Απόστολος Βαρνάβας. Ιδρυτής και Προστάτης της Αγιωτάτης Εκκλησίας της Κύπρου.

Για τον Απόστολο Βαρνάβα γίνεται λόγος στις Πράξεις των Αποστόλων από τον Ευαγγελιστή Λουκά, κυρίως στα κεφάλαια 4, 13 και 15. Γνωρίζουμε ότι γεννήθηκε στην Κύπρο και το πρώτο όνομα του Αποστόλου Βαρνάβα (61 μ.Χ., Σαλαμίνα, Κύπρος) ήταν Ιωσής ή Ιωσήφ και ότι ήταν Ιουδαίος Λευίτης. Οι Απόστολοι του έδωσαν το όνομα «Βαρνάβας», το οποίο σημαίνει «υιός παρακλήσεως», δηλαδή «γιος παρηγοριάς» (Πράξεις 4:36), ίσως επειδή παρηγορούσε τους φτωχούς και στερημένους, όπως π.χ. στην περίπτωση (Πράξ. 4:37) που πούλησε το αγρόκτημά του και παρέδωσε ολόκληρο το αντίτιμο στο κοινό ταμείο της Εκκλησίας. Ήταν θείος του Ευαγγελιστή Μάρκου (Κολ. 4:10), αφού η μητέρα του Μάρκου ήταν αδελφή του Βαρνάβα.

Υπήρξε ένας από τους εβδομήκοντα αποστόλους, που απέστειλε ο Ιησούς Χριστός να κηρύξουν το Ευαγγέλιο της Βασιλείας του Θεού.Το έργο του αρχίζει όταν ο Βαρνάβας συνδέθηκε στενά και συνεργάστηκε επί χρόνια με τον απόστολο Παύλο από την Ταρσό.  Όταν κλήθηκε να υπηρετήσει τον Κύριο, φαίνεται πως βρισκόταν στην Παλαιστίνη, εκεί όπου ήταν και οι δώδεκα απόστολοι.

Το Άγιο Πνεύμα είπε στους Αποστόλους να ξεχωρίσουν τον Παύλο και τον Βαρνάβα για να τους δώσει αποστολή να διδάξουν στον κόσμο. Έτσι ο Βαρνάβας ακολούθησε τον Παύλο στις περιοδείες του, αν και μετά από κάποιο σημείο χώρισαν μετά από «ζωηρή διαφωνία», οπόταν ο Απόστολος Παύλος συνέχισε την περιοδεία του, έχοντας μαζί του τον ευαγγελιστή Λουκά, ενώ ο Βαρνάβας έμεινε στην Κύπρο, μαζί με τον Μάρκο, όπου οργάνωσαν την εδώ Εκκλησία.

Ορθόδοξη Εκκλησία της Κύπρου

Η Ορθόδοξη Εκκλησία της Κύπρου θεωρεί τον Βαρνάβα ιδρυτή και προστάτη της. Ο Απόστολος Βαρνάβας έγινε επίσκοπος Σαλαμίνος και ακολούθως είχε μαρτυρικό τέλος, αφού απέθανε δια λιθοβολισμού στη Σαλαμίνα.

Στην Κύπρο υπάρχει αριθμός ναών αφιερωμένων στον Απόστολο Βαρνάβα και μια κατεχόμενη σταυροπηγιακή Μονή. Αυτή βρίσκεται πλησίον της αρχαίας πόλης της Σαλαμίνας, όπου  και ο Τάφος του. Εκεί βρέθηκε το χειρόγραφο Ευαγγέλιο του Ματθαίου στο στήθος του, κατόπιν οράματος του Αρχιεπισκόπου Κύπρου Ανθέμιου.

Στη βυζαντινή αγιογραφία ιστορείται και με τον Απόστολο Παύλο να υποστηρίζουν μια Εκκλησία.

Η μνήμη του αγίου εορτάζεται στις 11 Ιουνίου.

Απολυτίκιο

Απολυτίκιο Ήχος α\’

Το μέγα κλέος της Κύπρου, της Οικουμένης τον κήρυκα, των Αντιοχέων τον πρώτον της χριστωνύμου κλήσεως αρχιτέκτονα, της Ρώμης τον κλεινόν εισηγητήν, και θείον των εθνών σαγηνευτήν, το της χάριτος δοχείον του Παρακλήτου Πνεύματος τον επώνυμον, Απόστολον τον μέγαν, τον του θείου Παύλου συνέκδημον, των εβδομήκοντα πρώτον, των δώδεκα ισοστάσιον πάντες συνελθόντες σεπτώς οι πιστοί, τον Βαρνάβαν άσμασι στέψωμεν, πρεσβεύει γαρ Κυρίω, ελεηθήναι τάς ψυχάς ημών.

Πηγή: http://www.impaphou.org/o_apostolos_varnavas.aspx

************************************************************************

Το Αυτοκέφαλο της  Εκκλησίας της Κυπρου

Η Εκκλησία της Κυπρου είναι μια από τις αρχαιότερες αυτοκέφαλες  Εκκλησίες.  Οταν ο  Αρχιεπίσκοπος  Αντιοχείας, στο Θεμα της οποίας πολιτικά υπαγόταν η Κυπρος, επεδίωξε να καταργήσει το αυτοκέφαλό της, οι Κυπριοι  Αρχιερεῖς κατήγγειλαν την επέμβαση στην Γ´ Οικουμενική Συνοδο, που συνήλθε το 431 μ.Χ. στην  Εφεσο.  Η Οικουμενική αυτή Συνοδος κατοχύρωσε το αυτοκέφαλο της  Εκκλησίας της Κυπρου με τον 8ο κανόνα της.

Το 478 μ.Χ. ο  Αρχιεπίσκοπος Κυπρου  Ανθέμιος κατόπιν οράματος βρήκε τον τάφο και το λείψανο του  Αποστόλου Βαρνάβα, στο στήθος του οποίου υπήρχε αντίγραφο του κατά Ματθαίον Ευαγγελίου. Το Ευαγγέλιο τούτο πρόσφερε ο  Αρχιεπίσκοπος  Ανθέμιος στον Αυτοκράτορα του Βυζαντίου Ζηνωνα, ο οποίος και παραχώρησε τα γνωστά τρία αυτοκρατορικά προνόμια στον εκάστοτε  Αρχιεπίσκοπο Κυπρου• Να υπογράφει με κιννάβαρι (κόκκινο μελάνι), να φέρει κατά τις ιεροτελεστίες πορφυρούν μανδύα και να κρατεί αντι της επισκοπικής πατερίτσας αυτοκρατορικό σκήπτρο.

Δρ. Αντρέα Μιτσίδη