Ιστορία

«Κλαίμε διότι πέθανε ο Μακάριος. Ο […] Μακάριος ζει. […] Ο Μακάριος υπήρξε η Κύπρος και η Κύπρος δεν πεθαίνει»

«Θλίψει βαθυτάτη αγγέλλομεν τελευτήν μακαριστού Αρχιεπισκόπου Κύπρου Μακαρίου Γ΄, επισυμβάσαν σήμερον και ώρα 5.15΄ πρωινήν. Κηδεία τελεσθήσεται 8 Αυγούστου και ώραν 9.00΄ πρωινήν». Με αυτές τις δύο λιτές προτάσεις ο Τοποτηρητής του Αρχιεπισκοπικού Θρόνου, Μητροπολίτης Πάφου Χρυσόστομος γνωστοποίησε επισήμως, στις 3 Αυγούστου 1977, στους Πατριάρχες και τους Προέδρους των Ορθόδοξων Αυτοκέφαλων και Αυτόνομων Εκκλησιών και τους Αρχηγούς των υπόλοιπων Χριστιανικών Εκκλησιών, την εκδημία του Εθνάρχη Μακαρίου. Στη νεκρώσιμη ακολουθία, η οποία τελέστηκε στις 8 Αυγούστου, στον Ιερό Ναό της Παναγίας της Παλουριώτισσας, και στην ταφή, στο Θρονί της Παναγίας του [...]

5 Αυγούστου 2024 Εθνικά – Ιστορικά, Θεολογικά και άλλα θέματα, Ιστορία, Ιστορια - Πολιτισμος, Ιστορικές Φυσιογνωμίες Read more...

Ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Λεόντιος

Κωστής Κοκκινόφτας Κέντρο Μελετών Ιεράς Μονής Κύκκου O Mητροπολίτης Πάφου (1930-1947) και μετέπειτα Aρχιεπίσκοπος Kύπρου (Iούν.-Iούλ. 1947) Λεόντιος υπήρξε μία από τις σημαντικότερες εκκλησιαστικές φυσιογνωμίες της Κύπρου των νεότερων χρόνων. Ανήλθε στον μητροπολιτικό θρόνο Πάφου το 1930, σε ηλικία μόλις 34 ετών, σε μια εποχή ιδιαίτερα σημαντική για την πορεία του εθνικού ζητήματος, που καθορίστηκε από το κίνημα των Οκτωβριανών του 1931 και την εξορία από την αποικιακή Κυβέρνηση των δύο εκ των τεσσάρων Αρχιερέων της Εκκλησίας της Κύπρου, Μητροπολιτών Κιτίου (1918-1937) Νικόδημου Μυλωνά και Κυρηνείας (1917-1947) Μακάριου Μυριανθέα. Ο θάνατος [...]

29 Ιουλίου 2024 Εθνικά – Ιστορικά, Θεολογικά και άλλα θέματα, Ιστορία, Ιστορια - Πολιτισμος, Ιστορία της Εκκλησίας της Κύπρου, Ιστορικές Φυσιογνωμίες Read more...

Εις μνημόσυνον Αθανασίου Παπαγεωργίου (†26.7.2022)

«Μακάριοι οἱ νεκροί οἱ ἐν Κυρίῳ ἀποθνήσκοντες ἀπ᾿ ἄρτι...ἵνα ἀναπαύσωνται ἐκ τῶν κόπων αὐτῶν· τά γάρ ἔργα αὐτῶν ἀκολουθεῖ μετ᾿ αὐτῶν» (Ἀποκ. ιδ' 13)» Με πόνο ψυχής αποχαιρετήσαμε για το μεγάλο ταξίδι της αιωνίου ζωής το πρωϊνό της Πέμπτης 28 Ιουλίου στον κοιμητηριακό Ναό των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης Λευκωσίας, τον αγαπητό φίλο και κορυφαίο επιστήμονα-βυζαντινολόγο Αθανάσιο Παπαγεωργίου.  Το σύντομο αυτό κείμενο γράφεται ως μικρό αντίδωρο της φιλίας μας, αλλά και ευγνωμοσύνης για την μεγάλη του προσφορά στην Εκκλησία της Κύπρου, την πατρίδα μας και τις βυζαντινές σπουδές. Γεννήθηκε το 1931 [...]

26 Ιουλίου 2024 ΕΠΙΣΚΟΠΟΙ ΤΙΤΟΥΛΑΡΙΟΙ, Επίσκοπος Νεαπόλεως, Θέματα/Γεγονότα/Δραστηριότητες, Ιστορία, Ιστορια - Πολιτισμος, Ιστορικές Φυσιογνωμίες Read more...

