Ιεροψάλτης Κυριάκος Ψάλτης – Εξωμετοχίτης

Ο Κυριάκος Κωνσταντίνου Ψάλτης γεννήθηκε στις 21 Δεκεμβρίου το 1903 στο Έξω Μετόχι, ένα χωριό κοντά στην Λευκωσία, από ευσεβείς γονείς, τον Κωνσταντίνο Χατζηπαναγή(επιδέξιο ερμηνευτή αμανέδων) και την Ελένη Θεοχάρη.

«Ἐξ ἁπαλῶν ὀνύχων» ο Κυριάκος Ψάλτης έδειξε το «δοθέν ὑπό τοῦ Δωρεοδότου Κυρίου» τάλαντόν του εις την Εκκλησιαστικήν Μουσικήν, αφού παιδί ακόμα του Δημοτικού προκαλεί τον θαυμασμό του δασκάλου του, ο οποίος τον οδηγεί στον ψάλτη του χωριού του κυρ Χατζηγιώργη, για να φροντίσει τα πρώτα του βήματα στην Ιερή του Δαμασκηνού Τέχνη.Το 1923 στις 17 Ιουλίου, εορτή της Αγίας Μαρίνας, είναι ο σταθμός ορόσημο στην ψαλτική πορεία του Κυριάκου Ψάλτη. Στο πανηγυρίζον χωριό της Άχνας, ακούει για πρώτη φορά τον μετάπειτα δάσκαλό του Λάζαρο Αχιλλέως Συμεωνίδη. Ο Λάζαρος Συμεωνίδης ήταν άριστος ερμηνευτής της Δαμασκηνίου Τέχνης. Καταγόταν από την Σμύρνη και μετά την Μικρασιατική καταστροφή καταφεύγει στην Κύπρο. Ως γνήσιος μικρασιάτης ψάλτης διετέλεσε μαθητής των μεγάλων πρωτοψαλτών της Σμύρνης, Νικολάου Πρωτοψάλτου και Μισαήλ Μισαηλίδη. Κάτω από τον ίσκιο αυτού του μεγάλου δασκάλου της πατρώας μουσικής, βρίσκει ανάπαυση το ανήσυχο μουσικό πνεύμα του Κυριάκου Ψάλτη.

Τον επόμενο χρόνο, δηλαδή το 1924, ο Κυριάκος Ψάλτης για χάρη των μαθημάτων και της περαιτέρω διατριβής του με την Εκκλησιαστική Μουσική, κατοικεί μόνιμα στην Άχνα το χωριό που διέμενε ο Λάζαρος Αχιλλέως Συμεωνίδης. Από αυτόν διδάσκεται το Αλφαβητάριο (κρηπίδα) του Θεοδώρου Φωκαέως, το Αναστασιματάριο, Εωθινά, Λειτουργία του Νικολάου Πρωτοψάλτου Σμύρνης. Επίσης ο δάσκαλός του τον διδάσκει τις ημίαργες δοξολογίες και τη λειτουργία του Μισαήλ Μισαηλίδη, και ακόμα χερουβικά του Θεοδώρου Φωκαέως, όπως και άλλα μαθήματα του ιδίου. Δυστυχώς όμως ο Λάζαρος Συμεωνίδης για άγνωστους λόγους αναχωρεί από την Κύπρο για την Κρήτη, περί το 1927, αφήνοντας όμως πίσω του, ένα άξιο μαθητή του, συνεχιστή της γνήσιας Βυζαντινής Μουσικής, τον Κυριάκο Ψάλτη από το Έξω Μετόχι.
Ο Κυριάκος έκτοτε διορίζεται και ψάλλει σε διάφορους ναούς από το 1927 έως το 2003, οπότε και αποχωρεί από την ενεργό δράση.

Η ζωή του Κυριάκου Ψάλτη δεν ήταν ανθόσπαρτη, αλλά γεμάτη «ἀκάνθας καί τριβόλους». Το 1974 κατά την βάρβαρη Τουρκική εισβολή, αναγκάζεται να ξεριζωθεί από την όμορφη πόλη της Αμμοχώστου, όπου έψαλλε και υμνούσε τον Θεό τα τελευταία 35 χρόνια στον Ναό της Αγίας Ζώνης, και να φύγει πρόσφυγας όπως χιλιάδες άλλοι Κύπριοι. Έκτοτε έψαλλε και κοσμούσε το ψαλτήρι του ιερού Ναού Αγίου Δημητρίου Βρυσούλλων, όπου ήταν η προσωρινή του διαμονή μέχρι την ημέρα της απελευθέρωσης της σκλαβωμένης γης μας.
Τον Κυριάκο Ψάλτη Εξωμετοχίτη ο Θεός τον αξίωσε να αφήσει πολλούς και άξιους μαθητές του γνησίου Βυζαντινού ύφους. Πρώτοι και καλύτεροι μαθητές του τα ίδια τα παιδιά του Γιώργος, Κώστας, Παναγιώτης, Βλάσιος, Χρίστος και Νικόλαος οι οποίοι κόσμησαν και κοσμούν τα ψαλτήρια στους Ιερούς Ναούς την νήσου των Αγίων. Ο εγγονός και ομώνυμός του Κυριάκος Ψάλτης σήμερα είναι πρωτοψάλτης στον Καθεδρικό Ναό Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στην Αρχιεπισκοπή.

Πλήρης ημερών, ο Κυριάκος Ψάλτης, στις 29 Οκτωβρίου 2008 εξεδήμησεν εις Κύριον σε ηλικία 105 ετών.

Πρωτοπρεσβύτερος Δημήτριος Δημοσθένους

Πρώτη δημοσίευση στην ιστοσελίδα 18 Ιουνίου 2009