Επιμνημόσυνος λόγος στους Εθνομάρτυρες της 9ης Ιουλίου 1821
Την Κυριακή, 6 Ιουλίου 2014, τελέστηκαν στον Ιερό Ναό Παναγίας Χρυσελεούσης Στροβόλου τα ιερά μνημόσυνα των Εθνομαρτύρων της 9ης Ιουλίου 1821.
Της Θείας Λειτουργίας και των Μνημοσύνων προέστη ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Μεσαορίας κ. Γρηγόριος, ο οποίος εκφώνησε και επιμνημόσυνο λόγο.
Από το Γραφείο Ενημερώσεως και Επικοινωνίας.
**********************************************
Επιμνημόσυνος λόγος
στους Εθνομάρτυρες της 9ης Ιουλίου 1821
Του Επισκόπου Μεσαορίας Γρηγορίου
Ι. Ν. Παναγίας Χρυσελεούσης Στροβόλου, 6 Ιουλίου 2014.
Σήμερα, ημέρα αναστάσεως του Κυρίου και ημέρα εθνικής χαρμολύπης.
Σήμερα, ημέρα κατά την οποία «ἐλευθερωθέντες δὲ ἀπό τῆς ἁμαρτίας ἐδουλώθημεν τῇ δικαιοσύνῃ» (Ρωμ. 6, 18) του Θεοῦ.
Σήμερα, ημέρα χαράς και δοξολογίας. «Εὐφραινέσθω τὰ οὐράνια, ἀγαλλιάσθω τὰ ἐπίγεια ὅτι ἐποίησε κράτος, ἐν βραχίονι αὐτοῦ, ὁ Κύριος, ἐπάτησε τῷ θανάτῳ τὸν θάνατον» (Αναστάσιμον Απολυτίκιον, ήχος γ΄).
Σήμερα, όμως, και ημέρα μνήμης, τιμής και περισυλλογής για το παρόν και το μέλλον της «γλυκείας χώρας» (Λεόντιος Μαχαιρά).
Δοξολογούμε τον Τριαδικό Θεό διότι μας αποκαλύφθηκε και μάλιστα σαρκούμενος, δια του Υιού και Λόγου Του, του δευτέρου προσώπου της Αγίας Τριάδας, έφθασε στα ημέτερα και «δια την ημετέραν σωτηρίαν» (Σύμβολο της Πίστεως).
Προσέλαβε και ανέστησε την ανθρώπινη φύση. «Δεῦτε πάντα τὰ ἔθνη, γνῶτε τοῦ φρικτοῦ μυστηρίου τὴν δύναμιν· Χριστὸς γὰρ ὁ Σωτὴρ ἡμῶν, ὁ ἐν ἀρχῇ Λόγος, ἐσταυρώθη δι’ ἡμᾶς, καὶ ἑκὼν ἐτάφη, καὶ ἀνέστη ἐκ νεκρῶν, τοῦ σῶσαι τὰ σύμπαντα· Αὐτὸν προσκυνήσωμεν» (Στιχηρά προσόμοια των αίνων, ήχος γ΄).
Ενώ, λοιπόν, προσκυνούμε και επάξια λατρέυουμε πραγματικά και ουσιαστικά μόνο τον αληθινό Θεό, ταυτόχρονα τιμούμε και τον άνθρωπο κατά αναλογίαν. Τον άνθρωπο που ενσαρκώνει το ήθος, τις πανανθρώπινες αξίες, τον ηρωισμό και την αυτοθυσία για τα μεγάλα, τα σπουδαία της ελληνικής φυλής.
Η ιστορία των πανελλήνων είναι πλημμυρισμένη με τα αίματα και τους ιδρώτες των ολίγων αντάξιων των μεγάλων ιστορικών στιγμών, των ηρώων της ανθρωπότητας, αλλά και του θελήματος του Θεού, σύμφωνα με το ιερό Ευαγγέλιο.
Ο Μέγας Αρχιερέας Χριστός «ἐσταυρώθη δι’ ἡμᾶς, καὶ ἑκὼν ἐτάφη». Ηθελημένα ο αναμάρτητος και παντέλιος Θεός όχι μόνο προσέλαβε την ανθρώπινη φύση και υπόσταση, αλλά την ανέβασε μέχρι το σταυρό και το θάνατο «καὶ ἀνέστη ἐκ νεκρῶν, τοῦ σῶσαι τὰ σύμπαντα». Καταδέχθηκε να δοθεί λύτρο αντί πολλών, για τη σωτηρία και την ανάσταση ολοκλήρου του ανθρωπίνου γένους.
