Θεολογικά και άλλα θέματα

Αναμνήσεις από την κατασκήνωση κατηχητικών 1953 και 1954

Κάθε φορά που η μνήμη φέρνει εικόνες από την κατασκήνωση των κατηχητικών στον Άγιο Νικόλαο Στέγης, μια δροσερή, μυρωμένη αύρα πλημμυρίζει την ψυχή και μια απέραντη γαλήνη απλώνεται σε όλο μου το είναι. Αυτά που η μνήμη ανακαλεί είναι μόνο ευχάριστες αναμνήσεις, μόνο χαρά, κέφι, ψυχική ανάταση, συναισθηματική ευφορία, αλησμόνητες στιγμές ομαδικής ζωής, απέραντη αγάπη προς το Θεό και το συνάνθρωπό μας, φωνή πατρίδας. Στα εξήντα χρόνια που πέρασαν από τότε όχι μόνο δεν ξεθώριασαν οι ευχάριστες εκείνες στιγμές που βίωσα στο φιλόξενο χώρο του Αγίου Νικολάου της Στέγης, αλλά, [...]

Βίος καὶ μαρτύριο τοῦ ἁγίου ἐνδόξου ἱερομάρτυρος Φιλωνίδη, ἐπισκόπου Κουρίου (17/6)

Ἀρχιμανδρίτου Φωτίου Ἰωακεὶμ Ὁ ἅγιος Φιλωνίδης ἄκμασε κατὰ τὸν 3ο καὶ τὶς ἀρχὲς τοῦ 4ου αἰώνα καὶ γιὰ τὸν ἐνάρετο βίο του χειροτονήθηκε ἐπίσκοπος τῆς σπουδαίας ἀρχαίας πόλης τοῦ Κουρίου, ποὺ βρίσκεται στὰ νότια παράλια τῆς Κύπρου, μεταξὺ τῶν πόλεων Λεμεσοῦ καὶ Πάφου. (περισσότερα…)

Οἱ ἅγιοι ἐπίσκοποι Ἀμαθοῦντος Μνημόνιος καὶ Τύχων

Ἀρχιμανδρίτης Φώτιος Ἰωακεὶμ Ἡ περιώνυμη πόλη τῆς Ἀμαθοῦντος, τῆς ὁποίας τὰ ἐκτεταμένα κατάλοιπα καὶ ἐρείπια ἁπλώνονται σήμερα στὴ νότια ἀκτὴ τῆς Κύπρου καὶ περὶ τὰ δέκα χιλιόμετρα ἀνατολικὰ τῆς πόλεως Λεμεσοῦ, ὑπῆρξε, ὡς γνωστόν, μία ἀπὸ τὶς δεκατέσσερεις ἐπισκοπὲς τῆς χριστιανικῆς νήσου, οἱ ὁποῖες ἐμφανίζονται ὀργανωμένες καὶ λειτουργοῦσες ἤδη ἀπὸ τὶς ἀρχὲς τοῦ τετάρτου αἰώνα. Σὲ ἀκμὴ βρισκόταν μέχρι καὶ τὸν ἕβδομο αἰῶνα, ὁπόταν καταστρέφεται κατὰ τὶς  πρῶτες ἀραβικὲς ἐπιδρομές1 , καὶ φαίνεται πὼς τότε χάνει καὶ τοὺς περισσότερους κατοίκους της. Ὡστόσο ἐξακολουθεῖ νὰ ὑφίσταται ἡ ἐπισκοπικὴ ἕδρα Ἀμαθοῦντος μέχρι καὶ τὸ [...]

