Θεολογικά και άλλα θέματα

Παρέμβαση Εκκλησιαστική. Τεύχος 56 (Σεπτέμβριος – Δεκέμβριος 2023)

Διαβάστε το περιοδικό “Παρέμβαση Εκκλησιαστική” με αφιέρωμα «Θεός εφανερώθη εν σαρκί».

Ὁ ἅγιος Σπυρίδων, ἐπίσκοπος Τριμιθοῦντος, ὁ θαυματουργὸς (12 Δεκεμβρίου)

Ἀρχιμανδρίτου Φωτίου Ἰωακεὶμ Ὁ θεοφόρος πατὴρ ἡμῶν Σπυρίδων ὁ πολυθαύμαστος, τὸ θρέμμα τῆς νήσου τῶν ἁγίων Κύπρου, ὁ πολιοῦχος τῆς Κέρκυρας καὶ τὸ καύχημα σύνολης τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας, ἀποτελεῖ ἀναμφίβολα ἕνα ἀπὸ τοὺς λαοφιλέστερους ἁγίους, χάρη στὴν ὑψηλὴ ἀρετή, τὸ εὐσυμπάθητο καὶ τὴν ταχεία ἀνταπόκρισή του στὸν ἀνθρώπινο πόνο καὶ τὰ ἀναρίθμητα ἀνὰ τοὺς αἰῶνες θαύματά του. Ο ἅγιος εὐμοίρησε νὰ ἔχει ἀρκετὲς ἀναφορὲς στὸ πρόσωπο καὶ τὴ βιοτή του ἀπὸ πρώιμους ἐκκλησιαστικοὺς πατέρες καὶ ἱστορικούς, καθὼς καὶ ἀξιόπιστες βιογραφίες ἀπὸ δόκιμους συγγραφεῖς, ποὺ μᾶς διέσωσαν ἔτσι τὰ πλεῖστα τῆς ἰσάγγελης [...]

Ὁ Ἅγιος Σπυρίδων ὁ Θαυματουργός, Ἐπίσκοπος Τριμυθοῦντος

τοῦ μ. Ἀνδρέα Χ. Χριστοδούλου (+ 6/7/2023) Ὁ Ἅγιος Σπυρίδων ὁ Θαυματουργός, πρῶτος Ἐπίσκοπος Τριμυθοῦντος, γεννήθηκε περὶ τὸ 270 μ.Χ. στὸ χωριὸ Ἄσκεια (Ἄσσεια) τῆς Μεσαορίας τῆς Κύπρου. Ἄνθρωπος ἁπλοϊκὸς καὶ ταπεινός, ἀσκοῦσε τὰ δύο πιὸ συνηθισμένα ἐπαγγέλματα τῆς ἐποχῆς του, αὐτὰ τοῦ βοσκοῦ προβάτων καὶ αἰγῶν καὶ τοῦ γεωργοῦ. Γεννημένος ἀπὸ γονεῖς ἐνάρετους καὶ πιστούς, ἀνατράφηκε «ἐν παιδείᾳ καὶ νουθεσίᾳ Κυρίου» (Ἐφ. 6, 4). Βόσκοντας τὰ ζῶά του στὴ μεγάλη πεδιάδα τῆς Μεσαορίας, μποροῦσε νὰ ἱκανοποιεῖ μία μεγάλη ἐπιθυμία του, τὴ μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς. Ἔτσι, ἂν καὶ δὲν εἶχε [...]

Ὁμιλία εἰς τὸν ἅγιον Τυχικὸν τὸν ἐν Κύπρῳ (8 Δεκεμβρίου)