Ο Απόστολος των εθνών μάς το υπομιμνήσκει: «ὅτι οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρὸς αἷμα καὶ σάρκα, ἀλλὰ πρὸς τὰς ἀρχάς, πρὸς τὰς ἐξουσίας, πρὸς τοὺς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου, πρὸς τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις» (Εφεσ. 6.12).
Σήμερα η μνήμη μας αναζωογονείται από την άυλη ευωδία της εκούσιας ηρωικής θυσίας των Εθνομαρτύρων μας, του Αρχιεπισκόπου Κυπριανού και των άλλων Ιεραρχών, των κληρικών και λαϊκών για να έχουμε οι επίγονοι παράδειγμα και να αντλούμε δύναμη τις ώρες τις δύσκολες και χαλεπές στον αγώνα για αντίσταση «πρὸς τὰς ἀρχάς, πρὸς τὰς ἐξουσίας, πρὸς τοὺς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου», που όλοι επιδιώκουν με επίγειες και επουράνιες δαιμονικές δυνάμεις να μας καταβάλουν, να μας απογοητεύσουν, να μας ξεμοναχιάσουν αποπροσανατολίζοντάς μας, με ποικίλα ψεύτικα διλήμματα και εικονικές πραγματικότητες.
Ας πάμε τον χρόνο πίσω, στην 9η Ιουλίου του 1821, και νοερά ας συλλογιστούμε τα συμβάντα στην πλατεία Σαραγίου, στην εντός των τειχών πόλη της Λευκωσίας. Θρήνος και οδυρμός παντού. Σφαγές και απαγχονισμοί. Λεηλασίες και καταστροφές. Παντού κυκλοφορεί μόνος ο φόβος αντάμα με την τρομοκρατία.
Κορυφαία στιγμή, η ακρώρεια της θυσίας υπέρ πάντων, το μαρτύριο του Αρχιεπισκόπου Κύπρου Κυπριανού, του Μιλέτ Ππασιά! «Το νιν αντά να τρώει την γην, τρώει την γην χαρκέται μα πάντα τζείνον τρώεται τζιε τζείνον καταλυέται» (Βασίλης Μιχαηλίδης).
Παντού σιωπή και προσευχή υπέρ αναπαύσεως των ψυχών. Υπέρ δικαιώσεως της θυσίας τους. Όλοι ψιθυρίζουν, όπως αργότερα, τον Ιούλιο του 1974, «ο Θεός να λυπηθεί τα παιδιά του κόσμου»!
Ο Αρχιεπίσκοπος Κυπριανός, προσωπικότητα ισχυρή, με θέληση σταθερή, με στοχευμένο προσανατολισμό στον εσταυρωμένο και αναστημένο Ιησού, αλλά και στις αιώνιες αξίες του ελληνισμού και της ελληνικής παιδείας. Δίδει την καλή μαρτυρία, δια του εκούσιου μαρτυρίου του με απαγχονισμό. Παραμένει ιστορική απόδειξη της αυτοθυσίας των κληρικών και δη των επισκόπων, η φράση: «παρά το γαίμαν των πολλών εν κάλλιον του πισκόπου».
Ο Εθνομάρτυρας Κυπριανός γνωρίζει την αποστολή του, έχει επίγνωση της προδιαγεγραμμένης πορείας της τραγικής κατάστασης του υπόδουλου γένους των ρωμιών. Την ίδια στιγμή έχει συνείδηση ότι ο προθιεραρχικός μανδύας του είναι πορφυρός όχι μόνο ένεκα των αυτοκρατορικών προνομίων, αλλά κι από τα αίματα των μαρτύρων της πίστεως και της πατρίδος. Ο φανατισμός του κατακτητή, το δόγμα «διά πυρός και σιδήρου», δεν άφησε σκέψη για άλλη, αναίμακτη επιλογή. Διαφορετικά, εάν ο Εθνάρχης λιποψυχήσει ο τελειωτικός αφανισμός των ρωμιών της νήσου είναι βέβαιος.
Η απάντηση του Εθνομάρτυρα στον καλοσυνάτο τούρκο Κιόρογλου, που τον προτρέπει να διαφύγει για να σωθεί ο ίδιος, είναι τεκμήριο πορείας επιλογής όλων των ορθοδόξων ιεραρχών: «Δεν φεύκω, Kιόρογλου, γιατί, αν φύω, ο φευκός μου / εν να γενή θανατικόν εις τους Pωμιούς του τόπου» (Βασίλης Μιχαηλίδης).
