Ένας ταπεινός Ιερωμένος στο πηδάλιο της πιο πλούσιας Μονής
Η παρούσα συνέντευξη του μακαριστού Αρχιμανδρίτου Διονυσίου Κυκκώτου, Προηγούμενου της Ιεράς Μονής Κύκκου και Διευθυντή της Ιερατικής Σχολής, δημοσιεύτηκε στο πρώτο τεύχος της αγγλόφωνης εφημερίδας “Cyprus Weekly”.
Μας παραδόθηκε σε ελληνική μετάφραση από το δημοσιογράφο, που πήρε την συνέντευξη, κ. Ανδρέα Χατζήπαπα, τον οποίο ευχαριστούμε για την ευγενική χειρονομία.
ΕΝΑΣ ΤΑΠΕΙΝΟΣ ΙΕΡΩΜΕΝΟΣ ΣΤΟ ΠΗΔΑΛΙΟ ΤΗΣ ΠΙΟ ΠΛΟΥΣΙΑΣ ΜΟΝΗΣ
ΑΡΘΡΟ ΤΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΧΑΤΖΗΠΑΠΑ,
που δημοσιεύθηκε στην πρώτη έκδοση της εφημερίδας
Τhe Cyprus Weekly, 28 Σεπτεμβρίου – 04 Οκτωβρίου, 1979
Μόλις είχε αναλάβει ηγούμενος Κύκκου, και θεώρησα σκόπιμο να του πάρουμε συνέντευξη για την πρώτη έκδοση της εφημερίδας μας. Ήταν Σεπτέμβρης του 1979. Στη συνάντησή μας, μου έκανε εντύπωση η ταπεινοφροσύνη και η απλότητά του.
«Δεν έχω φιλοδοξίες για υψηλά αξιώματα. Θα προτιμούσα να παραμείνω ένας απλός μοναχός σ’ όλη μου τη ζωή. Με παρότρυναν ορισμένοι να γίνω επίσκοπος, αλλά δεν έχω τέτοιες βλέψεις, δεν είναι του χαρακτήρα μου», μας είπε. Όμως τον Ιούλιο εξελέγη νέος ηγούμενος της μεγαλύτερης και πιο πλούσιας μονής στην Κύπρο, μετά το θάνατο του ηγουμένου Χρυσοστόμου, που θεωρείτο ο μέντορας του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου. «Είναι κάτι που ακόμα με τρομάζει», παραδέχεται, και χαμογελά διακριτικά.
Πολλοί τον θυμούνται ως ένα ευγενικό μοναχό που οδηγούσε ένα Λαντ Ρόβερ για δουλειές της Μονής και ο οποίος ήταν πάντοτε πράος και νηφάλιος στις κουβέντες του.
Συνεχίζει από τη νέα του θέση να διαχειρίζεται με επιδεξιότητα τις υποθέσεις της Μονής, που περιλαμβάνουν σημαντικά περιουσιακά ζητήματα. «Είχαμε αρκετή περιουσία στις επαρχίες Λεμεσού και Πάφου, αλλά με βάση το πρόγραμμα που ξεκίνησε ο προκάτοχός μου, έχουμε διαθέσει όλη την κτηματική μας περιουσία εκεί, σε φτωχούς γεωργούς, με ευκολίες πληρωμής. Όσον αφορά την περιουσία μας στη Λευκωσία, η Μονή βοηθά ποικιλοτρόπως, κυρίως αυτούς που έχασαν τα πάντα στην εισβολή, κάνουμε δωρεές σε σχολεία και επιχορηγούμε κοινωφελή έργα για τον προσφυγικό κόσμο».
«Δεν είναι κακό η Εκκλησία να διαθέτει περιουσία και να ασχολείται με επιχειρήσεις. Η Εκκλησία, πιστεύω, πρέπει να είναι οικονομικά ανεξάρτητη για να μπορεί να στέκει στα πόδια της και να είναι σε θέση να φέρει εις πέρας την αποστολή της».
Ο ηγούμενος Διονύσιος δίνει μεγάλη σημασία στην ψυχολογία και ακολουθεί πιστά τις θεωρίες της Σχολής Λογοθεραπείας της Βιέννης που ίδρυσε ο Βίκτωρ Φρανκλ. Μας αναφέρει χαρακτηριστικά: «Είναι ζωτικής σημασίας ο άνθρωπος να ασχολείται συνεχώς με κάτι το ενδιαφέρον. Εάν δεν ασχολείσαι με κάτι, τότε δημιουργείται ένα κενό μέσα σου, το οποίο προκαλεί πολλά κακά, σωματικά και ψυχικά».
