Επαναπατρίστηκαν οι περίφημες τοιχογραφίες του Αγίου Ευφημιανού Λύσης

Oι περίφημες τοιχογραφίες (13ου αιώνα) του Αγίου Ευφημιανού της κατεχόμενης Λύσης, που κλάπηκαν από το διαβόητο Τούρκο αρχαιοκάπηλο Aϊντίν Nτικμέν το 1983, μεταφέρθηκαν το απόγευμα της Παρασκευής, 16 Μαρτίου 2012, στη Κύπρο, ύστερα από 29 ολόκληρα χρόνια.Πρόκειται για τον τρούλο της εκκλησίας, και την αψίδα του ιερού, ενώ μαζί με τις τοιχογραφίες είχε κλαπεί και η Αγία Τράπεζα της εκκλησίας.

Η επιστροφή αυτών των τοιχογραφιών, που βρίσκονταν στο Ίδρυμα Menil στο Χιούστον του Τέξας, επιτεύχθηκε κατόπιν συντονισμού των σχετικών προσπαθειών της Εκκλησίας της Κύπρου και των αρμοδίων φορέων της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Για να διευθετήσουν τα πρακτικά θέματα του επαναπατρισμού βρέθηκαν στο Τέξας ο Διευθυντής του Κέντρου Βυζαντινών Εικόνων και Μνημείων της Αρχιεπισκοπής πρωτοπρεσβύτερος Δημοσθένης Δημοσθένους, ο νομικός σύμβουλος Κώστας Κατσαρός και η συντηρήτρια του Τμήματος Αρχαιοτήτων Στέλλα Πισσαρίδου.

Ένα γιγαντιαίο αεροσκάφος μετέφερε τις τοιχογραφίες σε δυο μεγάλα κιβώτια, με στόχο να μεταφερθούν στο Μουσείο Εθνάρχη Μακαρίου Γ΄στην Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου. Η διαδικασία μεταφοράς των τοιχογραφιών διήρκησε αρκετές ώρες. Από το αεροδρόμιο Λάρνακας οι τοιχογραφίες μεταφέρθηκαν στην Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου, η οποία θα τις τοποθετήσει στο παρεκκλήσι στο Βυζαντινό μουσείο του ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ’.

Η εκκλησία του Αγίου Ευφημιανού

Η εκκλησία του Αγίου Ευφημιανού είναι ένα ιδιαίτερα μικρό λιθόκτιστο κτίσμα, μονόκλιτο με τρούλο. Ο τρούλος της εκκλησίας εκοσμείτο με τοιχογραφία του Χριστού Παντοκράτορα, ο οποίος περιβάλλεται από αγγέλους, την Παρθένο Μαρία και τον Άγιο Ιωάννη τον Βαπτιστή. Επίσης, απεικονίζεται η Ετοιμασία του Θρόνου της Δευτέρας Παρουσίας.

Στην αψίδα απεικονιζόταν η Παναγία, δεόμενη μεταξύ των αρχαγγέλων Γαβριήλ και Μιχαήλ. Οι τοιχογραφίες αυτές διατηρούνταν σε πολύ καλή κατάσταση αφού το 1972 το Τμήμα Αρχαιοτήτων είχε αναλάβει τη συντήρησή τους. Μετά την εισβολή βρέθηκαν στα χέρια του αρχαιοκάπηλου Aϊντίν Nτικμέν.

Πηγή: «Ο Φιλελεύθερος», 16 και 19 Μαρτίου 2012.
Επιμέλεια: Παναγιώτης Θεοδώρου, Θεολόγος.