Αμφισβήτηση και άρνηση εμβολιασμού: Μια επαναλαμβανόμενη ιστορία

Ανδρέας Χ. Χριστοδούλου

15.07.2021

Το 1796 ένας πρωτοπόρος Άγγλος ιατρός, ο Edward Jenner, έκανε τον πρώτο εμβολιασμό στα νεότερα χρόνια. Συγκεκριμένα, χρησιμοποίησαν υλικό κάποιας ασθένειας (δαμαλίτιδα των αγελάδων) που πρόσβαλλε, χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα, τις αγελάδες και όσους ασχολούνταν με την περιποίησή τους και την επεξεργασία του γάλακτός τους. Είχε προσέξει ότι τα πρόσωπα αυτά δεν προσβάλλονταν από την ευλογιά. Η ευλογιά, η οποία οφείλεται σε ιό, πρόσβαλλε μεγάλο μέρος του πληθυσμού, αφήνοντας σημάδια στο σώμα και συχνά και άλλες σοβαρές συνέπειες (τύφλωση, αρθρίτιδα κ.ά.). Το 1/3 περίπου όσων πρόσβαλλαν οι διάφορες μορφές της ασθένειας αυτής πέθαιναν.

Μετά την πρώτη έκπληξη για την ανακοίνωση του Edward Jenner το 1797 για το επιτυχές αποτέλεσμα του εμβολιασμού, το 1803 ο Πρίγκιπας και η Πριγκίπισσα της Ουαλίας έθεσαν υπό την προστασία τους τον εμβολιασμό εναντίον της ευλογιάς.

Όμως, δεν έλειψαν και οι αμφισβητίες. Υποστήριζαν ότι όσοι εμβολιάζονταν θα μεταβάλλονταν σε αγελάδες ή ότι στο σώμα τους θα παρουσιάζονταν εκβλαστήματα υπό μορφή αγελάδων. Η πιο πάνω χαρακτηριστική γελοιογραφία είχε κυκλοφορήσει το 1802.

Οι εμβολιασμοί εναντίον της ευλογιάς προχώρησαν και επεκτάθηκαν σ’ ολόκληρο τον κόσμο. Το 1986 έγιναν σε κάποιες χώρες οι τελευταίοι εμβολιασμοί εναντίον της ευλογιάς. Σταμάτησαν, γιατί η ασθένεια νικήθηκε από τους εμβολιασμούς και δεν χρειάζονταν πια.

Σήμερα κυκλοφορούν εμβόλια για δεκάδες ασθένειες, με ιδιαίτερα αυστηρούς ελέγχους για την αποτελεσματικότητα, τις τυχόν παρενέργειες, τις δόσεις που απαιτούνται και το χρόνο προστασίας που παρέχουν. Τα εμβόλια βελτίωσαν το επίπεδο της ζωής μας, μείωσαν τη θνησιμότητα από ασθένειες και επέκτειναν σημαντικά το προσδόκιμο όριο ζωής. Το ίδιο επιτυγχάνει και η σειρά των εμβολίων που κυκλοφορούν εναντίον του ιού covid-19. Προς το παρόν, είναι το πιο αποτελεσματικό μέσο για περιορισμό της επέκτασης της πανδημίας. Όμως, και για αυτή τη σειρά των εμβολίων έχει δημιουργηθεί μια ιδιαίτερα επικίνδυνη κινδυνολογία, αμφισβήτηση και άρνηση που πολλές φορές προβάλλει απόψεις που αν δεν επρόκειτο για ζητήματα ζωής ή θανάτου, περιορισμού της ελευθερίας των πολιτών και της οικονομικής επιβίωσης του τόπου, θα χαρακτηρίζονταν απλώς ως φαιδρές, ατεκμηρίωτες και ως προερχόμενες από άσχετους με το θέμα.

Όπως αντιμετωπίστηκαν και αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά διάφορες άλλες ασθένειες με εμβολιασμούς, θα αντιμετωπισθεί και η πανδημία του covid-19 με τα ορθά μέτρα: εμβολιασμοί, σχολαστική τήρηση των μέτρων που αποφασίζονται από τις αρμόδιες αρχές και προσωπικά μέτρα προστασίας.