Πέντε μέρες της βδομάδας τις περνά στο μοναστήρι του Κύκκου και ακολουθεί σπαρτιατικό και λιτό τρόπο ζωής. Ξυπνά από τις 4.30 την αυγή και κατακλίνεται στις 9 το βράδυ. Εκκλησία πρωί και βράδυ. Το πρόγραμμα της ημέρας περιλαμβάνει συναντήσεις με επισκέπτες, εξομολογήσεις, επίβλεψη των διάφορων δραστηριοτήτων της Μονής.
«Όταν βρω καιρό, μου αρέσει να διαβάζω ή να γράφω. Επίσης, με ευχαριστεί να τελώ εγώ τη Θεία Λειτουργία, και έτσι παίρνω τη θεία κοινωνία, κάτι που σημαίνει ότι ένας πρέπει να είναι καθαρός και ενάρετος και να αποφεύγει αμαρτίες, όπως ο θυμός και άλλα».
Του αρέσει να ακούει κλασική μουσική, ειδικά έργα του Λιτζ. Αυτό και ο φλοίσβος του νερού τον ηρεμούν. «Η κλασική μουσική μου φέρνει γαλήνη, ηρεμία με τον εαυτό μου. Το ίδιο αίσθημα νιώθω όταν κοιτάζω το νερό, μέσα σε μια λίμνη ή σ’ ένα ρυάκι από πηγή».
Ο Διονύσιος (κατά κόσμο Δημήτριος) γεννήθηκε στην Κάτω Ζώδεια το 1922 από γονείς γεωργούς. Μπήκε σε μοναστήρι στα 13 του χρόνια. Η μητέρα του ήθελε το γιό της να εγκαταλείψει τη Μονή και να ακολουθήσει άλλη σταδιοδρομία, αλλά ο πατέρας της υπενθύμιζε ότι όταν ήταν μωρό αρρώστησε σοβαρά και τον είχα «τάξει» στο Θεό. «Δεν είναι σωστό να αθετήσουμε την υπόσχεσή μας», της έλεγε.
Το 1940 πήγε στο Παγκύπριο Γυμνάσιο και ακολούθησε σπουδές Θεολογίας στην Αθήνα και Ψυχολογίας στις Ηνωμένες Πολιτείες, με υποτροφία του Παγκόσμιου Συμβουλίου Εκκλησιών. Στη συνέχεια δίδαξε στην Ιερατική Σχολή «Απόστολος Βαρνάβας» στη Λευκωσία, ενώ για δέκα χρόνια υπηρέτησε ως Διευθυντής της Σχολής. Την ίδια περίοδο πήρε μέρος σε πολλές θρησκευτικές συνάξεις και σεμινάρια.
Ο ηγούμενος διενήργησε μελέτες ψυχολογίας και εξέδωσε βιβλίο για τα προβλήματα των νέων, στο οποίο τονίζει τη σημασία της μονογαμικής ζωής και της «ώριμης» αγάπης και καλεί τους νέους να αφιερώσουν τον ελεύθερο χρόνο τους σε αθλητικές δραστηριότητες, όπως το ποδόσφαιρο και το κολύμπι.
Και καταλήγει. «Πιστεύω ότι ο άνθρωπος είναι κατά βάθος θρήσκος και ηθικός. Η πεποίθηση αυτή βασίζεται στη θρησκεία και τη λογοθεραπεία, που είναι ένας καινούργιος τομέας της ψυχολογίας. Επομένως, ο κληρικός έχει να διαδραματίσει ένα σοβαρό ρόλο στην κοινωνία. Πρέπει να είναι αρκετά μορφωμένος, ώστε να διεγείρει αυτό το εσωτερικό αίσθημα και να υπηρετεί τις πνευματικές ανάγκες του ποιμνίου του».
Όσον αφορά θέματα της ενότητας των Εκκλησιών, η θέση του είναι ειλικρινής και ρεαλιστική. «Δεν προβλέπω πραγματική ενότητα όσον αφορά τα διάφορα δόγματα, εκτός και εάν υπάρξει επέμβαση της Θείας Πρόνοιας. Αλλά πιστεύω είναι εφικτό να προωθήσουμε την ενότητα επιδεικνύοντας αγάπη και κατανόηση μέσω συναντήσεων και συζητήσεων. Και απ’ αυτή την άποψη, εκτιμώ τη συμβολή του Παγκόσμιου Συμβουλίου Εκκλησιών και του Συμβουλίου Εκκλησιών Μέσης Ανατολής».
Τhe Cyprus Weekly, 28 Σεπτεμβρίου – 04 Οκτωβρίου, 1979
