Ιστορικές Φυσιογνωμίες

Κυριάκος Μάτσης: 65 χρόνια προγονικού κλέους

«Ού περί χρημάτων τον αγώνα ποιούμεθα, αλλά περί αρετής»! Τάδε έφη Κυριάκος Μάτσης. Συμπληρώνονται σήμερα (19 Νοεμβρίου), ανήμερα της θυσίας του, εξήντα πέντε χρόνια από τότε, από τη λαμπρή ημέρα της 19ης Νοεμβρίου 1958, που ο Τομεάρχης Κερύνειας κατά τη διάρκεια του Εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα της Ε.Ο.Κ.Α. 1955-1959, Σταυραετός του Πενταδακτύλου, (περισσότερα…)

«Θλίψει βαθυτάτη αγγέλλομεν τελευτήν μακαριστού Αρχιεπισκόπου Κύπρου Μακαρίου Γ΄, επισυμβάσαν σήμερον και ώρα 5.15΄ πρωινήν. Κηδεία τελεσθήσεται 8 Αυγούστου και ώραν 9.00΄ πρωινήν»

Με αυτές τις 23 λέξεις ο Τοποτηρητής του Αρχιεπισκοπικού Θρόνου, Μητροπολίτης Πάφου Χρυσόστομος γνωστοποίησε επισήμως, στις 3 Αυγούστου 1977, στους Πατριάρχες και τους Προέδρους των Ορθόδοξων Αυτοκέφαλων και Αυτόνομων Εκκλησιών και τους Αρχηγούς των υπόλοιπων Χριστιανικών Εκκλησιών, την εκδημία του Εθνάρχη Μακαρίου. Στη νεκρώσιμη ακολουθία, η οποία τελέστηκε στις 8 Αυγούστου, στον Ιερό Ναό της Παναγίας της Παλουριώτισσας, και στην ταφή, στο Θρονί της Παναγίας του Κύκκου, έδωσαν το παρόν εξήντα εκπρόσωποι κρατών, δεκάδες αντιπρόσωποι χριστιανικών Εκκλησιών και περίπου 250.000 κόσμος. «Αδελφοί, οι μεγάλοι νεκροί δεν εκλείπουν. Η παρουσία τους γίνεται [...]

Μακάριος, η μεγαλύτερη ηγετική φυσιογνωμία της Κύπρου

Ο Μακάριος υπήρξε η μεγαλύτερη ηγετική φυσιογνωμία της Κύπρου και ένας από τους σημαντικότερους ηγέτες του ευρύτερου ελληνισμού. Βρετανοί ιστορικοί, μέλη της Ακαδημίας Ιστορικών Μελετών του Λονδίνου, το 1984 χαρακτήρισαν τον Μακάριο ως έναν από τους τέσσερις μεγαλύτερους πολιτικούς του 20ού αιώνα μαζί με τους Γουίνστον Τσέρτσιλ της Αγγλίας, Τζων Κένεντι της Αμερικής και Μαχάτμα Γκάντι της Ινδίας. Θα αναφέρω ακόμη δυο κρίσεις ξένων για τον Μακάριο: (περισσότερα…)

Εις μνημόσυνον Αθανασίου Παπαγεωργίου (†26.7.2022)

«Μακάριοι οἱ νεκροί οἱ ἐν Κυρίῳ ἀποθνήσκοντες ἀπ᾿ ἄρτι...ἵνα ἀναπαύσωνται ἐκ τῶν κόπων αὐτῶν· τά γάρ ἔργα αὐτῶν ἀκολουθεῖ μετ᾿ αὐτῶν» (Ἀποκ. ιδ' 13)» Με πόνο ψυχής αποχαιρετήσαμε για το μεγάλο ταξίδι της αιωνίου ζωής το πρωϊνό της Πέμπτης 28 Ιουλίου στον κοιμητηριακό Ναό των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης Λευκωσίας, τον αγαπητό φίλο και κορυφαίο επιστήμονα-βυζαντινολόγο Αθανάσιο Παπαγεωργίου.  Το σύντομο αυτό κείμενο γράφεται ως μικρό αντίδωρο της φιλίας μας, αλλά και ευγνωμοσύνης για την μεγάλη του προσφορά στην Εκκλησία της Κύπρου, την πατρίδα μας και τις βυζαντινές σπουδές. Γεννήθηκε το 1931 [...]