Ο Κύπρου Κυπριανός απορρίπτει χωρίς δεύτερη σκέψη τα όσα του προτάθηκαν και προσέρχεται στο μαρτύριο δεόμενος: «Kύριε ελέησον, Xριστέ ελέησον», διδάσκοντας με το παράδειγμα της θυσίας του το μεγαλείο και την αλήθεια της Χριστιανικής Πίστης.
Τούτος ο τόπος έζησε και θα ζήσει και στο μέλλον, στιγμές δημιουργίας και ευτυχίας, χρόνια σκλαβιάς και τυραννίας, ανάπτυξης οικονομικής και ακμής πνευματικής, είμαι βέβαιος γιατί αυτό είναι το θέλημα του παντοδύναμου Θεού. Το διαβεβαίωσε ο Χριστός στον Εκατόνταρχο «Ὕπαγε καὶ ὡς ἐπίστευσας γενηθήτω σοι» (Ματθ. 8,13).
Σε τούτο τον τόπο, μάς διδάξει η ιστορία, ότι είναι πολλά τα αποθέματα σοφίας και αξιών στα κατάβαθα του. Την ίδια ώρα και οι άνθρωποί της Κύπρου έχουμε ρίζες βαθιάς αυτοσυνειδησίας και ταυτότητας ελληνικής και χριστιανικής.
Θα συμφωνείτε ότι το καλύτερο μνημόσυνο είναι να τους μιμηθούμε, ίσως όχι ακόμη στο μαρτύριο του αίματος. Αυτό συμβαίνει ενδεχομένως καθημερινά σε γειτονικούς αδελφούς χριστιανικούς λαούς.
Στον τόπο μας βιώνουμε το μαρτύριο της συνειδήσεως, ένεκα έσωθεν και έξωθεν καταστάσεων. Ως εκ τούτου, οφείλουμε να τους μιμηθούμε, τους εθνομάρτυρές μας, με πνεύμα αντίστασης σε κάθε τι το κίβδηλο και απατηλό της καθημερινότητάς μας. Για να επιτευχθεί αυτό χρειάζεται επίγνωση και ταπείνωση, αγάπη και ανιδιοτέλεια τόσο στις σκέψεις όσο και στις αποφάσεις μας. Μην αυταπατώμεθα, μόνο με αυτά τα κλειδιά θα ανοίξει ο δρόμος της χαράς και ευτυχίας, σύμφωνα με το ιερό Ευαγγέλιο, από τα μηνύματα του οποίου εμφορούνται σε κάθε εποχή οι μάρτυρες και οι ήρωές μας. Με πνεύμα ενότητας και συνεργασίας θα φθάσουμε στο δρόμο της ανάπτυξης, της δημιουργίας και της ελευθερίας.
Μόνο τότε θα έχουμε δικαίωμα να μιλήσουμε στους αγέννητους που θα έρθουν για την ιστορία και την πατρίδα μας, την Εκκλησία και τον πολιτισμό μας.
«Θέλει αρετή και τόλμη η ελευθερία»! Η επιλογή εναπόκειται στον καθένα από εμάς.
Αιώνια τους η μνήμη!
Ας τους θυμάται ο Θεός πάντα, αλλά κι εμείς να τους έχουμε πυξίδα στη μνήμη μας για να μην ξεστρατίζουμε ζώντας μέσα στις συμπληγάδες της ματαιότητας του βίου.
**********************************************
On Sunday, 6th of July 2014, at the Holy Church of Panagia Chryseleousa, Strovolos, was officiated a memorial service in honor of the national martyrs of 9th of July 1821.
H.G. Bishop of Mesaoria Gregorios, celebrated the Divine Liturgy and the memorial service and also gave a memorial speech.
Below is the memorial speech of His Grace:
Today, we celebrate the Resurrection of our Lord but for us is also a day of national joy and sorrow.
Today is a day when “Being then made free from sin, ye became the servants of righteousness” (Rom. VI, 18).
Today is a day of joy and glorification: “Let the heavens rejoice! Let the earth be glad! For the Lord has shown strength with His arm!
He has trampled down death by death!” (Sunday Troparion, Tone 3)
However, today is a day of remembrance, honor and meditation upon the present and the future of the “sweet country” (Leontios Machaira).
We glorify the Triune God because He discovered Himself to us and because through his Son and Logos, the second Person of the Holy Trinity, reached to us “for our salvation” (The Creed).
