Ο Παπαδιαμάντης στον κυπριακό τύπο της εποχής του

Kωστής Kοκκινόφτας

Kέντρο Mελετών Iεράς Mονής Kύκκου

O ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ ΣΤΟΝ ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΤΥΠΟ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΤΟΥ

Tα τελευταία χρόνια δηµοσιεύτηκαν αρκετά κείµενα για τις σχέσεις του Aλέξανδρου Παπαδιαµάντη (1851-1911) µε την Kύπρο, που περιλαµβάνουν αναφορές στις διαπροσωπικές του σχέσεις µε Kυπρίους των Aθηνών και στις επιδράσεις του έργου του στη λογοτεχνική παραγωγή του νησιού, καθώς και επισηµάνσεις αναδηµοσιεύσεων διηγηµάτων του και καταγραφή των κριτικών και των µελετών για το παπαδιαµαντικό έργο σε κυπριακά έντυπα. Ως προς την πρώτη πτυχή τους, είναι γνωστό ότι στον κύκλο του Σκιαθίτη πεζογράφου περιλαµβανόταν ο κυπριακής καταγωγής γλύπτης Θωµάς Θωµόπουλος (1873- 1937), ο οποίος, µετά τις συναντήσεις τους, µετέβαινε στο εργαστήριό του και έφτιαχνε από µνήµης µε πηλό την προτοµή του, που όµοιές της στήθηκαν το 1925 στη Σκίαθο και το 1965 στην πλατεία Δεξαµενής, στο Kολωνάκι. Eπίσης, ο Παπαδιαµάντης γνώριζε τον Kύπριο δικηγόρο και πολιτευτή Γεώργιο Φραγκούδη (1869-1939) και δηµοσίευε στην εφηµερίδα «Mεταρρύθµισις», που ο τελευταίος εξέδιδε στην Aθήνα, το 1904-1905, ορισµένα διηγήµατά του. Πιθανότατα τότε γνωρίστηκε µε τον µεγάλο Έλληνα διηγηµατογράφο ο συνεργάτης της εφηµερίδας, Kύπριος δηµοσιογράφος Kώστας Eλευθεριάδης (1893-1911), ο οποίος επέστρεψε στη συνέχεια στο νησί, όπου συνεργάστηκε µε την «Eφηµερίδα του Λαού» (1906-1911) και εξέδωσε το λογοτεχνικό περιοδικό «Aυγή» (1908- 1911) και την εφηµερίδα «Eµπρός» (Aπρίλιος -Nοέµβριος 1911).

O Eλευθεριάδης είναι πιθανότατα ο συγγραφέας έξι διηγηµάτων που δηµοσιεύτηκαν ανώνυµα, το 1910 και το 1911, στην «Aυγή» και αποτέλεσαν τον σηµαντικότερο παπαδιαµαντικό απόηχο στην Kύπρο, ενώ ακόµη ο Παπαδιαµάντης βρισκόταν εν ζωή. Σύµφωνα µε τον Γιάννη Kατσούρη, που µελέτησε, καθ’ υπόδειξιν του Φοίβου Σταυρίδη, τα διηγήµατα και πρότεινε µε ισχυρά επιχειρήµατα για συγγραφέα τους τον νεαρό δηµοσιογράφο, «στη γλωσσική αντίληψη και στην τεχνική ο Kώστας Γ. Eλευθεριάδης, χωρίς καµµιά αµφιβολία ακολουθεί τον µεγάλο Σκιαθίτη πεζογράφο, τον Aλέξανδρο Παπαδιαµάντη». Tον ίδιο πρότεινε αργότερα ως συγγραφέα των διηγηµάτων και ο Λευτέρης Παπαλεοντίου, µετά από επισήµανση «αρκετών εσωτερικών και εξωτερικών ενδείξεών τους». Όπως υποστήριξε, ο νεαρός δηµοσιογράφος αφοµοίωσε µε δηµιουργικό τρόπο διδάγµατα από την τεχνική του Παπαδιαµάντη, γεγονός που του επέτρεψε να σκιαγραφήσει µε µεθοδικότητα τον κοινωνικό περίγυρο και να εµβαθύνει στην ψυχογράφηση των χαρακτήρων των ηρώων του. Aς σηµειωθεί, ότι ως συγγραφέας των ανώνυµων αυτών διηγηµάτων προτάθηκε από τον Nίκο Παναγιώτου, µε αρκετά εύλογα επιχειρήµατα, και ο λόγιος δικαστικός και γνωστός διηγηµατογράφος Nίκος Xατζηγαβριήλ (1876-1931), ο οποίος επίσης έζησε στην Aθήνα για κάποιο διάστηµα, όπου και εργάστηκε, την περίοδο 1904- 1905, στην εφηµερίδα «Aκρόπολις» του Bλάση Γαβριηλίδη (1848-1920).

Διαβάστε ολόκληρο το κείμενο εδώ…

Πρώτη δημοσίευση στην ιστοσελίδα: 6.1.2018