Λόγος στην εορτή τῆς Ἀναλήψεως τοῦ Χριστοῦ (Ἁγίου Γρηγορίου Παλαμᾶ)

«Λόγος περὶ τῆς Ἀναλήψεως τοῦ Χριστοῦ» Ἁγίου Γρηγορίου Παλαμᾶ (νεοελληνικὴ ἀπόδοση) Βλέπετε αὐτὴ τὴ κοινὴ γιὰ μᾶς ἑορτὴ καὶ εὐφροσύνη, τὴν ὁποία ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστὸς ἐχάρισε μὲ τὴν ἀνάσταση καὶ ἀνάληψή του στοὺς πιστούς; Ἐπήγασε ἀπὸ θλίψη. Βλέπετε αὐτὴ τὴ ζωή, μᾶλλον δὲ τὴν ἀθανασία; Ἐπιφάνηκε σὲ μᾶς ἀπὸ θάνατο. Βλέπετε τὸ οὐράνιο ὕψος, στὸ ὁποῖο ἀνέβηκε κατὰ τὴν ἀνύψωσή του ὁ Κύριος καὶ τὴν ὑπερδεδοξασμένη δόξα ποῦ δοξάσθηκε κατὰ σάρκα; Τὸ πέτυχε μὲ τὴ ταπείνωση καὶ τὴν ἀδοξία. Ὅπως λέγει ὁ ἀπόστολος γι᾿ αὐτόν, «ἐταπείνωσε τὸν ἑαυτό του γενόμενος ὑπήκοος μέχρι [...]

Ἑορτή τῆς Ἀναλήψεως τοῦ Κυρίου

Μακαριστού Αρχιμανδρίτου Γρηγορίου Μουσουρούλη Ἑορτή τῆς Ἀναλήψεως τοῦ Κυρίου Ἑρμηνευτική ὁμιλία εἰς τά Ἀναγνώσματα τῆς ἑορτῆς Ἡ δόξα τῆς Ἀναλήψεως καί ἡ εὐλογία τοῦ Κυρίου «Ἀνέβη ὁ Θεός ἐν ἀλαλαγμῷ, Κύριος ἐν φωνῇ σάλπιγγος» (Ψαλμ. 46, 6) ************   «Ἀνέβη ὁ Θεός ἐν ἀλαλαγμῷ, Κύριος ἐν φωνῇ σάλπιγγος» «Φαιδρά», δηλαδή  ὁλοφώτεινη, χαρμόσυ­νη  εἶναι ἡ σημερινή ἑορτή καί πανήγυρις, Θεοφι­λέστατε, σεβαστοί πατέρες, ἀγαπητοί ἀδελφοί,ἡ εἰς τούς οὐρανούς Ἀνάληψη τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χρι­στοῦ. Ἑορτή στή γῆ ἐκ μέρους τῶν πιστῶν, οἱ ὁποῖοι συγκεντρωμένοι στούς ναούς ἀνυμνολο­γοῦμε τόν εἰς τούς οὐρανούς ἀναληφθέντα Θεάν­θρωπο Λυτρωτή. Ἑορτή καί στούς οὐρανούς [...]

Ο Απόστολος Βαρνάβας και η Μονή του στην κατεχόμενη Κύπρο

Κωστής Κοκκινόφτας Kέντρο Mελετών Iεράς Mονής Kύκκου Ο ιδρυτής και προστάτης της Εκκλησίας της Κύπρου Απόστολος Βαρνάβας γεννήθηκε στην Κύπρο από γονείς εύπορους Ιουδαίους της φυλής Λευί. Σε νεανική ηλικία, χάριν ανωτέρων σπουδών, μετέβη στα Ιεροσόλυμα, όπου μαθήτευσε στον νομοδιδάσκαλο Γαμαλιήλ και γνωρίστηκε με τον Κύριο Iησού Χριστό, τον οποίο πίστεψε και ακολούθησε, συμβάλλοντας στη στερέωση και στην ευρύτερη διάδοση της διδασκαλίας του. Σύμφωνα με τις «Πράξεις των Αποστόλων», υπήρξε «ανήρ αγαθός και πλήρης Πνεύματος Αγίου και πίστεως», οι δε Άγιοι Απόστολοι τον αποκάλεσαν, για την ηθική και υλική συνεισφορά του [...]

