Author - Pavlos Hadjiprodromou

Μήνυμα του Υπουργού Παιδείας και Πολιτισμού για τη Γιορτή των Τριών Ιεραρχών και των Ελληνικών Γραμμάτων (2015)

Αγαπητοί μαθητές και μαθήτριες, φοιτητές και φοιτήτριες, φίλοι εκπαιδευτικοί, Τιμούμε σήμερα τη μνήμη των Τριών Ιεραρχών –του Μεγάλου Βασιλείου, του Γρηγορίου του Θεολόγου και του Ιωάννη του Χρυσοστόμου– που με τη ζωή και το έργο τους έκαναν πράξη τις αξίες του χριστιανισμού κι ανέδειξαν την αξία του αρχαίου ελληνικού πνεύματος. Οι φωτισμένες μορφές τους μπόλιασαν την ορθόδοξη πίστη με την ελληνική σοφία. Όχι τυχαία, το 1841 το Πανεπιστήμιο Αθηνών ταύτισε τη γιορτή τους με τη Γιορτή των Ελληνικών Γραμμάτων. Οι Τρεις Πατέρες της Εκκλησίας έζησαν τον 4ο αι. μ.Χ., την εποχή [...]

Το αγαθό της ειρήνης

Είναι γνωστό πως στην Πατερική Γραμματεία το ήθος, δηλαδή ο τρόπος που φερόμαστε, είναι συνέπεια του δόγματος,  δηλαδή αυτού που πιστεύουμε. Ο Μέγας Βασίλειος λέει χαρακτηριστικά: "Πιστέυομεν καθώς εβαπτίσθημεν και δοξάζομεν καθώς πεπιστεύκαμεν". Θεμελιακή αξία για το ορθόδοξο ήθος αποτελεί το αγαθό της  ειρήνης, το οποίο κατά τους Πατέρες της Ανατολής, συνδέεται αναπόσπαστα με το τριαδικό δόγμα. Ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος λέει συγκεκριμμένα: "Το της ειρήνης αγαθόν, απο μεν της Ζωαρχικής Τριάδος αρξάμενον, εν η ουδεν ουτως ίδιον το εν τη φύσει, ως το προς εαυτήν ειρηναίον". Δηλαδή το αγαθό [...]

Η Κληρονομιά μας

Οι απανταχού Έλληνες έχουμε την τύχη, θάλεγα την ευλογία, να είμαστε οι κληρονόμοι ενός τεράστιου πολιτισμού, του Ελληνικού πολιτισμού,που εξακτινώνεται στην Ποίηση, τη φιλοσοφία, σ’ όλες ανεξαίρετα τις επιστήμες, στην αρχιτεκτονική, γλυπτική, μουσική, τη γλώσσα. Γιατί η γλώσσα είναι υπέρτατο πολιτιστικό αγαθό, αυτόνομο, αύταρκες, γεννιέται με τον άνθρωπο και εξελίσσεται μαζί του. Είναι το μέσον επικοινωνίας με τους άλλους ανθρώπους. Βαριά κληρονομιά καθώς λέει ο Σεφέρης: Ξύπνησα με το μαρμάρινο τούτο κεφάλι στα χέρια που μου εξαντλεί τους αγκώνες και δεν ξέρω πού να τ’ ακουμπήσω. Έπεφτε στο όνειρο, καθώς έβγαινα από το όνειρο έτσι ενώθηκε η [...]

Ο Φώτης Κόντογλου και ο σύγχρονος λεβαντινισμός

Πιάνω ξανά και διαβάζω εκείνη τὴν «Πονεμένη Ρωμιοσύνη» του Φώτη Κόντογλου και επιστρέφω μαζί του, οδοιπορώντας μυστικώς στη μαγεία της ιστορίας και της μνήμης και της παράδοσής μας, αλλά και στον βαθύτατο καημό μας, που μας συνοδεύει και παρακολουθεί αιώνες τώρα. Σ’ αυτά επιστρέφω, τα αγιασμένα και μυροβλύζοντα, σ’ αυτό το άρωμα επιστρέφω της Ορθόδοξης ιστορίας και της παράδοσής μας, σ’ όλα εκείνα που θά ’πρεπε νὰ αποτελούν τους άξονες της παιδείας μας, αν θέλουμε να αντέξουμε και νὰ επιβιώσουμε σ’ αυτούς τοὺς βάρβαρους καιρούς της αλλοτρίωσης, της κενότητος [...]

