Ομιλία Ανδρέα Πιρίσιη στο μνημόσυνο ηρώων Λύσης

Με μεγάλη συγκίνηση δέχτηκα την πρόσκληση του αγαπητού Δημάρχου Λύσης να μιλήσω στο σημερινό μνημόσυνο των ηρώων της κωμόπολης μας της περιόδου 1955-59. Αποτελεί για μένα ξέχωρη τιμή αλλά και μεγάλη δοκιμασία να μιλήσω για τους αγώνες και τις θυσίες των συναγωνιστών μας που έδωσαν την ζωή τους, το υπέρτατο για κάθε άνθρωπο αγαθό για χάρη της δικής μας ελευθερίας. Η σημερινή εκδήλωση αποτελεί ένα ακόμη δείγμα της φιλοπατρίας των δημοτών της ηρωοτόκου κωμόπολης μας και της αποφασιστικότητας των να συνεχίσουν τον αγώνα που διεξάγει η Κύπρος για ελευθερία και δικαίωση.

Όταν άρχισαν οι κρυφοί ανέμοι και φυσούσαν στην σκλαβωμένη μας Κύπρο  είχε και η Λύση το δικό της μερτικό. Οι νέοι της κωμόπολης μας  πρώτοι μεταξύ των πρώτων εντάσσονται στις τάξεις της ΕΟΚΑ. Η άμεση και μαζική συμμετοχή της Λύσης στον απελευθερωτικό μας αγώνα δεν ήταν ένα αναπάντεχο και τυχαίο γεγονός. Ηταν το φυσικό αποτέλεσμα της φιλοπατρίας των κατοίκων της αλλά και των αξιών και αρχών με τις οποίες οι γονείς ανάτρεφαν τα  νεαρά τους βλαστάρια. Από γενιά σε γενιά οι νέοι της Λύσης γαλουχήθηκαν με τα νάματα της φυλής μας, με το πάθος για την λευτεριά και την προσήλωση στον δρόμο της τιμής  και του καθήκοντος. ΄

Ετσι όταν την πρώτη Απριλίου του 1955 ο Ελληνισμός της Κύπρου πήρε την μεγάλη απόφαση να αναμετρηθεί με την ιστορία του  οι νέοι της Λύσης έδωσαν μαζικά το παρόν τους. Η υπεροχή του εχθρού δεν τους τρομάζει, οι αντιξοότητες δεν τους πτοούν οι κίνδυνοι που καραδοκούν σε  κάθε τους βήμα δεν τους τρομάζουν. Στον βωμό της πατρίδας έδωσαν την ζωή τους  8 νέοι του χωριού μας. Πάτροκλος Κόκκινος, Γρηγόρης Αυξεντίου, Αναστάσης Σουρουλλάς, Γεώργιος Χατζηιωνάς, Δημητράκης Φανής, Καλλής Σακκάς, Μιχάλης Καίλης, και Χριστοφής Παναγίδης  βάδισαν προς τον θάνατο με το μέτωπο ψηλά και  κέρδισαν με την θυσία τους θέση περίοπτη στο Πάνθεον του απελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ. Ο καθένας με τον ηρωικό του θάνατο έγραψε και την δική του σελίδα στο  ιερό βιβλίο   των αγώνων και θυσιών του έθνους  και άφησαν την δική τους παρακαταθήκη προς τις επερχόμενες γενεές. ΄Με ανδριωσύνη  και με το κεφάλι ψηλά αντιμετώπισαν τον   θάνατο και ελεύθεροι δρασκέλισαν το σκαλί για τον ΄Αδη και την αιωνιότητα.