Οδοιπορικό: Τα μεγάλα «μυστικά» του χωριού Αγία Ειρήνη Κερύνειας

Οδοιπορικό και επιτόπια έρευνα του «Φιλελεύθερου» στο χωριό Αγία Ειρήνη της επαρχίας Κερύνειας, 10 περίπου χιλιόμετρα βόρεια της πόλης της Μόρφου, εκεί όπου εικάζεται πως βρίσκεται «θαμμένη» ακόμη, μαζί με τους μεγάλους ανεξερεύνητους θησαυρούς της (οι εντυπωσιακοί 2000 «πήλινοι στρατιώτες» της, τα ειδώλια δηλαδή, που ανακαλύφθηκαν το 1929, πιστεύεται πως ήταν μόνο ένα δείγμα), η αρχαία πόλη της Κύπρου, Κέρμεια. Είναι κοινή πεποίθηση στην παγκόσμια αρχαιολογική κοινότητα πως αν δεν υπήρχε ένας φωτισμένος ιερέας (ο αγρότης-«παπάς» του χωριού Αγία Ειρήνη της επαρχίας Κερύνειας -ενός μικρού, σχεδόν άγνωστου στους περισσότερους, χωριού, [...]

24 Ιουλίου 2024 Ιστορία, Ιστορια - Πολιτισμος, Ιστορία της Κύπρου Read more...

Ο Μητροπολίτης Πάφου (1805-1821) Χρύσανθος

203 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΜΑΡΤΥΡΙΟ ΤΟΥ * * * Κωστής Κοκκινόφτας Κέντρο Μελετών Ιεράς Μονής Κύκκου   Καταγωγή και άνοδος στον μητροπολιτικό θρόνο Πάφου (1805) Ο Χρύσανθος, όπως μαρτυρείται σε έγγραφα της εποχής, για τα οποία θα γίνει λόγος στη συνέχεια, γεννήθηκε στο χωριό Τρεις Ελιές, γύρω στο έτος 1770. Για την παιδική και νεανική του ηλικία δεν έχουμε υπόψη οποιαδήποτε στοιχεία. Η παλαιότερη γνωστή μαρτυρία για τη ζωή του προέρχεται από το υπόμνημα εκλογής του στον μητροπολιτικό θρόνο Πάφου, ημερομηνίας 26 Αυγούστου 1805. Όπως αναφέρεται σε αυτό, η εκλογή έγινε ύστερα από προτροπή και [...]

24 Ιουλίου 2024 Ιστορία, Ιστορια - Πολιτισμος, Ιστορία της Εκκλησίας της Κύπρου Read more...

Ο Αγιοταφίτης Αρχιμανδρίτης Παλλάδιος Γαλλήνιος

Κωστής Κοκκινόφτας Κέντρο Μελετών Ιεράς Μονής Κύκκου Ο μετέπειτα Αρχιμανδρίτης Παλλάδιος Γαλλήνιος γεννήθηκε το 1886 στο χωριό Γαληνή της Tηλλυρίας και το λαϊκό του όνομα ήταν Πολύδωρος. Tο 1900, σε ηλικία δεκατεσσάρων χρόνων, μετέβη στα Iεροσόλυμα κοντά στον θείο του Aρχιμανδρίτη Iερώνυμο, όπου του δόθηκε η ευκαιρία να αποκτήσει ευρύτερη μόρφωση. Eκεί τέθηκε κάτω από την προστασία του Kύπριου Aρχιεπισκόπου Kυριακουπόλεως (1898-1908) και μετέπειτα Iορδάνου (1908-1919) Mελέτιου Kρονίδη από την Ομορφίτα, ο οποίος τον βοήθησε να εγγραφεί αρχικά στη Γυμνασιακή Σχολή του Πατριαρχείου «Άγιος Δημήτριος» και ακολούθως στη Θεολογική Σχολή του [...]

22 Ιουλίου 2024 Εθνικά – Ιστορικά, Θεολογικά και άλλα θέματα, Ιστορία, Ιστορια - Πολιτισμος, Ιστορικές Φυσιογνωμίες Read more...