Η συμβολή του Κυπριακού κλήρου στην πνευματική αναγέννηση του Ελληνισμού και στην προετοιμασία και εξέλιξη της Ελληνικής Επανάστασης

Κωστής Κοκκινόφτας Kέντρο Mελετών Iεράς Mονής Kύκκου H ίδρυση από τον απόφοιτο της Πατριαρχικής Ακαδημίας της Κωνσταντινούπολης, Aρχιεπίσκοπο Kύπρου Φιλόθεο, Ελληνικής Σχολής στη Λευκωσία και η ανάληψη της διεύθυνσής της από τον μετέπειτα Πατριάρχη Iεροσολύμων Eφραίμ Aθηναίο, το 1742, συνέτεινε ώστε να δημιουργηθεί στο αρχιεπισκοπικό περιβάλλον αξιόλογη πνευματική κίνηση με σημαντική εκδοτική δραστηριότητα. Κατά την εικοσαετία που ακολούθησε, μέχρι το 1761, που ο Εφραίμ εγκατέλειψε το νησί, ανέδειξε αρκετούς διακεκριμένους μαθητές και, είτε ο ίδιος είτε οι τελευταίοι, πραγματοποίησαν σημαντικό αριθμό εκδόσεων. Περίοπτη θέση ανάμεσά τους καταλαμβάνουν το Ιστορικό της Mονής [...]

Η συμβολή των Νεομαρτύρων και των Εθνομαρτύρων στη διατήρηση της Ελληνορθόδοξης συνείδησης των Κυπρίων

Kωστής Kοκκινόφτας Kέντρο Mελετών Iεράς Mονής Kύκκου Περί των Nεομαρτύρων Oι Nεομάρτυρες είναι μία ιδιότυπη κατηγορία Aγίων των νεότερων χρόνων, η οποία χαρακτηρίζεται από τον φορέα που επέβαλλε το μαρτύριο, δηλ. τον Tούρκο κατακτητή, και την εμμονή του Mάρτυρα στην Oρθόδοξη πίστη. Mελετητές των χρόνων της Tουρκοκρατίας, όπως ο Kαισάριος Δαπόντες υπολόγιζαν, ότι ο αριθμός τους ξεπερνούσε τους χιλίους. Στην πραματικότητα, όμως, είναι άγνωστος, όπως και τα ονόματά τους, εκτός από 170 περίπου, για τους οποίους έχουν δημοσιευτεί βιογραφικά στοιχεία. Για παράδειγμα, ο Όσιος Nικόδημος ο Aγιορείτης περιλαμβάνει αναφορές σε 87 Nεομάρτυρες [...]

Χαράλαμπου Μπακιρτζή: Η Αγία Σοφία Κωνσταντινουπόλεως

Χαράλαμπος Μπακιρτζής, Η Αγία Σοφία Κωνσταντινουπόλεως, Εικονοστάσιον, τεύχος 7, 2016, σελίδες  17, εικόνες 5. Διαβάστε το τεύχος εδώ... (περισσότερα…)

Κωνσταντίνος Παλαιολόγος. Ο τελευταίος Αυτοκράτορας του Βυζαντίου

«Ανήρ αγαθός ην και του κοινού κηδεμών» (Κριτόβουλος) Χριστόδουλου Γ. Παχουλίδη Η 29η Μαΐου φέρνει κάθε χρόνο στη μνήμη των Ελλήνων την αποφράδα Τρίτη της 29ης Μαΐου 1453, κατά την οποία η Κωνσταντινούπολη, «το μάτι της Ανατολής» και «το κλειδί της Οικουμένης» κατά τον ανώνυμο θρηνωδό, έπεσε στα χέρια των αλλοθρήσκων Τούρκων∙ φέρει ακόμη στη μνήμη και την υπέροχη μορφή, τον τελευταίο Αυτοκράτορα του Βυζαντίου, τον ασκητικό αγωνιστή Κωνσταντίνο Παλαιολόγο, τον Εθνομάρτυρα (1449-1453), ο οποίος έπεσε μαχόμενος στην πύλη του Αγίου Ρωμανού, αγωνιζόμενος ως λέων για να αναχαιτίσει το χείμαρρο των [...]