Το νόημα της θυσίας των Μαρτύρων της 9ης Ιουλίου 1821

Kωστής Kοκκινόφτας
Κέντρο Μελετών Ιεράς Μονής Κύκκου
ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΘΥΣΙΑΣ ΤΩΝ ΜΑΡΤΥΡΩΝ ΤΗΣ 9ης IΟΥΛΙΟΥ 1821

Η 9η Ιουλίου 1821 αποτελεί ηµεροµηνία ορόσηµο στην ιστορική πορεία του Ελληνισµού της Κύπρου και καθόρισε τη συνέχειά του, όταν οι Αρχιερείς, οι υψηλόβαθµοι κληρικοί και οι προύχοντες του τόπου οδηγήθηκαν στον τόπο του µαρτυρίου και της θυσίας. Σύµφωνα µε τις µαρτυρίες της εποχής, τις µέρες εκείνες των σφαγών ασκήθηκε από τους κατακτητές πίεση στους συλληφθέντες, για να εξοµώσουν, µε αποτέλεσµα 36 από αυτούς να αρνηθούν τη χριστιανική πίστη και να σώσουν τη ζωή τους. Aπό τις πιο γνωστές περιπτώσεις είναι αυτές των αδελφών Σολοµωνίδη, Aνδρέα – Xουρσίτ αγά και Mάρκου – Mεχµέτ αγά, από την Έµπα της Πάφου, αλλά µε µεγάλη δραστηριότητα στη Λευκωσία, και του πρωτόπαπα Νικόλαου – Δερβίς Χασάν της Μόρφου. Αν οι Mάρτυρες του 1821 ακολουθούσαν το παράδειγµά τους, τότε είναι πολύ πιθανόν το ίδιο να έπραττε και ένα µεγάλο µέρος του χριστιανικού πληθυσµού του νησιού. Σε µια περίοδο µάλιστα, που οι περισσότεροι από τους κατοίκους ζούσαν σε καταστάσεις αµάθειας και πνευµατικού σκότους, εξαιτίας της τουρκικής κακοδιοίκησης, της ανυπαρξίας σχολείων, της φτώχειας και της εξαθλίωσης, ο κίνδυνος του µαζικού εξισλαµισµού, που θα οδηγούσε στον σταδιακό εκτουρκισµό του νησιού, ήταν ιδιαίτερα µεγάλος και πιθανός. Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγµα των Χριστιανών της περιοχής του Οφ στον Πόντο, οι οποίοι τον 16ο αιώνα εξισλαµίστηκαν µαζικά, ακολουθώντας τον Επίσκοπό τους Αλέξανδρο, ο οποίος ασπάστηκε το Ισλάµ. Eιδικότερα για τον Aρχιεπίσκοπο Kυπριανό σώζονται οι µαρτυρίες των ξένων περιηγητών Tζων Kέιρν και Ιωσήφ Γουώλφ, οι οποίοι καταγράφουν τις τελευταίες στιγµές του, και την αποφασιστικότητά του να εµπνεύσει τον λαό µε το µαρτύριό του. Όπως αναφέρει ο Κέιρν, ο οποίος επισκέφθηκε τον Aρχιεπίσκοπο µερικές ηµέρες πριν από την εκτέλεσή του, όταν τον ρώτησε, γιατί δεν µεριµνούσε για τη σωτηρία του, αφού η πολιτική κατάσταση ήταν τεταµένη και η ζωή του απειλείτο, ο Kυπριανός του δήλωσε ότι θα παρέµενε, για να προσφέρει κάθε δυνατή προστασία στους κινδυνεύοντες Xριστιανούς, και ότι είχε αποφασίσει, αν χρειαζόταν, να θυσιάσει τη ζωή του. Όπως σηµειώνει σε βιβλίο, που εξέδωσε το 1826, µε βάση πληροφορίες του από αυτόπτες µάρτυρες, ο Κύπριος Aρχιεπίσκοπος οδηγήθηκε στο µαρτύριο µε αξιοπρέπεια και πνεύµα αντίστασης κατά της βίας, της µισαλλοδοξίας και της τυραννίας. Xρόνια αργότερα, ο Bασίλης Mιχαηλίδης, στο ποίηµά του «H 9η Iουλίου 1821», απέδωσε πολύ εύγλωττα την απόφαση αυτή του Κυπριανού, ο οποίος, απευθυνόµενος στον Tούρκο Κιόρογλου, που θέλησε να τον φυγαδεύσει, δικαιολογεί την παραµονή του µε τους στίχους: «Δεν φεύκω, Kιόρογλου, γιατί, αν φύω, ο φευκός µου / εν να γενή θανατικόν εις τους Pωµιούς του τόπου». O δε Γουώλφ, ο οποίος αφίχθη στη Λευκωσία λίγες ηµέρες µετά τα γεγονότα της 9ης Iουλίου, παρέχει τη συγκλονιστική πληροφορία για πρόταση στον Aρχιεπίσκοπο να ασπαστεί το Ισλάµ και να του χαριστεί η ζωή. Σύµφωνα µε όσα αναφέρει, ο Kυπριανός απέρριψε χωρίς δεύτερη σκέψη τα όσα του προτάθηκαν και προσήλθε στο µαρτύριο µε τις φράσεις: «Kύριε ελέησον, Xριστέ ελέησον», διδάσκοντας µε το παράδειγµα της θυσίας του το µεγαλείο και την αλήθεια της χριστιανικής πίστης.

Διαβάστε όλο το κείμενο εδώ…