Πρόκριτος Σόλων Σολωμής (9η Ιουλίου 1821)

Στα χρόνια της τουρκοκρατίας έζησε ο προύχοντας Σόλων Σολωμής. Και ο Σολωμής, από τα Μασάρη, ήταν θύμα της αιματηρής 9ης Ιουλίου 1821. Η ιστορία του συνδέεται με τον κάθε σφαγιασθέντα Κύπριο της εποχής, ανάμεσά τους τον Αρχιεπίσκοπο Κυπριανό και τους τέσσερις δεσποτάδες. Και συνεχίζεται η ιστορία του μετά τη σφαγή του, με τους απογόνους του, στον φόβο και στον κατατρεγμό τους ώστε να βρουν καταφύγιο. Η ζωή τους παίρνει «φως» και φτάνει μέχρι την Κωνσταντινούπολη και τον Πόρο. (περισσότερα…)

Προύχοντας της θυσίας Χατζηνικόλας Λαυρεντίου Πρωτοσυγκέλλου (9η Ιουλίου 1821, Καραβάς)

Της Δημοσιογράφου Αναστασίας Σιακαλλή Ήταν ημέρες τέτοιες, του 1821, που λίστα μαύρη σύνταξε ο Κιουτσιούκ Μεχμέτ Αγάς. «Να φύγει και ετούτος, να πάει και εκείνος», έγραφε κι όλο έγραφε τα άτομα εκείνα, που, κατά την κρίση του, έπρεπε να εξαλειφθούν. Να εξοντωθούν, διότι: «Σουλτάνε θα εξεγερθούν όπως οι Έλληνες και τότε τι χαμπάρια με την Αυτοκρατορία;». Και σκέφτηκε ο σουλτάνος: «Άραγε έχει δίκαιο ο αγάς; Αν σφάξουμε τους προτεινόμενους, έτσι θα ησυχάσουμε απ’ τους Κύπριους;». Το θέμα, κυρίως, ήταν η περιουσία εκείνων της μαύρης λίστας, των 486, στους οποίους και [...]

Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Μακάριος Β΄ ο Μυριανθέας, ο από Κυρηνείας, ο υψιπετής αετός της Κυπρίδας Εκκλησίας (29 Απριλίου 1870 – †28 Ιουνίου 1950)

Tην 7η και 45΄πρωινή της 28ης  Ιουνίου 1950, «της Ελληνικής Παιδείας ο χορηγός και προστάτης, της πατρίδος ο πολύαθλος στεφανίτης, το υψηλόν προπύργιον του Ορθοδόξου παρ’  ημίν Πληρώματος (...) και κλεινός ημών Εθνάρχης ΜΑΚΑΡΙΟΣ Β΄, (ο από Κυρηνείας, ο Μυριανθέας) έπεσε την μόρσιμον του θανάτου πτώσιν (...).» ( απόσπασμα από τον επικήδειο λόγο πού εκφώνησε ο τότε Μητροπολίτης Κιτίου Μακάριος. Ίδε άπαντα Αρχεπ. Μακαρίου Γ΄ τομ. Α΄σελ. 57-59, Λευωσία 1991). (περισσότερα…)

Ευαγόρας Παλληκαρίδης: Επιστολές πριν στηθεί η αγχόνη

Λευκωσία: Κλείνουν φέτος 66 χρόνια  από τον απαγχονισμό του 18χρονου Ευαγόρα Παλληκαρίδη στις Κεντρικές Φυλακές της αποικιοκρατούμενης Κύπρου, στις 14 Μαρτίου του 1957. Η αξιόλογη έκδοση Αν θες να μάθεις νέα μου… (Λευκωσία 2013, εκδ. Εν τύποις) περιέχει τις επιστολές που αντάλλαξε ο Ε.Π. με τη συμμαθήτρια και καλή του φίλη Λύα Χατζηαδάμου, από τον Μάρτιο του '55 όταν εκείνη μετοίκησε με τους γονείς της στην Αφρική, έως τον Μάρτιο του 1957 όταν ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης απαγχονίστηκε από τους Άγγλους, και αποκαλύπτει μια καινούργια και πολύ ενδιαφέρουσα πτυχή της [...]

Ευαγόρας Παλληκαρίδης (27 Φεβρουαρίου 1938-14 Μαρτίου 1957)

14η Μαρτίου, μέρα μνήμης του ήρωα της ΕΟΚΑ Ευαγόρα Παλληκαρίδη Ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης γεννήθηκε στο χωριό Τσάδα, της επαρχίας Πάφου πριν ογδόντα τέσσερα έτη, στις 27 Φεβρουαρίου 1938. Απαγχονίστηκε ξημερώματα της 14ης Μαρτίου 1957, στις Κεντρικές Φυλακές Λευκωσίας. (περισσότερα…)