Εγκύκλιος του Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Πάφου κ. Γεωργίου για την 25η Μαρτίου 1821
Τέκνα εν Κυρίω αγαπητά,
Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου, «η απαρχή της ημών σωτηρίας», συνιστά την κορύφωση της πνευματικής μας ζωής. Στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου βρίσκεται «εν δυνάμει» η λύτρωση του ανθρωπίνου γένους και η απελευθέρωσή του από την αμαρτία. Από εκεί, αφού ο Θεός απεφάσισε να γίνει άνθρωπος, αντικρύζουμε ήδη τον Σταυρό και την Ανάσταση, την εις ουρανούς άνοδο και τη Θεία Πεντηκοστή.
Και δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι η συνείδηση του ‘Εθνους μας, ένωσε τις δύο μέγιστές της αξίες, τη θρησκευτική και την εθνική, στη σημερινή μέρα. Στο θαύμα της θείας ενανθρώπησης, στην «του απ’αιώνος μυστηρίου φανέρωσιν», συνήψε, πριν από 200 ακριβώς χρόνια, και την έναρξη της προσπάθειας για την εκ του τάφου της δουλείας προς το φως της ελευθερίας ανύψωση της Ελλάδος.
Όπως στο θρησκευτικό της περιεχόμενο η 25η Μαρτίου βρίσκεται στο πιο ψηλό σημείο της ορθόδοξης πίστης μας, έτσι και στο εθνικό της περιεχόμενο, η 25η Μαρτίου 1821 βρίσκεται στην πιο ψηλή κορυφή της Ιστορίας μας. Απ’εκεί μπορούμε να αγναντέψουμε την πορεία της Φυλής μας μέσα στα περασμένα.
Τετρακόσια χρόνια κάτω από τον ζυγό ενός ημιάγριου αιμοχαρούς κατακτητή, το ελληνικό έθνος υπέστη τα πάνδεινα. Η ψυχή του, όμως, δεν λύγισε ποτέ. Από την πρώτη μέρα της υποδούλωσης προδιέγραφε στόχους και κατευθυντήριες γραμμές για τη μελλοντική εξόρμηση. Και πριν από 200 χρόνια επεχείρησε το μεγάλο άλμα για τη νεκρανάσταση.
Δύο ήταν τα κύρια κίνητρα εκείνου του αγώνα της παλιγγενεσίας: Ήταν πρώτα η βαθιά θρησκευτική πίστη των Ελλήνων. Πολλές φορές το έθνος ταύτισε την ιστορική του πορεία με τη μαρτυρική επίγεια ζωή του Χριστού. Γι’αυτό και πάντα πίστευε ότι πίσω από τη σταύρωση υπάρχει και η ανάσταση.
Ο υπόδουλος Ελληνικός λαός στήριζε τις διεκδικήσεις του για ελευθερία στη Χριστιανική θέση ότι ο άνθρωπος είναι δημιούργημα «κατ’εικόνα Θεού και ομοίωσιν». Γι’αυτό και η Γ’ Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας διακήρυττε: «Κάλλιον να μην υπάρχη Έλλην εις τον κόσμον παρά να ατιμάζη το κατ’εικόνα Θεού και ομοίωσιν, υπάρχων ανδράποδον του αναισθήτου Τούρκου, ενώ επλάσθη από τον Θεόν ελεύθερος».
Ήταν, ύστερα, και το ένδοξο προγονικό παρελθόν, που οιστρηλάτησε τον αγώνα για ελευθερία. Οι Μαραθωνομάχοι, οι Σαλαμινομάχοι και οι 300 του Λεωνίδα στις Θερμοπύλες είχαν θέσει στερεά το αξιολογικό υπόβαθρο της φυλής. Κι ήταν αδύνατο οι Έλληνες να κωφεύσουν τώρα στη φωνή της Ιστορικής ευθύνης τους. Γι’αυτό , αφού δεν είχαν άλλη επιλογή, θυμήθηκαν τους προγόνους τους. Υπερασπίστηκαν τις ανθρώπινες αξίες και τα ανθρώπινα ιδανικά σε νέες Σαλαμίνες και νέους Μαραθώνες. Στο Χάνι της Γραβιάς, στο Μεσολόγγι, στην Αλαμάνα, στα Δερβενάκια.
