Ενδιαφέροντα θέματα

Η ποίηση ως Άνοιξη

Του Σταύρου Σ. Φωτίου* Στο πιο χαμηλό της επίπεδο η ποίηση καλύπτει. Kαλύπτει τα τίμια και μέγιστα της ζωής, τις υπαρξιακές αναζητήσεις, τον επώδυνο προβληματισμό. Καλύπτει τη ματαιότητα του εφήμερου, το ανόητο του παροδικού, την αγωνία του θανάτου. Γι΄ αυτό και η ποίηση αυτή είναι ποίηση χθαμαλή, εξαντλείται στα φαινόμενα και τα συμβατικά, ασχολείται με πράγματα ασήμαντα και ουτιδανά. Kύριο, έτσι, χαρακτηριστικό της καθίσταται η ψευδεπίγραφη «χαρά». Σε ένα δεύτερο αναβαθμό η ποίηση ανα-καλύπτει. Aνακαλύπτει την τραγικότητα της ύπαρξης, την αλλοτρίωση της κοινωνίας, το παροδικό του ενθάδε. Aνακαλύπτει ότι ζούμε σε [...]

Λόγος διαλόγου

Του Σταύρου Σ. Φωτίου* Για να κατανοήσει κάποιος τις αλλαγές στον τρόπο σκέψης των ανθρώπων οφείλει να γνωρίζει τις αλλαγές που συμβαίνουν σε επίπεδο κοσμοερμηνείας. Την εποχή μας εν πολλοίς καθορίζει το πνεύμα του Ύστερου Νεωτερισμού ή Μετανεωτερισμού. Έτσι, σύμφωνα με το μετανεωτερικό πνεύμα των καιρών μας, κάθε κοσμοθεωρία που ζητά να αλλάξει τον κόσμο («μεγάλη αφήγηση») φέρει μέσα της το σπέρμα του ολοκληρωτισμού. Η αντίληψη της μίας αλήθειας οδηγεί στη βίαιη επιβολή της και, ως εκ τούτου, στην υποταγή του άλλου. Γι᾽ αυτό ο Μετανεωτερισμός απορρίπτει κάθε αντίληψη για [...]

Αδάμ και Εύα

Το μήλο και το κρίνο

Η χρήση του μήλου γίνεται σε αρκετές περιπτώσεις: ζωγραφικοί πίνακες παρουσιάζουν μία μηλιά και ένα φίδι να προσφέρει ένα μήλο στην Eύα, ενώ δίπλα της παρακολουθεί ο Αδάμ. Διαφημίσεις παρουσιάζουν ένα μήλο, ολόκληρο ή δαγκωμένο, για να υποδηλώσουν τον πειρασμό και την υποταγή σε αυτόν. Αναφορές γι᾽ αυτό γίνονται στον προφορικό και τον γραπτό λόγο. Όλα αυτά στηριγμένα στην εντύπωση ότι στη σχετική βιβλική διήγηση οι πρωτόπλαστοι δάγκωσαν ένα μήλο και γι᾽ αυτό εκδιώχθησαν από τον παράδεισο. (περισσότερα…)

Για τους αθώους του κόσμου

Γυρίζω, μέρες πού ΄ναι, στον άγιο των θαλασσών, τον άγιο Νικόλαο, αλλὰ και τον άγιο Νεκτάριο γυρίζω, που συνέχισε να σώζει τους ναυτικούς. Όλους εκείνους που παίρνουν τους δρόμους της θάλασσας, για να ζήσουν. (περισσότερα…)

Η ποίηση της ταπεινώσεως

του Νίκου Ὀρφανίδη   Σκέφτομαι, μέρες πού ΄ναι, να σταθώ σε ένα ποιητικό αριστούργημα του Τάσου Λειβαδίτη, εκείνο το ποιητικό του κατόρθωμα Ο τυφλός με το λύχνο, του 1983. Μια κατάθεση ταπεινότητος και αγάπης και στοργής από ένα ποιητὴ που βίωσε και κατέθεσε επωδύνως την εμπειρία του κατατρεγμού, της ματαίωσης και της αποτυχίας του κοινωνικού οράματος και των παντοίων ιδεολογισμών, για να έλθει και να πέσει και να αφεθεί εντέλει ολόκληρος στην αγκάλη του Χριστού. (περισσότερα…)

