτερο στοιχεῖο πού θά βοηθήσει τόν ἀγώνα μας τόν πνευματικό εἶναι τό νά ἀποφεύγουμε τίς ἀφορμές τοῦ κακοῦ. Ἡ σταθερότητά μας, ἀδελφοί, μπορεῖ νά καμφθεῖ σέ μία καί μόνη στιγμή. Ἀπό ἕνα καί μόνο πειρασμό, πρός τόν ὁποῖο πήγαμε θαρρετά, μέ τήν ψεύτικη πεποίθηση: «δέν παθαίνω τίποτε». Γι᾽αὐτό εἶναι ἀνάγκη νά φεύγουμε μακριά ἀπό κάθε περίσταση κακοῦ, πού μποροῦμε νά ἀποφύγουμε. Ἡ παραγγελία τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τῆς Κλίμακος εἶναι: «φεῦγε ὡς ἀπό μάστιγος τούς τῶν πτωμάτων τόπους». Φεῦγε μακριά ἀπό τούς τόπους πού μποροῦν νά σέ ρίξουν στήν ἁμαρτία, νά σοῦ δημιουργήσουν πτώση, μέ τήν ἴδια ἔνταση πού φεύγεις ὅταν βλέπεις τό μαστίγιο νά κατευθύνεται στή ράχη σου.

Ἡ σκέψη πώς δέν ὑπάρχει μέση κατάσταση στήν πνευματική ζωή, θά μᾶς βοηθήσει στό νά γίνουμε ἄνθρωποι σταθεροί στήν πίστη καί τήν ἀρετή. Τή χλιαροτητα τήν βδελύσσεται ὁ Θεός.

Πάνω ἀπ᾽ὅλα βέβαια ἡ σταθερότητά μας στήν πίστη τή χριστιανική εἶναι ἔργο τῆς παντοδυναμίας τοῦ Θεοῦ. Μέ τίς δικές μας δυνάμεις ἐλάχιστα πρά-γματα μποροῦμε νά κάνουμε. Γι᾽αὐτό καί καθημερινά νά Τοῦ ζητᾶμε μέ τήν προσευχή νά μᾶς ἀναδεικνύει σταθερούς στό δρόμο τῆς ἀλήθειας καί τῆς ζωῆς.

«Σύ δέ μένε ἐν οἷς ἔμαθες καί ἐπιστώθης»

Θεοφιλέστατε πάτερ! Ὅταν ἦλθε ἡ ὥρα τοῦ Πάθους ὁ Κύριος «ἐστήριξε τό πρόσωπον αὐτοῦ τοῦ πορεύεσθαι εἰς Ἱερουσαλήμ». Ὅλα γύρω του φώναζαν γιά θάνατο, γιά πόνους, γιά ὀδύνη. Οἱ Μαθητές τόν προέτρεπαν νά φύγει. Ὅμως Ἐκεῖ-νος σταθερός καί ἀμετακίνητος τραβᾶ ὅπου τόν καλεῖ τό καθῆκον. Μένει πιστός στόν Πατέρα… Καί συμπληρώνει ὁ Εὐαγγελιστής ὅτι «ἐθαμ-βοῦντο» οἱ μαθηταί, καί «ἀκολουθοῦντες ἐφο-βοῦντο». Μέ θαυμασμό καί φόβο πλημμύριζε τίς καρδιές τους ἡ σταθερότητα τοῦ Κυρίου. Ἡ ἔλ-λειψη κάθε ὑποχώρησης. Ἡ ἐμμονή στήν ἀλή¬θεια, ἡ πιστότητα στόν Θεό.

Τό Τριώδιο, πού ἀνοίγει σήμερα, εἶναι μιά περίοδος, κατά τήν ὁποία κορυφώνεται ἡ ἀντί-θεση ἀνάμεσα στήν Ἀλήθεια τοῦ Θεοῦ καί τίς ἰδέες τοῦ κόσμου. Ἀνάμεσα στή ζωή τῆς ἀρετῆς καί τῆς ζωῆς τῆς κραιπάλης καί τῆς κατάπτωσης.

Ἀπό τή μιά πλευρά ὁ κόσμος ὑποστηρίζει θεωρητικά καί πρακτικά τήν σαρκικότητα, τόν ὑλισμό, τήν ἀσυδοσία, τήν πολύμορφη ἁμαρτία. Ἀπό τήν ἄλλη πλευρά ἡ Ἐκκλησία καλεῖ σέ μετάνοια, περισυλλογή, προσευχή κατάνυξη καί πνευματική καλλιέργεια.

Εὐχηθεῖτε μας, Θεοφιλέστατε, νά ἀκολου-θοῦμε πιστά τήν ἀποστολική προτροπή καί νά μένουμε σταθεροί στίς ἀλήθειες τῆς πίστης καί τή ζωή τῆς ἀρετῆς.

† Αρχιμ. Γρηγόριος Μουσουρούλης

Πρώτη δημοσίευση στην ιστοσελίδα 10 Φεβρουαρίου 2014