Ἀρχιμανδρίτης Φώτιος Ἰωακεὶμ Ἡ φιλόχριστος καὶ μεγαλώνυμος νῆσος τῆς Κύπρου, ἀγαπητοὶ ἐν Κυρίῳ ἀδελφοί, ἀπόλαυσε πλούσιες τὶς εὐλογίες τῆς παντοκρατορικῆς τοῦ Ὑψίστου δεξιᾶς κατὰ τὴν ἐποχὴ τῆς Χάριτος, μετὰ δηλαδὴ τὴν ἐνανθρώπηση τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ὕστερα ἀπὸ τὴν Παλαιστίνη καὶ Συρία, εἶναι ἡ πρώτη χώρα, ποὺ δέχθηκε τὸν ἅγιο σπόρο τοῦ Εὐαγγελικοῦ κηρύγματος, καὶ ἄνθισε δαψιλὴ πνευματικὴ καρποφορία. Στὴ μακαρία της γῆ εἶδε νὰ ἀναθάλλουν στίφος μέγα ἀμαράντων ἀνθέων τοῦ νοητοῦ παραδείσου: Ἀπόστολους, Μάρτυρες, Ἱεράρχες, Ὁμολογητές, Ὁσίους καὶ Δικαίους. Καθ᾿ ὅλο τὸ εὗρος καὶ μῆκος [...]

Στον Άγιο Νικόλαο της Στέγης

Νίκου Ορφανίδη Φιλολόγου – Λογοτέχνη Γυρίζω συχνὰ στὸν Ἅγιο Νικόλαο τῆς Στέγης, στὴν Κακοπετριά. Τότε ποὺ πήγαμε γιὰ πρώτη φορὰ κατασκήνωση. Στὴν κατασκήνωση τῶν κατηχητικῶν τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς. Ἦταν ἡ πρώτη φορὰ ποὺ φεύγαμε μὲ τὸν ἀδελφό μου ἀπὸ τὸ σπίτι, πήγαμε μὲ τὸν πατέρα μας καὶ ἀγοράσαμε μιὰ βαλίτσα καὶ γιὰ τοὺς δυό μας. Γιὰ μένα καὶ τὸν δίδυμο ἀδελφό μου, τὸν Λουκᾶ. Ὅλα ἦταν ἀκριβὰ τότε. Αὐτὴ τὴ βαλίτσα τὴν ἔχω μέχρι σήμερα. Μιὰ βαλίτσα τῆς ἐποχῆς, μὲ ξύλινο σκελετὸ καὶ πράσινο χαρτόνι, μ’ αὐτὴν πήγαμε μετὰ στὴν Ἀθήνα, [...]

Ἐκκλησιαστικοί θησαυροί ἀπό τή μονή τοῦ Ἁγίου Νικολάου τῆς Στέγης καί τό μετόχι της, Παναγία ἡ Ἀποθεριώτισσα, στήν Κακοπετριά

Χριστόδουλου Χατζηχριστοδούλου Βυζαντινολόγου Στά νότια της Κακοπετριᾶς στήν ὀρεινή, δύσβατη δασώδη τοποθεσία Ἀποθέρι ἤ Ἀποθέρκα[1], βρισκόταν τό παλαιό μετόχι τῆς Παναγίας τῆς Ἀποθεριώτισσας, μετόχι τῆς Μονῆς τοῦ Ἁγίου Νικολάου τῆς Στέγης. Τό μετόχι φαίνεται ὅτι καταστράφηκε κατά τόν 18ο αἰώνα, ἐποχή κατά τήν ὁποία ἡ κυρίωνυμος μονή δέν εἶχε μοναχούς, ὁπόταν οἱ εὐσεβεῖς κάτοικοι τῆς Κακοπετριᾶς μετέφεραν γιά προστασία στόν κεντρικό ναό τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος στήν Κακοπετριά ἐκκλησιαστικά βιβλία τῆς μονῆς τοῦ Ἁγίου Νικολάου καί ἱερά κειμήλια τῆς Ἀποθεριώτισσας. Στά κειμήλια αὐτά περιλαμβάνονται ἡ θαυματουργός ἐφέστιος εἰκόνα τῆς Παναγίας καί ἡ [...]

Η τιμή προς την Αγία Βαρβάρα στην Κύπρο

ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΤΗΣ ΣΗΜΕΡΙΝΗΣ ΕΟΡΤΗΣ  * * * Κωστής Κοκκινόφτας Κέντρο Μελετών Ιεράς Μονής Κύκκου H Aγία Bαρβάρα, σύμφωνα με μελετητή του βίου της, είναι «μία τῶν δημοφιλεστέρων Ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας, κατέχουσα ἰδιαιτέραν θέσιν ἐν τῇ συνειδήσει τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ». Tο νεαρό της ηλικίας της, η ωραιότητα και η πνευματική της καλλιέργεια, το θάρρος που επέδειξε ενώπιον του ειδωλολάτρη πατέρα της και των χριστιανομάχων αρχών της εποχής (3ος αι.) και η παρρησία με την οποία ομολόγησε πίστη στον Xριστό, συνέτειναν ώστε να περιβληθεί, από τα πρώτα χρόνια του μαρτυρίου της, με ιδιαίτερη [...]