He took and resurrected the human’s nature. “Come together, all ye people, and know the power of the dreadful secret; for Christ our Savior, the eternal Word, hath been crucified for our sake, and was buried willingly, and hath risen from the dead to save all. To Him let us bow down in worship” (Stichera of Prasises in Tone 3).
While we worship and in reality adore only the True God, at the same time we honor the man mutatis mutandis.
We honor the man who embodies the ethos, the human values, the heroism and the self-sacrifice for the great and important things of the Greek race.
The history of all Greeks is flooded with the blood and the sweat of the few worthy, of the mankind’s heroes but also of the God’s will according to the Holy Gospel.
Jesus, our High Priest “hath been crucified for our sake, and was buried willingly”. Willingly the sinless and perfect God not only took the human nature but he raised it to the Cross and to death and “hath risen from the dead to save all”. He accepted to become ransom for all of us, for the salvation and the resurrection of the whole mankind.
The Apostle of the Gentiles reminds us: “For our struggle is not against flesh and blood, but against the rulers, against the authorities, against the powers of this dark world and against the spiritual forces of evil in the heavenly realms” (Eph. VI, 12).
Today our memory is being revitalized by the scent of the voluntary heroic sacrifice of our national martyrs, the Archbishop Kyprianos and the other Hierarchs, clerics and laity, in order to have their example and to gain power during the harsh times of our struggle “against the authorities, against the powers of this dark world”, who with terrestrial and celestial demonic forces seek to disappoint us and to disorient us using false dilemmas and virtual realities.
Let’s go back to the day of 9th of July 1821, and let’s contemplate upon the events from Saray Square, within the walls of Nicosia. Wailing and weeping everywhere.
Massacres and hangings. Looting and destruction. Fear and terror dominate the city.
Culminating point the sacrifice for everybody, the martyrdom of the Archbishop of Cyprus Kyprianos, of Milet Pasia!
Everywhere there is silence and prayer for the repose of souls, for the vindication of their sacrifice. Everybody whispers, as they will whisper on July 1974, “may God have mercy on the children of the world”!
The Archbishop Kyprianos was a strong personality with constant willpower, oriented to the crucified and resurrected Jesus and also to the eternal values of Hellenism and of Greek culture.
He gives the good testimony through his voluntary martyrdom by hanging.
It remains historic evidence of the clerics’ and of the bishops’ self-sacrifice, the following phrase: “it’s preferable the bishop’s blood rather than the blood of the many”.
The national martyr Kyprianos, knows his mission, he is aware of the tragic situation’s course of the Greek’s race.
At the same time he is conscious that his hierarchical mantle is purple not only due to the imperial privileges but also because of the blood of the faith and country’s martyrs.
The fanaticism of the conqueror, the doctrine “through fire and iron”, didn’t leave any space for another bloodless option.
Otherwise, if the Ethnarch had backed down, the Greek’s annihilation would have been certain.
The Archbishop’s answer to Kioroglou, who was trying to make him run away and save himself, is a proof of the choice’s course of all Orthodox hierarchs: “I’m not running away Kioroglou, because If I’ll leave, my leaving/ will become deadly for the country’s Greeks” (Vasilis Mihailides).
Kyprianos of Cyprus rejected without a second thought everything that was proposed to him and proceeds to his martyrdom supplicating: “Lord have mercy, Jesus have mercy”, teaching by his example of sacrifice the greatness and the truth of the Christian Faith.
This land survived and will survive in the future moments of joy, years of slavery and tyranny, economic growth and spiritual prosperity because this is God’s will.
Christ Himself assured the Centurion “Go! Let it be done just as you believed it would”.
History taught us that in this place’s depths there are many stocks of wisdom and values.
People of Cyprus have deep roots of Greek and Christian consciousness and identity.
I think you agree that the best memorial is to imitate them, maybe not until the martyrdom of blood. This happens daily to neighboring Christian brothers.
In our land experience the martyrdom of consciousness due to internal and external situations.
Therefore, we ought to follow the example of our national martyrs with spirit of resistance to everything that is spurious and deceptive in our daily lives.
To achieve this there is need of awareness and humility, love and selflessness both in our thoughts and decisions.
We must not deceive ourselves because only these keys will open the road of joy and happiness, according to the Holy Gospel, the message of which pervaded the martyrs and the heroes of every epoch.
With spirit of unity and cooperation we will reach the path of prosperity, development and freedom.
Only then we will have the right to speak to the unborn that will come about our history and country, about Church and our culture.
“Freedom needs virtue and courage!” The choice is up to each one of us.
May their memory be eternal!
May God always remember them and may we all have them as a compass in our memory so we will not move away from our aim, living within the vanities of this life.
