Εορτή του Αγίου Μανδηλίου και σύντομο ιστορικό ιεράς Μονής Αχειροποιήτου, στην Αρχαία Λάμπουσα
Χριστόδουλος Γ. Παχουλίδης
Στα χρόνια της επί γης παρουσίας του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, βασιλέας στην πόλη Έδεσσα της Συρίας, ήταν ο Αύγαρος. Αυτός αρρώστησε βαριά και δεν μπορούσαν οι ιατροί του βασιλείου του να τον θεραπεύσουν. Κάποτε άκουσε, ότι στα μέρη της Παλαιστίνης ζούσε ένας νέος Προφήτης, ο Ιησούς Χριστός, ο Οποίος επιτελούσε πολλά θαύματα και καμιά ασθένεια δεν ήταν αθεράπευτη γι’ Αυτόν.
Έστειλε λοιπόν τον πρωθυπουργό του να βρει αυτόν τον προφήτη που έκανε τόσα θαύματα και να τον παρακαλέσει να έλθει κοντά του να τον θεραπεύσει. Ο πρωθυπουργός του βασιλέα Αύγαρου, πράγματι πήγε και βρήκε τον Χριστό και του διαβίβασε την παράκληση του κυρίου του. Ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός του είπε: Δεν είναι ανάγκη να πάω εγώ προσωπικά στον βασιλέα σου Αύγαρο για να τον θεραπεύσω. Αν πράγματι πιστεύει ότι έχω τη δύναμη να τον θεραπεύσω, θα το πράξω με άλλο τρόπο. Ζήτησε να του δώσουν ένα προσόψιο. Σκούπισε το Πρόσωπό Του σ’ αυτό, και στο προσόψιο παρουσιάστηκε αχειροποίητη, η Θεία Μορφή Του. Μετά του έδωσε το προσόψιο αυτό και του είπε: Μετέφερε το προσόψιο αυτό στον βασιλέα σου και αν έχει πίστη στον Θεό, θα θεραπευθεί. Πράγματι έτσι έγινε και ο Αύγαρος θεραπεύθηκε και πίστεψε στον Χριστό.
Το Άγιο Μανδήλιον έμεινε για αρκετά χρόνια στην Έδεσσα της Συρίας, ως Ιερό κειμήλιο. Την πόλη αυτή, στο πέρασμα του χρόνου, την κυρίευσαν ειδωλολάτρες, οι οποίοι κατεδίωκαν τους χριστιανούς και προσπαθούσαν να ανακαλύψουν και καταστρέψουν το Άγιο Μανδήλιον. Τότε ο Επίσκοπος της πόλης αυτής, ο οποίος σύμφωνα με την παράδοση έφερε το όνομα Ευλάλιος, το πήρε στα σεβάσμια χέρια του και νύκτα έφυγε κρυφά, περπάτησε αρκετά, έφθασε σε παραθαλάσσιο μέρος, βρήκε καράβι και ανέβηκε σ’ αυτό για να μεταβεί σε χώρες που εξουσιάζονταν από χριστιανούς άρχοντες.
Στο ταξίδι σηκώθηκε δυνατή τρικυμία. Τα κύματα πελώρια, απειλούσαν να καταπιούν το πλεούμενο. Ο Επίσκοπος Ευλάλιος έβγαλε από τον κόρφο του το Άγιο Μανδήλιον, το άνοιξε με ιερή ευλάβεια και το τοποθέτησε στη φουρτουνιασμένη θάλασσα, η οποία αμέσως γαλήνεψε, Τότε αυτός κάθισε επάνω του και τα κύματα τον έφεραν μαζί με το Άγιο Μανδήλιον σε στεριά, στα βόρεια παράλια της νήσου Κύπρου, κοντά στην πόλη Λάπηθο. Εκεί φρόντισε με τη βοήθεια και των χριστιανών κατοίκων της περιοχής, και οικοδομήθηκε Μοναστήρι επ’ ονόματι του Αγίου Μανδηλίου, που μέχρι σήμερα υφίσταται με την ονομασία, «Μονή της Αχειροποιήτου» (εικόνας του Χριστού), η οποία Μονή πανηγύριζε αδιάκοπα στις 16 Αυγούστου καθ’ έκαστο έτος, μέχρι του μαύρου Ιουλίου του 1974, που έγινε η βάρβαρη εισβολή των Τούρκων στην Κύπρο. Από τότε η μονή αυτή έμεινε βουβή και βεβηλωμένη, και βρίσκεται κάτω από τε χέρια του Τούρκου εισβολέα και κατακτητή.