Ο θάνατος στο πεδίο της τιμής ήταν γι’ αυτούς  οφειλόμενη προσφορά για την λευτεριά της Κύπρου μας την οποία πρόθυμα προσφέρουν. Λίγους μήνες πριν τον ηρωικό θάνατο του ο αετός του Μαχαιρά έγραφε προς συναγωνιστή του.  ΄Εχω υπογράψει συμβόλαιο με τον θάνατο. Μη σας τρομάζει αυτό. Όταν πρωτοήλθα στα βουνά αντάρτης ήμουν μόνος, σαν κουκουφιάος. Τώρα τα βουνά είναι γεμάτα αντάρτες. ΄Εδειξα πως πολεμούν τώρα θα πρέπει να δείξω και πως πεθαίνουν.

Με την θυσία τους οι ήρωες της κωμόπολης μας  ξαναζωντάνεψαν τα έπη της φυλής μας και απέδειξαν για μια ακόμη φορά πως η Ελληνική ψυχή παραμένει ακατάλυτη και θαυματουργός, αλύγιστη και ανίκητη. Το έθνος θα τους μνημονεύει πάντα. Θα τους τιμούν αυτοί που ζούν και εκείνοι που θα έλθουν. Θα τους τιμά αιώνια η ιστορία και θα μεταφέρει άφθαρτη και ζωντανή στο πέρασμα του χρόνου την παλληκαριά  και την ανδρειωσύνη τους.

Ηρωικά μας αδέλφια,

 Μπροστά στα κενοτάφια σας ακούω νοερά την φωνή σας να μας υποβάλλει το αδυσώπητο ερώτημα. Γιατί μας μνημονεύεται σε ξένο χωριό, γιατί  συγκεντρωθήκατε  σ’ αυτή την άγνωστη σε μας εκκλησία και όχι στην γνωστή μας Χρυσολυσσιώτισσα. Αλήθεια αδέλφια τι κάνατε την θυσία μας.

Εμείς σας δώσαμε την ζωή μας που δεν ζήσαμε, τα νιάτα μας που δεν χαρήκαμε.. Εμείς δώσαμε το αίμα μας για να ποτίσουμε το δέντρο της δικής σας λευτεριάς. Αλήθεια αδέλφια πως το αξιοποιήσατε.

Βασανιστικό το ερώτημα σας   και η απάντηση δύσκολη και πικρή ηρωικά μας αδέλφια. Η τραγική αλήθεια είναι ότι δεν φανήκαμε αντάξιοι σας  και δεν μπορέσαμε να οικοδομήσουμε πάνω στην δική σας κληρονομιά. Πήραμε λάθος δρόμους, συμπεριφερθήκαμε ασύνετα, σηκώσαμε τα χέρια ο ένας ενάντια στον άλλο, πήραμε τα όπλα για να πολεμήσουμε όχι τον εχθρό αλλά συμπατριώτες μας που μας χώριζαν πολιτικές διαφορές. Το σαράκι του διχασμού μας κατέλαβε και  τελικά ανοίξαμε διάπλατα τις κερκόπορτες στον εχθρό που πάντοτε παραμόνευε προ των πυλών. Η Λύση που χάρη στην δική σας θυσία δίκαια απέκτησε τον επίζηλο τίτλο της ηρωοτόκου στενάζει σήμερα κάτω από τον Τούρκο κατακτητή και η Παναγία η Χρυσολυσσιώτισσα έχει μετατραπεί σε τζαμί.

Αγαπητοί συγχωριανοί,

Διέρχεται σήμερα η Κύπρος και ο λαός της ημέρες δύσκολες που χωρίς υπερβολή μπορούν να χαρακτηριστούν σαν οι πιο κρίσιμες της μακραίωνας ιστορίας της. Κινδυνεύει σήμερα στον εικοστό πρώτο αιώνα με αφανισμό ο Ελληνισμός της Κύπρου που επέζησε για δεκάδες  αιώνες δεκάδες  κατακτητών.