Ἡ ἑορτὴ τῶν Χριστουγέννων κατὰ τοὺς πρώτους αἰῶνες μέχρι τὰ τέλη τοῦ 4ου αἰώνα μ.Χ.

Σύμφωνα μὲ τὴ νοοτροπία τοῦ πρώιμου χριστιανισμοῦ, ὁ ὁποῖος βρισκόταν ἐν μέσω σκληροῦ διωγμοῦ, ἔμφαση δινόταν πρώτιστα στὴν ἡμέρα θανάτου καὶ ὄχι τόσο τῆς γέννησης. Γιὰ τοὺς μάρτυρες ἡ ἡμέρα θανάτου ἦταν ἡ γενέθλιος ἡμέρα στὴ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν. Γι΄ αὐτὸ καὶ ἡ λατρεία πρὸς τὸν Σωτήρα Ἰησοῦ Χριστὸ στὴν πρώιμη Ἐκκλησία ἐστιαζόταν γύρω ἀπὸ τὰ Πάθη, τὸν ἑκούσιο θάνατο καὶ τὴν τριήμερη Ἀνάστασή Του. Ἔτσι, τὰ χριστιανικὰ ἁγιολόγια διατηροῦν ὄχι τὶς ἡμερομηνίες γέννησης τῶν μαρτύρων καὶ τῶν ἁγίων, ἀλλὰ τὶς ἡμερομηνίες θανάτου τους. Ὡς ἐκ τούτου, ἡ Γέννηση [...]

Οἱ Κατηχήσεις τοῦ Ἁγίου Κυρίλλου Ἱεροσολύμων

Πρωτ. Σωκράτη Ἀνδρέου Θεολόγου Ἡ Κατήχηση ἀποτελεῖ ἕνα πολυσήμαντο καί πολυδιάστατο ὄρο ὁ ὁποῖος δέν μπορεῖ εὔκολα νά προσδιοριστεῖ σέ προ-καθορισμένα σχολαστικά πλαίσια. Ἀναμφίβολα ὅμως, ὑπό τήν εὐρύτερη σημασία της, ἀποτελεῖ τή διαχρονική πρακτική τῆς ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας ἡ ὁποία διασώζει ποικιλοτρόπως, τήν πεμπτουσία τῆς διδασκαλίας τῆς Μίας, Ἁγίας, Καθολικῆς καί Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας. (περισσότερα…)

Ἐπανευαγγελισμός καί μάθημα Θρησκευτικῶν

Γιάννη Ἀντωνιάδη Θεολόγου  Ἐκπαιδευτικοῦ   Στήν ἐποχή μας τίθεται καί πάλι μέσα ἀπό νέες προκλήσεις, πού δοκιμάζουν τήν αὐθεντικότητα τῆς ἐκκλησιαστικῆς μας αὐτοσυνειδησίας, τό ζήτημα τῆς σχέσης Θεοῦ καί ἀνθρώπου. Χρέος τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ἡ μετάδοση τοῦ μηνύματος τοῦ Εὐαγγελίου σέ πολλαπλούς ἀποδέκτες. Ἀφενός σέ αὐτούς πού δέν ἔχουν ἀκούσει ποτέ γιά τόν Ἰησοῦ Χριστό καί τό κοσμοσωτήριο ἔργο του, καί ἀφετέρου σ’ ἐκείνους πού ἔχουν ἄμεσες ἤ ἔμμεσες χριστιανικές καταβολές καί πιθανότατα εἶναι βαπτισμένοι. Ἔχουν ὅμως ἀποχριστιανοποιηθεῖ γιά λόγους πού σχετίζονται κυρίως μέ τό πνεῦμα τῆς ἐκκοσμίκευσης. Ὅσοι ἀνήκουν στίς αὐξανόμενες αὐτές [...]