Να έλθουν ή να μην έλθουν τα Χριστούγεννα;

Πόσο λυπήθηκα, όταν άκουσα μια κοπέλα να λέει με πόνο: «Δεν θέλω να έλθουν τα Χριστούγεννα. Μελαγχολώ». Λυπήθηκα για το πώς νιώθει, αλλά και για το πώς κατάντησε μια τέτοια γιορτή. Τα Χριστούγεννα, σ’ αντίθεση με το Πάσχα, έχουν έντονο το κοσμικό στοιχείο. Η περιρρέουσα ατμόσφαιρα, με τονισμό των τύπων, της κατανάλωσης και του τρεξίματος, μας τονίζουν την απουσία του Θεού. Δεν μπορεί να έχουν σχέση όλα όσα γίνονται τούτες τις μέρες «για να γιορτάσουμε Χριστούγεννα» με το Χριστό της ταπείνωσης, της φτώχειας, της ειρήνης. Όλα μιλούν για την ύλη, [...]

«Η Εύλαλη σιωπή»

Όταν λέμε εκκλησιαστική ζωή δεν θεωρούμε μια γενικά καλή αντίληψη για την εκκλησία, μια πίστη σε ένα ανώτατο ον, μια ευχάριστη ιδεολογία. Η ζωή της Εκκλησίας είναι συγκεκριμένη, με ορθή πίστη στο ζώντα Τριαδικό Θεό, λατρευτική ζωή, αγωνιστική πορεία καθάρσεως και αγιασμού. Οι γονείς αξίζει από μικρά να οδηγούν τα παιδιά τους τακτικά στην Εκκλησία. Να συνηθίζουν, να λειτουργούνται, να ασπάζονται τις εικόνες, να κάνουν σωστά το σταυρό τους, να κοινωνούν των αχράντων μυστηρίων. Ας είναι ζωηρά και άτακτα, ας κλαίνε, δεν πειράζει, μαθαίνουν, μυρίζουν τα ρούχα τους λιβάνι, ευλογούνται, [...]

Ο ρόλος των κοινωνικών δικτύων στη χριστιανική ζωή

Πρωτ. Βασίλειος Ι. Καλλιακμάνης Καθηγητής Τμήματος Θεολογίας Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης 1. Εισαγωγικά «Στα πόσα like μετριέται η ευτυχία;» Το παραπάνω σύνθημα έγραψαν κάποιοι φοιτητές σε τοίχο της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης δίπλα από την είσοδο της Βιβλιοθήκης. Το ερώτημα αυτό θέτει ευθέως τον προβληματισμό για την κατάσταση που επικρατεί στα σύγχρονα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τις αληθινές ή εικονικές σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων. Ο προβληματισμός επιτείνεται, εάν σκεφθούμε ότι στο Facebook υπάρχει δυνατότητα σύνδεσης με εκατοντάδες «φίλους», ενώ στην πραγματική καθημερινή ζωή αυτοί περιορίζονται σε μονοψήφιους αριθμούς. Κι από την άλλη, όλοι [...]

Μεγάλου Βασιλείου, Λόγος B΄ Περί Νηστείας

«Παρηγορείτε», λέγει, «ιερείς τον λαό». Η φύση του λόγου είναι ικανή, των μεν φιλοπόνων να εντείνει τις δυνάμεις, των δε οκνηρών και νωθρών να διεγείρει την προθυμία. Για τούτο μεν οι στρατηγοί, όταν παρατάσσουν το στρατό για την μάχη, μεταχειρίζονται τους προτρεπτικούς λόγους πριν από τους αγώνες, και τόση δύναμη έχει η παραίνεση, ώστε σε πολλούς εμπνέει πολλές φορές ακόμη και περιφρόνηση του θανάτου. Οι γυμναστές, δε, και οι εκπαιδευτές, όταν οδηγούν τους αθλητές στους αγώνες των σταδίων, κάνουν πολλές προτροπές, ώστε να μοχθούν για τα στεφάνια και πολλοί [...]