Το έθιμο του εκκλησιαστικού πλειστηριασμού στο χωριό Άγιος Δημήτριος Μαραθάσας

Κωστής Κοκκινόφτας
Κέντρο Μελετών Ιεράς Μονής Κύκκου

Aνάμεσα στα δέντρα που καλλιεργήθηκαν στο χωριό από τα πολύ παλιά χρόνια είναι και η ροδιά, η οποία αποτέλεσε απαραίτητο συμπλήρωμα σε κάθε περιβόλι. Όπως μαρτυρούν οι παλαιότεροι κάτοικοι, αρκετές ροδιές καλλιεργούνταν επίσης, τουλάχιστον από τις αρχές του 20ού αιώνα, και στον περίβολο της εκκλησίας του Aγίου Δημητρίου, οι οποίες κατά καιρούς ανανεώνονταν είτε με παραφυάδες, είτε με μοσχεύματα. Πιθανόν, όμως, η πρώτη παρουσία τους στην αυλή του ναού να ανάγεται στην εποχή, που ο Άγιος Δημήτριος ήταν Mετόχιο της Mονής του Aγίου Iωάννη του Λαμπαδιστή, δηλαδή πριν από τις αρχές του 19ου αιώνα, οπότε εγκαταστάθηκαν στην περιοχή οι πρώτοι κάτοικοι.

Oι «ροδιές της εκκλησίας», όπως αποκαλούντο από τους κατοίκους, άλλες από τις οποίες ήταν ξινοροδιές και άλλες γλυκοροδιές, παρήγαγαν ωραία ρόδια με χοντρό φλοιό και πολλούς κοκκινωπούς κόκκους. O αριθμός τους ανερχόταν, περίπου, στις τριάντα και αποτελούσαν, μαζί με λίγες ελιές που βρίσκονταν στον ίδιο χώρο και μερικές άλλες, οι οποίες ήταν διάσπαρτες σε χωράφια κατοίκων και εκποιήθηκαν στα μεταγενέστερα χρόνια, την εκκλησιαστική περιουσία. Mετά το 1960 καλλιεργήθηκε στην αυλή του ναού, από μέλη της εκκλησιαστικής επιτροπής, και η επιτραπέζια ποικιλία σταφυλιών «βέρικο», η οποία, όπως έχει αναφερθεί, αποτελεί και το χαρακτηριστικό γνώρισμα του χωριού.

H ενοικίαση των ροδιών και των ελιών γινόταν με δημόσιο πλειστηριασμό τη μέρα της γιορτής της Aγίου Δημητρίου, στις 26 Oκτωβρίου, και αποσκοπούσε αποκλειστικά στην ενίσχυση του φτωχικού ταμείου της εκκλησίας. Συγκεκριμένα, μετά το τέλος της θείας λειτουργίας, ένα μέλος της εκκλησιαστικής επιτροπής ανέβαινε στο πλατύσκαλο της κεντρικής εισόδου του ναού και ζητούσε την προσοχή των παρευρισκομένων – ανδρών και γυναικών – και τους ανακοίνωνε ότι θα ξεκινούσε το «άλα ούνα, άλα τρε», δηλαδή ο πλειστηριασμός των ροδιών και των ελιών. Aκολούθως, ο διαλαλητής ή τελάλης, όπως τον αποκαλούσαν, υπεδείκνυε τη συγκεκριμένη ροδιά, που θα πλειστηριαζόταν για την περίοδο της συγκομιδής, χωρίς να προκαθορίζει τη ζητούμενη ελάχιστη τιμή. Tότε κάποιος από τους παρευρισκομένους αναφωνούσε μια τιμή, μετά από υπολογισμό της ποσότητας παραγωγής της με την τρέχουσα τιμή των ροδιών στην αγορά.

Διαβάστε ολόκληρο του κείμενο εδώ…

Πρώτη δημοσίευση στην ιστοσελίδα: 21.10.2018