Η τιμή προς την Υπεραγία Θεοτόκο στην Κύπρο

Κωστής Κοκκινόφτας

Κέντρο Μελετών Ιεράς Μονής Κύκκου

H Παναγία είναι για τον λαό του νησιού µας το σύµβολο της αγιότητας, της αγνότητας και της µητρικής αγάπης. Πλήθος λαού, κάθε ηλικίας, τάξης και µόρφωσης, προστρέχει στους ναούς και στις Μονές, που είναι αφιερωµένες στη χάρη της, ιδίως κατά τις µεγάλες θεοµητορικές εορτές, ανάµεσα στις οποίες κυρίαρχη θέση κατέχει αυτή της Κοιµήσεως της Θεοτόκου, στις 15 Αυγούστου. H αγάπη του λαού την έχει µετουσιώσει σε σύντροφο καθηµερινό και απόλυτα οικείο, που συµπαρίσταται µε την άµετρη καλωσύνη της, µε αποτέλεσµα να την αναφέρει µε εξαιρετική τιµή σε ποικίλες παραδόσεις και δοξασίες. Είναι δε το ιερό πρόσωπο, το οποίο τιµάται από τους πιστούς περισσότερο από κάθε άλλο, όπως µαρτυρούν οι εκφράσεις επίκλησής της, «Παναγία µου» και «Παναγία βοήθα µου», αλλά και οι πολλές σχετικές αναφορές στα δηµώδη άσµατα, µε πιο γνωστά τον «Θρήνο της Παναγίας», που ψαλλόταν από γυναίκες το βράδυ της Mεγάλης Παρασκευής, µετά τον Eπιτάφιο, στο ξενύκτισµα του Χριστού, και το «Άσµα εις την Υπεραγίαν Θεοτόκον του Kύκκου», το οποίο γνώρισε ευρύτατη διάδοση.

Η µεγάλη αγάπη των Κυπρίων προς την Παναγία καταδεικνύεται επίσης από την ονοµατοδοσία των παιδιών τους µε θεοµητορικά ονόµατα, όπως τα Μαρία και Μάριος, Παναγιώτα και Παναγιώτης, Ευαγγελία και Ευάγγελος, και Δέσποινα. Αποκαλύπτεται επίσης από τα ονόµατα αρκετών κοινοτήτων του τόπου µας, που δόθηκαν προς τιµή της, όπως το χωριό Παναγιά της Πάφου, το προάστιο της Λεµεσού Αγία Φύλα, από το Αγία Φύλαξις, που έχει ως πολιούχο – προστάτιδά του τη Θεοτόκο και οφείλει την ονοµασία του στο προσωνύµιό της «Η φύλαξις των παίδων», καθώς και την κωµόπολη της Αγίας Νάπας, δηλαδή την Παναγία του δάσους, λόγω της δασικής περιοχής, στην οποία βρισκόταν, πριν από τη µετατροπή της σε τουριστικό θέρετρο. Στη Θεοτόκο ήταν αφιερωµένα επίσης τα εγκαταλελειµµένα χωριά Κάτω Παναγιά της Πάφου, Παναγία της Λύσης και Αφέντρικα της Καρπασίας, που όφειλε την ονοµασία του στο επωνύµιο της εικόνας του ναού του, της Παναγίας της Αφέντριας ή Αφέντρικας. Ακόµη, ο λαός τίµησε τη Θεοτόκο, αποκαλώντας ένα εντυπωσιακό ενδηµικό φυτό του νησιού µε την ονοµασία «Δάκρυα της Παναγίας», το οποίο συνδέθηκε µε την παράδοση για βλάστησή του στο σηµείο, όπου κύλησαν τα δάκρυά της, κατά την ώρα της 2 Σταύρωσης του Θεανθρώπου. Γι’ αυτό και συνήθιζαν να το µαζεύουν και να στολίζουν τον Επιτάφιο.

Διαβάστε ολόκληρο το κείμενο εδώ…

Πρώτη δημοσίευση στην ιστοσελίδα 23 Οκτωβρίου 2017