Ομιλία στον Απόστολο της Κυριακής Δ΄ Νηστειών

Μακαριστού Αρχιμανδρίτου Γρηγορίου Μουσουρούλη († 11.1.2021)

Κυριακή Δ΄ Νηστειῶν
Ὁμιλία εἰς τόν Ἀπόστολον
Τά βλέμματα στόν οὐρανό

Α. Ὁ μισθός τῆς ὑπομονῆς
Β. Ἀνοικτοί οἱ οὐρανοί

Ὅπως ἔχουμε πεῖ καί ἄλλοτε ἀπό τή θέση αὐτή, Μακαριώτατε, τά ἀποστολικά ἀναγνώσματα τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς εἶναι παρμένα ἀπό τήν πρός Ἑβραίους ἐπιστολή τοῦ Ἀποστόλου Παύλου. Σέ ἀρκετά σημεῖα τῆς ἐπιστολῆς αὐτῆς ὁ θεόπνευστος Ἀπόστολος προβάλλει ὡς πρότυπο πρός μίμηση τόν δίκαιο Ἀβραάμ, τόν πατριάρχη τῆς πίστεως, τῆς ταπεινώσεως, τῆς ἀδιάκριτης ὑπακοῆς στό θέλημα τοῦ Θεοῦ καί τῆς ἀπέραντης ὑπομονῆς.

Ἔτσι λοιπόν καί στό σημερινό μας ἀνάγνωσμα τονίζει τήν πίστη τοῦ δικαίου στίς ὑποσχέσεις τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία ἔλαμψε μέ τήν ἀξιοθαύμαστη ὑπομονή πού ἔδειξε μέχρι τήν ἐκπλήρωσή τους.

Α. Ὁ μισθός τῆς ὑπομονῆς

Πρίν προχωρήσουμε στή μελέτη τοῦ ἀναγνώσματός μας νά κάνουμε μιά διευκρίνηση. Νά ποῦμε ὅτι ἡ λέξη «ἐπαγγελία» στήν Ἁγία Γραφή σημαίνει τήν ὑπόσχεση τοῦ Θεοῦ. Αὐτές τίς «ἐ-παγγελίες», τίς μεγάλες δηλαδή ὑποσχέσεις Του πρός τούς ἀνθρώπους ὁ Θεός, στά χρόνια τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, τίς συνόδευε μέ ὅρκο. Καί τό ἔκανε αὐτό γιά νά βεβαιώσει τούς ἀποδέκτες, ὅτι αὐτές τίς ὑποσχέσεις θά τίς πραγματοποιοῦσε ὁπωσδήποτε. Αὐτό λοιπόν τό ἔκανε πρῶτα μέ τόν Ἀβραάμ. Γράφει ὁ Ἀπόστολος τοῦ Θεοῦ: Ὅταν ἔδωκεν ὁ Θεός τίς ἐπαγγελίες στόν Ἀβραάμ, γιά νά τοῦ δείξει ὅτι ἡ ὑπόσχεση θά πραγματοποιηθεῖ, ὁρκίσθηκε. Καί ἐπειδή δέν εἶχε κανένα ἀνώτερό του νά ὁρκιστεῖ σ᾽αὐτόν, ὁρκίστηκε στόν ἑαυτό Του καί τοῦ εἶπε: « ἦ μήν εὐλογῶν εὐλογήσω σε»· σοῦ ὑπόσχομαι ἀληθινά ὅτι θά σέ εὐλογήσω πολύ πλούσια καί θά πληθύνω πάρα πολύ τούς ἀπογόνους σου.

Αὐτή τήν ὑπόσχεση ἔδωκεν ὁ Θεός στόν πιστό δοῦλο Του, καί ὁ Ἀβραάμ πίστεψε μέ ὅλη του τήν καρδιά στήν ὑπόσχεση πού πῆρε καί περίμενε μέ ὑπομονή τήν ἐκπλήρωσή της. Πράγματι «οὕτω μακροθυμήσας ἐπέτυχε τῆς ἐπαγγελίας»· ἀφοῦ ἔκανε πολλή ὑπομονή, ὕστερα πέτυχε τήν ἐκπλήρωση τῆς εὐλογίας πού τοῦ ὑποσχέθηκε ὁ Θεός. Ἀπέκτησε δηλαδή παιδί ἀπό τή Σάρρα, τόν Ἰσαάκ ἀπό τόν ὁποῖο πληθύνθηκαν οἱ ἀπόγονοί του καί ἔγιναν μεγάλο ἔθνος.

Μέχρι ὅμως νά συμβεῖ αὐτό ὁ Ἀβραάμ περίμενε δεκαετίες ὁλόκληρες μέ πίστη καί ὑπομονή. Δοκιμάστηκε σκληρά ἡ ἐμπιστοσύνη του στόν Θεό. Ἡ πραγματικότητα συνεχῶς τόν διέψευδε. Ἡ γυναίκα του ἦταν γριά καί στείρα, κι ὁ Θεός τοῦ ὑποσχέθηκε ὅτι θά ἀποκτήσει ἀπογόνους «ὡς τά ἄστρα τοῦ οὐρανοῦ», σάν τά ἄστρα τοῦ οὐρανοῦ καί τήν ἄμμο τῆς θάλασσας. Ἔπειτα λοιπόν ἀπό πολλά χρόνια ὑπομονῆς καί πίστεως, ὅταν ὁ Ἀβραάμ ἔφθασε στήν ἡλικία τῶν ἑκατό ἐτῶν, τότε βεβαιώθηκε ἀπό τά πράγματα γιά τήν μεγάλη ἀλήθεια, ὅτι ὁ Θεός δέν ἀθετεῖ τίς ὑποσχέσεις του. Τότε ὁ Θεός ἀμείβοντας τήν ὑπομονή του τοῦ χάρισε τόν εὐλογημένο Ἰσαάκ.

