Φασούλι, το φασούλι …αδειάζει το σακούλι

Του Αντρέα Κ. Φυλακτού

Ο σημερινός δάσκαλος της Κύπρου βρίσκεται μπροστά σε αδιέξοδο. Δεν ξέρει τι να κάνει. Τα πάντα γύρω του έχουν αλλάξει: ηθικές αξίες, πολιτικές αρχές, συμπεριφορές και χαρακτηρισμοί. Ως τώρα, δίδασκε στους μαθητές του ποια είναι τα βασικά ιδανικά και ποιες θεμελιώδεις αξίες στις οποίες πρέπει να πιστεύει ο άνθρωπος, αν άνθρωπος μέσα στους ανθρώπους  θέλει να λογίζεται. Τώρα, στη μεταμνημονιακή εποχή που μπήκαμε από την 25 Μαρτίου (μέρα που διάλεξαν, πραγματικά!)του σωτήριου έτους 2013( κι ύστερα να μην πιστεύεις στις αποφράδες μέρες!), τα πράγματα αλλάζουν ριζικά και αμετάκλητα. Δεν πρέπει οι άνθρωποι της Κύπρου να πιστεύουν πια στους οικογενειακούς δεσμούς ή στην οικογενειακή θαλπωρή, ούτε στην αδελφοσύνη. Μόνον «έπεα πτερόεντα» και  κουβέντες της γειτονιάς ήταν τα λόγια των «αδελφών» Ευρωπαίων πως μέσα σε μια οικογένεια, όπως είναι η ευρωπαϊκή,  τα μέλη της νιώθουν τη ζεστασιά από την αγάπη που τα συνδέει με τον πιο ισχυρό δεσμό. Πού πήγε αυτή η ευρωπαϊκή οικογένεια, μέσα στην οποία πιστεύαμε πως ανήκουμε; Πού πήγε εκείνη η περίφημη λέξη αλληλεγγύη, που σήμαινε αλληλοσυμπαράσταση, αμοιβαία βοήθεια, στοιχείο αρμογής και σφυρηλάτησης ανθρώπινων σχέσεων, έμπρακτη αγάπη, βοήθεια στη δύσκολη στιγμή, στην οποία πίστεψε ο πάντοτε ευκολοπίστευτος Κύπριος πολίτης; Και εκείνη η περίφημη ασφάλεια στην οποία έδωσε όλη την πεποίθησή του ο αφελής κάτοικος του μικρού νησιού; Και εκείνη η σπουδαία προστασία των συμφερόντων του από τα όργανα της μεγάλης οικογένειας στα οποία  έδωσε τόση πίστη, πού πήγε τώρα που τη χρειάστηκε; Τι θα πει ο φτωχός δάσκαλος στους  μαθητές του που από την επομένη της 25ης Μαρτίου θα τον βομβαρδίζουν με αμέτρητες ερωτήσεις;  Τι θα απαντήσει ο προβληματισμένος από την κατάσταση που δημιουργήθηκε στον τόπο μας δάσκαλος;

Αλλά, εκτός από όλα αυτά,  ο δάσκαλος  θα έχει και ένα άλλο μεγάλο κεφάλαιο  να αντιμετωπίσει : τα αγαθά από την  αποταμίευση. Τι θα τους πει και πώς θα τους μιλήσει για το θέμα αυτό;  Μπορεί να τους επαναλάβει αυτά που σε καιρούς προμνημονιακούς τούς τόνιζε; Πως, δηλαδή, η αποταμίευση ωφελεί τα άτομα, την κοινωνία, την εθνική οικονομία; Μπορεί να τους μιλήσει για τη σημασία και την αξία της αποταμίευσης, ότι, δηλαδή, η αποταμίευση δημιουργεί αισιοδοξία, αίσθημα ανεξαρτησίας και ασφάλειας για τα άτομα και όταν γίνονται έργα κοινής ωφέλειας από τις αποταμιεύσεις ωφελείται ολόκληρη η κοινωνία; Και όλα εκείνα τα παραδείγματα που τους έφερνε ο διαβασμένος δάσκαλος από τη φύση με τα μυρμήγκια και τις μέλισσες, από τη μυθολογία με τον Προμηθέα και τον Επιμηθέα, από την ιστορία με τους μεγάλους ευεργέτες, πού θα πάνε;  Κι εκείνες οι όμορφες προτρεπτικές προς την αποταμίευση παροιμίες («Φασούλι το φασούλι γεμίζει το σακούλι», «Σταλαματιά, σταλαματιά γεμίζει η στάμνα η πλατιά» και τόσες άλλες);  Και όλα εκείνα τα κακά αποτελέσματα από τη μη αποταμίευση;  Μπορεί να ξαναμιλήσει στους μαθητές του για τα αγαθά της αποταμίευσης, όταν έρχονται οι δυνατοί αδελφοί της ευρωπαϊκής οικογένειας και του επιβάλλουν, με τη δύναμη που τους δίνει η ισχυρή οικονομία τους, να αφαιρέσουν από τους φτωχούς και αδύνατους Κυπρίους τις αποταμιεύσεις τους, που στις πλείστες περιπτώσεις είναι οικονομίες μιας ολόκληρης ζωής, για να χρησιμοποιηθούν για άλλους σκοπούς και για άλλες, εκτός από τις δικές του, ανάγκες; Πώς μπορεί αυτό το κράτος, που μίκρυνε ακόμη περισσότερο, με το χειρότερο τρόπο, μπροστά στα μάτια των πολιτών του, να καλέσει όλους τους κατοίκους να αποταμιεύουν χρήματα στις τράπεζες, γιατί αυτό αποβαίνει προς όφελός τους και προς το συμφέρον της κοινωνίας;  Ερωτήματα που αν δεν απαντηθούν από εκείνους που οδήγησαν την ανθούσα οικονομία του τόπου στα πρόθυρα της χρεωκοπίας, ο καλός δάσκαλος δε θα μπορέσει πια να μιλήσει στους μαθητές του για τα αγαθά από την αποταμίευση. Το μόνο που μπορεί να τους πει είναι να αντλήσουν δυνάμεις από την ίδια την ψυχή τους για να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν τις δύσκολες μέρες που έρχονται.

Α. Κ. Φυλακτού,

Λευκωσία, 25 Μαρτίου 2013.