Διπλωματία και η άλλη όψη
Του Στέλιου Παπαντωνίου
«Τη γνώμη των δυνατών ποιος θα μπορέσει να τη γυρίσει, ποιος θα μπορέσει ν’ ακουστεί; Καθένας χωριστά ονειρεύεται και δεν ακούει το βραχνά των άλλων». Ο Γιώργος Σεφέρης ξέρει τους νόμους της διπλωματίας, τη δύναμη των συμφερόντων των μεγάλων κρατών και την παραγνώριση των μικρών, κάτι που επαναλαμβάνεται στην Ιστορία από Θουκυδίδη και εξής. Οι μεγάλοι το ίδιον όφελος μόνο κοιτούν και τη γνώμη τους κανένας δεν αλλάζει. Ποιος μικρός μπορεί ν’ ακουστεί; Εμάς όμως μας ενδιαφέρει το σήμερα, όταν βλέπουμε, βιώνουμε, νιώθουμε, παρακολουθούμε, οργιζόμαστε για την τουρκική μεγαλαυχία, την είσοδο του «Βάρβαρου» στην ΑΟΖ μας, εξεγειρόμαστε, κάποτε σκύβουμε το κεφάλι ντροπιασμένοι, σαν να μπορούσαμε να κάμουμε κάτι και δεν το κάναμε, ρίχνοντας το φταίξιμο και σ’ εμάς τους ίδιους, για τις χίλιες και μια υποχωρήσεις, τις χίλιες και μια ανοχές, τα ηττημένα μυαλά.
Την Τουρκία πρέπει να την έχουμε μάθει για καλά. Με τη δύναμη των όπλων πολιτεύεται, με την κατοχή των εδαφών και την καταστροφή του πολιτισμού μας, με τη διχοτόμηση της πατρίδας μας και τη δημιουργία δικού της «κράτους» στα κατεχόμενα εδάφη μας και τώρα με την επέμβαση στην ΑΟΖ. Τη Βρετανία την μάθαμε απ’ έξω κι ανακατωτά από τον καιρό που μας αγόρασε παραγέμισμα στη γεωγραφική μας θέση, από το ουδέποτε του Χόπκινσον ως τον πλήρη άτης, τρέλας, διασάλευσης φρενών τρόπο αντιμετώπισης του αγώνα της ΕΟΚΑ για ελευθερία, σε καιρούς που υπόσχονταν οι Μεγάλοι ανθρωπιά και δικαιοσύνη για όλους, μετά το β΄ παγκόσμιο πόλεμο. Στο χορό της συμπαράστασης στην παρανομία μπήκε τώρα και η Σουηδία με τη Φινλανδία, που απέτρεψαν διάβημα της ΕΕ προς τον ΟΗΕ για τις τουρκικές προκλήσεις στην ΑΟΖ μας. Στον εχθρικό χορό μπαίνει κι η Ουγγαρία, με το να δεχτεί να ανοίξει το ψευδοκράτος πρεσβεία στη χώρα της, μέλος της ΕΕ. Οι ΗΠΑ μας έστειλαν συγκινητικά μηνύματα αναγνώρισης του δικαιώματος εκμετάλλευσης της ΑΟΖ, μας αποκάλεσαν με ανθοδέσμη λογυδρίων στρατηγικούς εταίρους, όταν όμως ήρθε η ώρα να συμπαραταχθούν πραγματικά, «έβαλαν την ουρά στα σκέλια», φράση που δεν αρέσει, αλλά δυστυχώς αντανακλά για μας την πραγματικότητα.
Ο Σεφέρης όμως στο ποίημα «Σαλαμίνα της Κύπρος» επιβεβαιώνει πως υπάρχει και μια άλλη δικαιοσύνη, έστω κι αν σε μεταφυσική διάσταση. Η ψυχή του ανθρώπου ποθεί την τιμωρία του υβριστή, του μεγάλου και αναίσχυντου, που, στηριγμένος στη δύναμη των όπλων κατασπαράζει τους αδύναμους καταπατώντας θείο και ανθρώπινο νόμο. Αίτημα της ανθρώπινης ψυχής είναι η θεϊκή δικαιοσύνη, έστω κι αν δεν την βρίσκει εύκολα ο άνθρωπος στη γη. Υπάρχει όμως η θεία δικαιοσύνη γι’ αυτούς που έχουν καθαρή ψυχή και κρύσταλλο νου, όχι ηττημένα μυαλά.
Γιατί τα ηττημένα μυαλά συμμαχούν με τους τυράννους. Γι’ αυτό, όσα υλικά κι αν χάσουμε, την ψυχή μας δεν πρέπει να πουλήσουμε σε κανένα σουλτάνο υβριστή. «Ναι, όμως ο μαντατοφόρος τρέχει, κι όσο μακρύς κι αν είναι ο δρόμος του θα φέρει σ’ αυτούς που γύρευαν ν’ αλυσοδέσουν τον Ελλήσποντο το φοβερό μήνυμα της Σαλαμίνας. Φωνή Κυρίου επί των υδάτων». Για ν’ ακουστεί όμως αυτή η θεϊκή φωνή πρέπει να’ χουμε ψυχές καθαρές και νου διαζευγμένο από την ηττοπάθεια. Αρκούν οι εξωτερικοί εχθροί. Ας μην κουβαλούμε κι άλλους στην ψυχή και στο νου μας.