Με ποταμούς αιμάτων, ο επικός εκείνος αγώνας έδωσε τα πρώτα αποτελέσματά του: Η ελευθερία επανήλθε, έστω και σε μικρό μέρος της Ελληνικής γης. Δεν ήταν μικρό επίτευγμα τούτο. Διατηρήθηκε το ελληνικό έθνος, που κινδύνευε τότε με αφανισμό, ως συγκροτημένο πια κράτος, με κύριο μέλημά του να διασώσει την παλιά του παράδοση, να συνεχίσει τον ελληνικό πολιτισμό και να πετύχει την εδαφική ολοκλήρωσή του. Ταυτόχρονα οδήγησε στην αποτίναξη του τουρκικού ζυγού και από άλλους λαούς της Βαλκανικής, περιορίζοντας, έτσι, σε έκταση την τουρκική κυριαρχία.
Η πιο μεγάλη συνεισφορά της Ελληνικής επανάστασης, όμως, στην πολιτική ζωή της Ευρώπης, υπήρξε άλλη. Ήταν η κατάρριψη των αρχών της Ιεράς Συμμαχίας και η δημιουργία νέων πολιτικών ηθών, κυρίως δε της αρχής της αυτοδιάθεσης των λαών. Συνεπώς, η ελληνική επανάσταση του 1821 υπήρξε και γεγονός παγκόσμιας σημασίας, αφού έτρεψε προς άλλη κατεύθυνση την πολιτική πορεία της Ευρώπης.
Εύλογα, λοιπόν, σήμερα, οι απανταχού της γης Έλληνες πανηγυρίζουν για τη διακοσιοστή επέτειο της έναρξης του απελευθερωτικού αγώνα τους.
Διακόσια χρόνια από τη μεγάλη εκείνη μέρα του Ελληνισμού και, δυστυχώς, ακόμα στις θλιβερές ακρογιαλιές της Κύπρου, δεν έρριψε τις ακτίνες της η ελευθερία. Ο άγγελος της απολύτρωσης δεν έφερε ως εδώ το μεγάλο μήνυμα, παρόλο που κι η Κύπρος δεν στέρησε σε θυσίες σ’εκείνη την τιτάνια προσπάθεια, προσφέροντας στο δέντρο της ελευθερίας το αίμα του Αρχιεπισκόπου της, των Μητροπολιτών της και εκατοντάδων άλλων προκρίτων, κληρικών και λαϊκών. Αντίθετα, εδώ και 47 χρόνια περιήλθαμε σε θέση δεινή, πιο δεινή κι από εκείνη των χρόνων της πρώτης Τουρκοκρατίας.
Η κατοχή της πατρίδας μας, το συνεχιζόμενο δράμα του λαού μας και οι δυσοίωνες προοπτικές για μια λύση που να εξασφαλίζει την επιβίωσή μας στη γη των πατέρων μας, συνιστούν το μέγιστο πρόβλημά μας και συνέχουν την καρδία και ολόκληρο το είναι μας. Μετέχουμε, εν τούτοις, ολόψυχα, ως Έλληνες, στη χαρά του έθνους. Γιατί μόνο με τον τρόπο αυτό, με τη βίωση των εθνικών ιδεωδών και τον παραδειγματισμό από το παρελθόν, είναι δυνατό να ελευθερωθεί η πατρίδα μας. Κι είναι η κατάλληλη ευκαιρία, σήμερα, στη μεγάλη μας επέτειο, για περίσκεψη και προγραμματισμό.
Με έκδηλη την αναβάθμιση των τουρκικών επιδιώξεων για «ίση κυριαρχία» και «δύο κράτη» συρόμαστε, δυστυχώς, χωρίς αντίσταση, από την τουρκοβρετανική δολιότητα και την αβουλία του Γ.Γ. των Ηνωμένων Εθνών, σε μιαν πενταμερή, χωρίς την παρουσία της Κυπριακής Δημοκρατίας, ως εκλιπούσας, με μόνη αμυδρή απαίτηση όχι τον τερματισμό της κατοχής ή τουλάχιστον τον τερματισμό των προκλήσεων και των νέων τετελεσμένων, αλλά τη συνέχιση των «διαπραγματεύσεων» από το σημείο στο οποίο είχαν διακοπεί.
