Η Παναγία της Λύσης

Ιστορία της εικόνας του χώρου και των κτισμάτων του από τα βυζαντινά χρόνια έως σήμερα (σσ 150 + 117 εικ.), Λευκωσία 2010.

Η έκδοση αυτή αποτελεί προϊόν πολύχρονης έρευνας και κοπιαστικής εργασίας του πατρός Βαρνάβα Κουσιάππα, Αρχιμανδρίτου της Μονής του Αποστόλου Βαρνάβα, ο οποίος κατάγεται από τη Λύση. Η Λύση μέχρι την Τουρκική εισβολή του Ιουλίου- Αυγούστου του 1974 αποτελούσε το κεφαλοχώρι της περιοχής. Έκτοτε βρίσκεται υπό Τουρκική κατοχή. Για το λόγο αυτό, το βιβλίο είναι μεγάλης ιστορικής  σημασίας για τη διατήρηση της μνήμης της ελληνορθόδοξης ταυτότητας του πληθυσμού μας.

Η έκδοση περιλαμβάνει τον πρόλογο του Ηγουμένου της Μονής του Αποστόλου Βαρνάβα Αρχίμ. Γαβριήλ και του συγγραφέα. Στην εισαγωγή του ο συγγραφέας δίνει σημαντικά ιστορικά στοιχεία για την κοινότητα και τους γύρω οικισμούς της, καθώς και τις ερμηνείες για την ετοιμολογία του ονόματος Λύση.

Ακολουθούν επτά κεφάλαια. Στο πρώτο κεφάλαιο περιγράφονται οι παλαιοχριστιανικές βασιλικές. Στο δεύτερο κεφάλαιο μελετάται η παρουσία ασκητών στη Λύση και η παράδοση για την άφιξη της εικόνας της Παναγίας. Η συνύπαρξη της Μονής του Προφήτη Ηλία από τον 10ον αιώνα μέχρι τον 14ον και την καταστροφή της από τους Μαμελούκους, αποτελεί το θέμα του τρίτου κεφαλαίου. Ο οικισμός της Λύσης τον 15ο αιώνα και η συνύπαρξη του με την επαναλειτουργία της Μονής, το Μετόχιον της Αγίας Νάπας στη Λύση, τα τέλη του 18ου αρχές 19ου αιώνα, αποτελούν τα θέματα στα δύο επόμενα κεφάλαια. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται για τον περικαλλή ναό της Παναγίας, ένα μοναδικό κομψοτέχνημα της εποχής του, καθώς και για το ποιμαντικό έργο της Λύσης κατά τον 19ο  και 20ο αιώνα και ο ξεριζωμός του 1974 στα δύο τελευταία κεφάλαια.

Στη συνέχεια, στο παράρτημα γίνεται καταγραφή των κληρικών και μοναχών που υπηρέτησαν στη Λύση κατά τη Φραγκοκρατία (1191 – 1571) Τουρκοκρατία ( 1571 – 1878 ) Αγγλοκρατία ( 1878 – 1960 ) Ανεξαρτησία ( 1960 κ.ε.) Ακολουθούν η δημοσίευση κτηματικών κωδίκων καθώς και του παρακλητικού κανόνος εις την Υπεραγία Θεοτόκο την Επονομαζομένην  Λυσιώτισσαν, ποίημα του Δρος Χαραλάμπη Μ. Μπούσια.

Το πλήθος των φωτογραφιών (εκατόν δέκα επτά), οι χάρτες, τα σχέδια, και οι κατόψεις που συνοδεύουν το κείμενο, καθιστούν το βιβλίο ελκυστικότατο. Η δε πλούσια βιβλιογραφία του του προσδίδει επιστημονική συνέπεια και αξιοπιστία.
Πρόκειται για μια επιμελημένη και επιστημονική έκδοση που διασώζει την ιστορία της Λύσης, αφού κινδυνεύει να χαθεί με το πέρασμα των χρόνων εξαιτίας της απομάκρυνσης των κατοίκων της με την εισβολή των Τούρκων το 1974.

Το βιβλίο μπορεί να το προμηθευτεί κανείς από το γραφείο του Γέροντος Γαβριήλ στον Άγιο Προκόπιο Μετόχιο Κύκκου στην τιμή των 10€.