Σήμερα η Κύπρος ευρίσκεται στο παρά πέντε από την διχοτόμηση, μια διχοτόμηση που δεν θα είναι απλά μια άδικη και  παράλογη λύση αλλά θα είναι η απαρχή νέων δεινών για τον Ελληνισμό της Κύπρου. Η επικρεμάμενη οριστική διαίρεση της Κύπρου μας θα έχει σαν αποτέλεσμα την δημιουργία μέσα στο σώμα του νησιού μας συνόρων με μια Τουρκία των 70, 80 εκατομμυρίων. Θα σημάνει την συνεχή και ανεξέλεγκτη κάθοδο εποίκων από την Τουρκία σε τρόπο που μια μέρα μπορεί να καταστούν πλειοψηφία. Το Τουρκικό στοιχείο θα είναι αποκλειστικοί αφέντες στον βορρά και συνεταίροι στον Νότο με ότι αυτό συνεπάγεται.

Στην αναζήτηση λύσης δεν υπάρχει καιρός για χάσιμο. Κάθε μέρα που περνά είναι και ένα βήμα που μας φέρνει πιο κοντά προς την διχοτόμηση.

Συχνά ακούγονται φωνές για να μην επιδιώξουμε  τώρα λύση αλλά να περιμένουμε μέχρι που οι συνθήκες να καταστούν πιο ευνοικές για την δική μας πλευρά και τότε από θέση ισχύος να διαπραγματευτούμε μια καλύτερη λύση.  Βασιζόμενοι στο  θεώρημα ότι στη ζωή  τα πάντα ρει, υποστηρίζουν ότι είναι πιθανό μια μέρα να αλλάξουν υπέρ μας τα δεδομένα. Κανείς δεν μπορεί να απορρίψει με σιγουριά την θέση αυτή. Όμως είναι βέβαιο ότι μια τέτοια επιλογή    εμπεριέχει πολλούς και θανάσιμους για τον Ελληνισμό της Κύπρου κινδύνους. Οι κίνδυνοι από μια παρόμοια επιλογή είναι ορατοί και μετρήσιμοι. Δεν μπορείς να εμπιστευτείς   το μέλλον του τόπου μας και των κατοίκων του  σε εξελίξεις που τίποτα δεν σου επιτρέπει να προβλέψεις η σε αλλαγές που πουθενά δεν μπορείς να στηρίξεις. Καμιά σοβαρή πολιτική μελέτη δεν συνηγορεί σε μια διαφοροποίηση του ισοζυγίου δυνάμεων υπέρ της δικής μας πλευράς. Ούτε η γεωγραφία θα αλλάξει ούτε και η αριθμητική  υπεροχή της Τουρκίας θα μειωθεί. Απ’ εναντίας μια αντικειμενική ανάλυση των συνθηκών που επικ
ρατούν τόσο στο εσωτερικό όσο και στο διεθνές πεδίο, αβίαστα μας οδηγεί στο συμπέρασμα   ότι δεν μπορούμε βάσιμα να προσδοκούμε τέτοιες ριζικές εξελίξεις που να επηρεάζουν ουσιαστικά τα πλεονεκτήματα, στρατηγικά οικονομικά και πολιτικά που διαθέτει η Τουρκία

Η παράταση της παρούσας κατάστασης μόνο την διχοτόμηση και τα συνεπακόλουθα της ενισχύει. Η αύξηση των εποίκων θα συνεχίζεται ανεμπόδιστα, η εκμετάλλευση των περιουσιών μας θα εντείνεται ενώ οι κίνδυνοι για κάποιας μορφής αναγνώρισης του παράνομου ψευδοκράτους συνεχώς θα αυξάνονται.

Αυτό βεβαίως δεν σημαίνει ότι μπροστά στις αντιξοότητες  θα υποκύψουμε και  θα δεχθούμε την επιβολή λύσης και σχεδίων που θα θέτουν σε κίνδυνο αφανισμού την παρουσία του Ελληνισμού και του πολιτισμού του από την γη που πότισαν με το αίμα τους οι ήρωες που σήμερα με τόση ευλάβεια τιμούμε.

