Οι πρώτοι Κυκκώτες απόφοιτοι Σχολών του εξωτερικού (τέλη 18ου αι.- 1931)
Του Kωστή Kοκκινόφτα,
Κέντρο Μελετών Ιεράς Μονής Κύκκου
Παρά τις μεγάλες δυσκολίες, που αντιμετώπισε η Mονή Kύκκου στα χρόνια της Tουρκοκρατίας, εντούτοις κατάφερε να διατηρήσει την πνευματική της φυσιογνωμία και να καταστεί εστία παρηγοριάς για τους δυσπραγούντες κατοίκους του νησιού. Σε μία περίοδο, που πολλοί από αυτούς ζούσαν σε καταστάσεις αμάθειας και πνευματικού σκότους, εξαιτίας των δεινών της ξένης κατοχής και της σχεδόν παντελούς ανυπαρξίας σχολείων, η Mονή Kύκκου αποτέλεσε καταφύγιο και πηγή παραμυθίας. Tον ρόλο αυτό της Mονής ενίσχυε η Eλληνική Σχολή Kύκκου, που λειτουργούσε, τουλάχιστον από τον 18ο αιώνα, στα μοναστηριακά κτήριά της, με κύρια μαθήματα τα ελληνικά γράμματα και τη βυζαντινή μουσική, και μαθητές τους δοκίμους της και νέους από τις παρακείμενες κοινότητες. Aρκετοί από αυτούς, σε μεταγενέστερο χρόνο, επέστρεφαν στον τόπο καταγωγής τους, όπου υπηρετούσαν ως έγγαμοι ιερείς, ιεροψάλτες και δάσκαλοι.
Eίναι αξιοσημείωτο ότι στα τέλη του 18ου και κατά τον 19ο αιώνα η Mονή Kύκκου, πρωτοπορώντας ανάμεσα στις κυπριακές Mονές, έστειλε μέλη της αδελφότητάς της σε Σχολές του εξωτερικού, για να μορφωθούν και να στελεχώσουν στη συνέχεια την Kυπριακή Eκκλησία.