Πρόκριτος Σόλων Σολωμής (9η Ιουλίου 1821)

Στα χρόνια της τουρκοκρατίας έζησε ο προύχοντας Σόλων Σολωμής. Και ο Σολωμής, από τα Μασάρη, ήταν θύμα της αιματηρής 9ης Ιουλίου 1821. Η ιστορία του συνδέεται με τον κάθε σφαγιασθέντα Κύπριο της εποχής, ανάμεσά τους τον Αρχιεπίσκοπο Κυπριανό και τους τέσσερις δεσποτάδες. Και συνεχίζεται η ιστορία του μετά τη σφαγή του, με τους απογόνους του, στον φόβο και στον κατατρεγμό τους ώστε να βρουν καταφύγιο. Η ζωή τους παίρνει «φως» και φτάνει μέχρι την Κωνσταντινούπολη και τον Πόρο. Ο προύχοντας Σολωμής γεννήθηκε στα Μάσαρη το 1765. Κάτοχος μεγάλης περιουσίας, τόσο [...]

7 Ιουλίου 2024 Ιστορικές Φυσιογνωμίες Read more...

Προύχοντας της θυσίας Χατζηνικόλας Λαυρεντίου Πρωτοσυγκέλλου (9η Ιουλίου 1821, Καραβάς)

Της Δημοσιογράφου Αναστασίας Σιακαλλή Ήταν ημέρες τέτοιες, του 1821, που λίστα μαύρη σύνταξε ο Κιουτσιούκ Μεχμέτ Αγάς. «Να φύγει και ετούτος, να πάει και εκείνος», έγραφε κι όλο έγραφε τα άτομα εκείνα, που, κατά την κρίση του, έπρεπε να εξαλειφθούν. Να εξοντωθούν, διότι: «Σουλτάνε θα εξεγερθούν όπως οι Έλληνες και τότε τι χαμπάρια με την Αυτοκρατορία;». Και σκέφτηκε ο σουλτάνος: «Άραγε έχει δίκαιο ο αγάς; Αν σφάξουμε τους προτεινόμενους, έτσι θα ησυχάσουμε απ’ τους Κύπριους;». Το θέμα, κυρίως, ήταν η περιουσία εκείνων της μαύρης λίστας, των 486, στους οποίους και [...]

5 Ιουλίου 2024 Ιστορικές Φυσιογνωμίες Read more...

Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Μακάριος Β΄ ο Μυριανθέας, ο από Κυρηνείας, ο υψιπετής αετός της Κυπρίδας Εκκλησίας (29 Απριλίου 1870 – †28 Ιουνίου 1950)

Tην 7η και 45΄πρωινή της 28ης  Ιουνίου 1950, «της Ελληνικής Παιδείας ο χορηγός και προστάτης, της πατρίδος ο πολύαθλος στεφανίτης, το υψηλόν προπύργιον του Ορθοδόξου παρ’  ημίν Πληρώματος (...) και κλεινός ημών Εθνάρχης ΜΑΚΑΡΙΟΣ Β΄, (ο από Κυρηνείας, ο Μυριανθέας) έπεσε την μόρσιμον του θανάτου πτώσιν (...).» ( απόσπασμα από τον επικήδειο λόγο πού εκφώνησε ο τότε Μητροπολίτης Κιτίου Μακάριος. Ίδε άπαντα Αρχεπ. Μακαρίου Γ΄ τομ. Α΄σελ. 57-59, Λευωσία 1991). (περισσότερα…)

28 Ιουνίου 2024 Ιστορικές Φυσιογνωμίες Read more...

Ο Επίσκοπος Πάφου (1767-1790) Άγιος Πανάρετος

Κωστής Κοκκινόφτας Κέντρο Μελετών Ιεράς Μονής Κύκκου Η Κυπριακή Εκκλησία ανέδειξε στα χρόνια της Τουρκοκρατίας (1571-1878) τέσσερις Αγίους, τον Επίσκοπο Πάφου (1767-1790) Πανάρετο, καθώς και τους Νεομάρτυρες Γεώργιο ή Ιωάννη (†1752), όπως είναι στην πραγματικότητα το όνομά του, Πολύδωρο (†1793) και Μιχαήλ (†1835) , οι οποίοι, όμως, έζησαν και μαρτύρησαν μακριά από την Κύπρο. H παλαιότερη μαρτυρία, που έχουμε υπόψη μας για τον βίο του Aγίου Παναρέτου, ανάγεται στο έτος 1746, οπότε, σύμφωνα με τα γραφόμενα σε κώδικα της Mονής του Aγίου Nεοφύτου, ο τότε Aρχιεπίσκοπος Kύπρου (1734-1759) Φιλόθεος διόρισε «τον [...]

17 Ιουνίου 2024 Ιστορια - Πολιτισμος, Ιστορία της Εκκλησίας της Κύπρου Read more...