Μετά από κοινή απόφαση Ελλάδας και Κύπρου θα συμμετάσχουμε σ’αυτή τη συνάντηση, ίσως για να μην κατηγορηθούμε ότι δεν θέλουμε λύση. Είναι φανερό ότι, αν πάμε απροϋπόθετα σε τέτοιες διαπραγματεύσεις, θα βρεθούμε και πάλιν κάτω από την πίεση για νέες υποχωρήσεις, με το δόλωμα της επιστροφής εδαφών, πράγμα που ούτε έγινε ούτε θα γίνει ποτέ από την Τουρκική πλευρά. Αλήθεια! Γιατί, αφού είμαστε αναγκασμένοι να πάμε, να μην προβάλουμε κι εμείς «νέες ιδέες» στις διαπραγματεύσεις, που να κατοχυρώνουν, μάλιστα, τα ανθρώπινα δικαιώματα και να’ναι σύμφωνες με τις αρχές των Ηνωμένων Εθνών, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τις πανανθρώπινες αξίες;
Μπροστά στους διαφαινόμενους κινδύνους, με τις καλά μελετημένες μεθοδεύσεις των Τούρκων για μία λύση τουρκικών όρων, -κι οι τρεις προτεινόμενες λύσεις, η Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία, η χαλαρή ομοσπονδία και τα δύο κράτη- , είναι δυστυχώς τουρκικές λύσεις, οφείλουμε να ανασυντάξουμε τις δυνάμεις μας και να δώσουμε τη μέγιστη δυνατή προσοχή στους παράγοντες που θα ανατρέψουν τους τουρκικούς σχεδιασμούς και θα εξασφαλίσουν τη συνέχιση της εθνικής παρουσίας μας στην Κύπρο. Τέτοιοι παράγοντες, κατά τους ειδικούς, αλλά και κατά την κοινή λογική, είναι:
- Η ενίσχυση της άμυνάς μας, με ενδυνάμωση της Εθνικής Φρουράς. Η ύπαρξη ισχυρής δύναμης ανάσχεσης και αποτροπής, με απόκτηση νέων εξοπλιστικών συστημάτων, θα αποκαταστήσει και το αίσθημα ασφάλειας του λαού.
- Η αναζωογόνηση του δόγματος του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου Κύπρου – Ελλάδος.
- Η παρεμπόδιση εισόδου στο έδαφος της Δημοκρατίας των παράνομων Μουσουλμάνων μεταναστών, που διοχετεύει η Τουρκία, με σκοπό την αλλοίωση του δημογραφικού χαρακτήρα των ελεύθερων περιοχών, με όλες τις επιπτώσεις στην παιδεία και στην οικονομία της χώρας μας και τη χρησιμοποίησή τους ως πέμπτης φάλαγγας στο εσωτερικό μας, σε περίπτωση σύρραξης.
- Η εμμονή σε λύση που να διασφαλίζει ξεκάθαρα τη συνέχιση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Κάθε άλλη λύση οδηγεί στην τουρκοποίηση της Κύπρου και αφανισμό του Κυπριακού Ελληνισμού.
Τέκνα εν Κυρίω αγαπητά,
Είναι, όντως, δύσκολος και ανάντης ο δρόμος μας προς την εθνική δικαίωση. Δεν έχουμε, όμως, άλλη επιλογή. Οφείλουμε πρωτίστως εμείς, οι αγωνιζόμενοι Έλληνες της Κύπρου, να παραδειγματιστούμε από τα μηνύματα του αγώνα της παλιγγενεσίας. Τετρακόσια έτη δουλείας δεν μπόρεσαν να αποπροσανατολίσουν το έθνος. Αντίθετα· υπήρξαν τετρακόσια έτη συνεχούς προπαρασκευής για την πραγμάτωση της εθνικής του ιδέας. Ας μη μας πτοήσουν, λοιπόν, οι ταλαιπωρίες των 47 ετών κατοχής. Ας κρατηθούμε από την πίστη στον Θεό, τις αρχές και τα ιδανικά μας και θα έρθει και για μας η λύτρωση. Η μακραίωνη θρησκευτική πείρα μας, μάς διδάσκει ότι «ούτοι εν άρμασι και ούτοι εν ίπποις, ημείς δεν εν ονόματι Κυρίου του Θεού ημών μεγαλυνθησόμεθα».
Μετ’ευχών διαπύρων,
†ο Πάφου Γεώργιος