Στερεότυπα και παρερμηνείες

Του Σταύρου Σ. Φωτίου* Ένα στερεότυπο, που κατά διαστήματα κάνει την εμφάνισή του, είναι ότι ο Απόστολος Παύλος ήταν μισογύνης. Ως μία απόδειξη περί τούτου επισυνάπτεται το ότι έγραψε «η γυναίκα να φοβάται τον άνδρα». (περισσότερα…)

Κάθε φόνος, κάθε πόλεμος

Κάθε φόνος, κάθε πόλεμος Του Σταύρου Σ. Φωτίου* Στα χρόνια της Παλαιάς Διαθήκης, ειδωλολατρικοί λαοί θεωρούσαν ως «ιερό καθήκον» τους τη θυσία των πρωτότοκων παιδιών τους στους Θεούς. Ο Αβραάμ νομίζει ότι και ο δικός του Θεός απαιτεί την υποχρέωση αυτή. Γι᾽ αυτό και πορεύεται προς υψηλό βουνό για να θυσιάσει τον γιο του Ισαάκ. Αλλά εκεί ο Θεός της Βίβλου διδάσκει στον ανώριμο ακόμη πνευματικά Αβραάμ μάθημα καίριας υπαρξιακής σημασίας: καμμία ανθρωποθυσία δεν επιτρέπεται• κανένας φόνος ανθρώπου από άνθρωπο δεν είναι αποδεκτός. Ακόμη και αν αυτός γίνεται στο όνομα του [...]

Κένταυρος Χείρων ο Κύπριος

Στη νότια μετώπη του Παρθενώνα απεικονίζεται η πάλη μεταξύ των Λαπιθών -μιας φυλής της Θεσσαλίας- και των Κενταύρων, η πάλη δηλαδή μεταξύ ανθρώπου και ζώου. Κατά την αρχαιοελληνική φιλοσοφία, ο ψυχικός κόσμος του ανθρώπου αποτελείται από τη λογική, το συναίσθημα και τη βούληση. Ο άνθρωπος ζει σωστά όταν η λογική του προσδιορίζει το συναίσθημα και τη βούλησή του. Τότε ο ψυχικός του κόσμος λειτουργεί κατά λόγο, τα τρία μέρη συν-κινούνται αρμονικά προς πραγμάτωση του υπαρξιακού του προσανατολισμού. Αντίθετα, όταν το παθητικό μέρος της ψυχής -το συναίσθημα και η βούληση- [...]

«Σαν μινύρισμα πτηνού χειμαζομένου» – Θρήνος για την καταστροφή της Κυθρέας

«Σαν μινύρισμα πτηνού χειμαζομένου» Θρήνος για την καταστροφή της Κυθρέας Σκέφτομαι την απίστευτη καταστροφή της Κυθρέας, τα περιβόλια της που χάθηκαν, τα νερά, και μαζί μ’ αυτά  επιστρέφω σ’ εκείνους τους στίχους του Διονυσίου Σολωμού που μου έρχονται επίμονα, χρόνια τώρα, ξανά και ξανά στη μνήμη, σαν θρήνος και σαν καημός. Σαν λυγμός. «Σαν μινύρισμα πτηνού χειμαζομένου, λαχταρούντος την επάνοδον του έαρος», που έγραφε ο Παπαδιαμάντης: «Και δὲν έμεινε μήτε ένα κλωνάρι, Φιλέρημο πουλάκι νά καθίσῃ, Τό βράδυ, την αὐγή, νά κελαϊδήσῃ.» Στίχοι συγκλονιστικοί από τον «Λάμπρο» του Διονυσίου Σολωμού,  ύστερα από τον κεραυνό που [...]

Το έργο της Ορθόδοξης παιδείας στα Γυμνάσια της Μητροπόλεως Κένυας

Κάθε φορά που περιοδεύω στα ενδότερα της χώρας ακόμα και σ’ αυτές τις περιοχές, που το αυτοκίνητο δεν μπορεί να φθάσει και η Μητρόπολη λειτουργεί Δημοτικά και Γυμνάσια, ανακαλύπτει κανείς το σοβαρό, το σεμνό φρόνημα των μαθητών και των καθηγητών τους. Μένει έκπληκτος κανείς και δεν μπορεί παρά, στο τέλος, όχι  μόνο να συγκινηθεί αλλά ν’ αφήσει τα δάκρυά του να κυλήσουν, για να μπορέσει να βγει έξω όλο το αίσθημά του. Αυτές τις μέρες περιοδεύω στις απέραντες εκτάσεις. Αποστάσεις ατέλειωτες. Κλιματολογικές συνθήκες όλων των εποχών. Κάποτε βροντές και αστραπές [...]