Η ιστορία της συνδέεται με την όλη ιστορία της Κύπρου και ιδιαίτερα της επαρχίας Κυρηνείας. Άγιοι Επίσκοποί της αναφέρονται ο Ευλάλιος και ο Δίδυμος. Κατά τη Φραγκοκρατία συνδέεται με τους αγώνες του λαού μας υπέρ της Ορθοδοξίας. Κατά την Τουρκοκρατία, είχε την όλη φροντίδα για την Ελληνοχριστιανική μόρφωση των κατοίκων της γύρω περιοχής. Εκεί τα μικρά ελληνόπουλα μάθαινα γράμματα απ’ τούς καλόγηρους της Μονής αυτής και διδάσκονταν Χριστό και Ελλάδα.
Στη Μονή της Αχειροποιήτου, στα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης, μαζεύτηκε το προϊόν του εράνου της περιοχής για το μαχόμενο Γένος και εκεί δίπλα, στο αραξοβόλι της Λαπήθου, στην Κρυά Βρύση, άραξε κάποια μέρα με τα καράβια του ο πυρπολητής Κανάρη και το παρέλαβε. Μεταξύ των θυμάτων της θηριωδίας των Τούρκων της 9ης Ιουλίου 1821, υπήρξε και ο ὁ τότε Μητροπολίτης Κυρηνείας Λαυρέντιος, ο οποίος μέχρι το 1816 έφερε τον τίτλο του Επισκόπου Λαμπούσης ως και άλλοι εξέχοντες πολίτες της περιοχής κληρικοί και λαϊκοί. Στον επικό αγώνα της ΕΟΚΑ του 1955-59, η Μονή Αχειροποιήτου ήταν το κέντρο του αγώνα στην περιοχή. Στη Μονή αυτή, μια σκοτεινή νύκτα (16 Ιουνίου 1955), διαρκούντος του Αγώνα, τέλεσε τον γάμο του με τη μνηστή του Βασιλική, ο σταυραετός του Μαχαιρά Γρηγόρης Αυξεντίου, τον οποίο γάμο ευλόγησε ο στρατολόγος της ΕΟΚΑ Παπασταύρος Παπαγαθαγγέλου, λίγο πριν ο Αυξεντίου πετάξει προς τα απέναντι βουνά του Τροόδους, προς τη θυσία και τη δόξα.
Δίπλα από τη Μονή της Αχειροποιήτου, δημιουργήθηκε η εξαίρετη Κατασκήνωση των Κατηχητικών της Ιεράς Μητροπόλεως Κυρηνείας, στην οποία, μετά τα τραγικά γεγονότα του Δεκεμβρίου 1963 και μέχρι την αποφράδα μέρα της Τουρκικής εισβολής της 20ης Ιουλίου 1974, στρατοπέδευε η 199 Μοίρα Πεδινού Πυροβολικού. (Από της τουρκικής εισβολής η Μονή αυτή και η Κατασκήνωση Κατηχητικών κατέστησαν στρατόπεδο των κατοχικών δυνάμεων).
Μέχρι το θέρος του 1974, λειτουργούσε στη Μονή Αχειροποιήτου, αδιάλειπτα κάθε Δευτέρα, από την χειροτονία του σε πρεσβύτερο, ο ευλαβέστατος, μακαριστός τώρα, π. Ιάκωβος Χρ. Τζίρκου, αγωνιστής της ΕΟΚΑ και εφημέριος, τότε, του Ιερού Ναού Αγίας Ειρήνης Καραβά. Ευχόμαστε, σύντομα, με τη δική μας επιστροφή στο θέλημα του Θεού, αλλά και τη δική μας αγωνιστικότητα, να δικαιωθεί η πατρίδα μας, να ελευθερωθούν τα κατεχόμενα μέρη μας και ελεύθεροι να αξιωθούμε να αγιάσουμε την Ιερά Μονή Αχειροποιήτου. Μαζί με όλα τα άλλα ιερά μας προσκυνήματα, και μέσα από αυτή να αναπέμψουμε ευχαριστήρια Δοξολογία προς τον ελευθερωτή μας Θεό και να ψάλουμε τον Ύμνο της Ελευθερίας. ΑΜΗΝ.
Πρώτη δημοσίευση 16 Αυγούστου 2022