Με οραματισμό, ομόνοια και ομοψυχία αλλά πρό παντός με σωστές εκτιμήσεις και διορατικότητα πρέπει να διαγράψουμε μια ρεαλιστική και ορθή πορεία που θα μας οδηγήσει στον τερματισμό της παρούσας επικίνδυνης κατάστασης και θα μας διασφαλίσει  ένα σίγουρο και ασφαλές μέλλον.  Ο καθορισμός στόχων και στρατηγικής είναι απαραίτητα στοιχεία για να εξέλθουμε από το παρόν αδιέξοδο. Πρέπει να κατανοήσουμε ότι ούριοι  άνεμοι δεν υπάρχουν για πλοίο που δεν ξέρει τον προορισμό του.

 Αν  θέσουμε τους ορθούς στόχους και πολιτευτούμε σωστά θα ξανακερδίσουμε την συμπάθεια και στήριξη της διεθνούς κοινότητας των ΗΕ, της ΕΕ και θα ανοίξουμε τον δρόμο προς τη λύση.

Με προσήλωση στην ιστορία μας και εμπιστοσύνη στον εαυτό μας με όπλα το δίκαιο του αγώνα μας, με την βοήθεια του απανταχού της γης Ελληνισμού αλλά προ παντός  με ομόνοια και σωφροσύνη  να επιδιώξουμε τον ιστορικό συμβιβασμό. Είναι καιρός να ξεφύγουμε από τις φοβίες και τα συνθήματα του παρελθόντος  και να δώσουμε επί τέλους στο μέλλον την σημασία που του αξίζει. Θα πρέπει να κατανοήσουμε ότι ούτε εμέις ούτε οι συμπατριώτες μας ΤΚ μπορούμε να κερδίσουμε όλα όσα επιζητούμε. Όμως θα πρέπει να μην ξεχνούμε ότι η τυχόν λύση θα λειτουργήσει μέσα στα πλαίσια της  οικογένειας της ΕΕ στην οποία ανήκουμε σαν πλήρες μέλος. Και η μεγάλη αυτή οικογένεια έχει  την διάθεση, την θέληση και τα μέσα να μας βοηθήσει να υπερβούμε τα τυχόν εμπόδια και δυσκολίες που μπορεί να αναφυούν κατά την λειτουργία  της λύσης. Ο Ευρωπαικός χώρος προσφέρει το καλύτερο πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον για την συμφιλίωση, συνεργασία και κοινή πρόοδο λαών και πληθυσμών. Τα παραδείγματα Γαλλίας και Γερμανίας, Αγγλίας και Ισπανίας για να αναφέρω μόνο μερικά αποτελούν  αδιαμφισβήτητες αποδείξεις..

Σε μια επανενωμένη Κύπρο στα πλαίσια μιας δικοινοτικής διζωνικής ομοσπονδίας υπάρχουν δυνατότητες και χώρος για  ευημερία και πρόοδο για όλους τους κατοίκους. Η λύση  είναι  δυνατή και εφικτή φτάνει να  πιστέψουμε σ’ αυτή και την επιδιώξουμε με πάθος και ειλικρίνεια.

Οδυνηρές και επικίνδυνες είναι οι στιγμές που διέρχεται ο Ελληνισμός της Κύπρου γιατί από την έκβαση τους θα καθοριστεί το μέλλον του για τις επερχόμενες γενεές. Η κρισιμότητα των καιρών προβάλλει σήμερα επιτακτικά την ανάγκη να επιστρατεύσουμε την εθνική μας κληρονομιά που μας κατέλειπαν οι ήρωες της Λύσης  που τιμούμε σήμερα. Είναι τώρα η ώρα να αντλήσουμε από την θυσία τους θάρρος και σύνεση για να βαδίσουμε τον ανηφορικό δρόμο που μας έταξε η μοίρα μας.