Σήμερα δέν εἶναι εὔκολο νά μιλᾶμε γιά ὑπομονή. Ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος βομβαρδίζεται ἀπό λύσεις εὔκολες καί γρήγορες. Ποῦ νά βρεθεῖ χῶρος γιά ὑπομονή, ὅταν συνεχῶς προωθεῖται καθέ τι πού γίνεται ταχύτερα;; Ἡ περίοδος τῆς πανδημίας πού περνᾶμε, ξεσκεπάζει γιά πολλούς ἀπό ἐμᾶς τήν ἀνυπομονησία μας. Ὁπωσδήποτε ὁ περιορισμός, πού ἀπαιτοῦν οἱ περιστάσεις, εἶναι ὀδυνηρός καί μάλιστα γιά ἀνθρώπους ἐξωστρεφεῖς, πού ἔχουν μάθει νά κινοῦνται συνεχῶς, νά μιλᾶνε, νά μή μένουν οὔτε γιά ἐλάχιστο χρόνο μόνοι μέ τόν ἑαυτό τους. Τό κλείσιμο στό σπίτι τούς γίνεται φυλακή, γκρίνιες καί διαπληκτισμοί, ὅταν μάλιστα ὁ χῶρος τῆς οἰκογενειακῆς στέγης εἶναι περιορισμένος. Δέν τούς κατακρίνουμε. Ἀντίθετα κατανοῦμε τό πρόβλημα. Ὅμως, ἀδελφοί μου, γιά νά ξεπεράσουμε τή δοκιμασία πρέπει νά κάνουμε ὑπομονή καί ὑπακοή. Ὁ περιορισμός στό σπίτι, ἄν τό θελήσουμε καί ἀγωνισθοῦμε ἐπικαλούμενοι τή χάρι καί τή βοήθεια τοῦ ἁγίου Θεοῦ, μπορεῖ νά θησαυρίσει στή ψυχή μας πολύ μεγάλη ὠφέλεια. Πιό συγκεκριμένα: ἐπικοινωνία μέ τά ἄλλα μέλη τῆς οἰκογενείας μας, πού τόν ἄλλο καιρό δέν βλεπόμαστε καλά-καλά μεταξύ μας. Γυρίζοντας ὁ πατέρας τό βράδυ στό σπίτι βρίσκει τά παιδιά νά κοιμοῦνται. Τό πρωΐ πάλι φεύγει βιαστικά γιά τήν ἐργασία καί πάλι δέν τά βλέπει.Τώρα εἶναι εὐκαιρία πού καί τά παιδιά εἶναι στό σπίτι νά ἔχουμε ἐκτός τῶν ἄλλων κοινό τραπέζι ὅλης τῆς οἰκογενείας, γιατί ὄχι μελέτης πνευματικῆς καί προσευχῆς; Εἶναι μερικοί ἀπό τούς θετικούς παράγοντες πού προάγουν τήν ἑνότητα τῆς οἰκογενείας καί φέρνουν γαλήνη, εἰρήνη καί ψυχική προσέγγιση στίς ψυχές τῶν μελῶν της. Ὑπομονή καί πίστη, λοιπόν, καί θά περάσει ὁ πειρασμός.

Ἡ ἴδια ἡ φύση, ἀγαπητοί, μᾶς μαθαίνει νά περιμένουμε. Ὁ γεωργός σπέρνει τόν σπόρο στή γῆ καί περιμένει μῆνες ὁλόκληρους γιά νά θερίσει τόν καρπό.

Ἄς μάθουμε λοιπόν κι ἐμεῖς νά περιμένουμε. Νά κάνουμε ὑπομονή στίς δοκιμασίες, τίς ἀσθένειες, τίς ἀδικίες. Νά μήν ἀποκάμνουμε, ἄν ἔχουμε δύστροπα παιδιά ἤ σύζυγο μέ ἰδιοτροπίες. Θά ἀγωνισθοῦμε νά προσεγγίσουμε ὁ ἕνας τόν ἄλλο καί νά γευθοῦμε τά ἀγαθά τῆς ὑποχωρητηκότητας, τῆς συγχωρητικότητας, τῆς συνδιαλλαγῆς ἤ θά ἀφήσουμε τήν οἰκογενειακή βία νά κυριαρχήσει στά σπίτια μας; Ὁ Κύριος δέν μᾶς ὑποσχέθηκε ζωή ἀνέφελη καί ἀνέμελη. Ἀντίθετα μᾶς προειδοποίησε ὅτι στόν κόσμο αὐτό θά ἀντιμετωπίσουμε ὁπωσδήποτε θλίψεις. Ὑποσχέθηκε ὅμως ὅτι θά εἶναι μαζί μας, γιά νά μᾶς μεταγγίζει θάρρος καί δύναμη καί νά ἀναπτερώνει τίς ἐλπίδες μας. Μακάρισε τούς ταπεινούς καί πράους, τούς ἐλεήμονες, τούς πονεμένους καί τούς ἀδικημένους καί τούς ὑποσχέθηκε πλούσια τά ἐλέη Του. Καί τό κυριότερο ὑποσχέθηκε τήν κληρονομία τῆς Βασιλείας τῶν οὐρανῶν σέ ὅποιον μείνει πιστός στό θεῖο θέλημα μέχρι τέλους. Αὐτή εἶναι καί ἡ ἀνώτερη ἐπαγγελία, πού μᾶς στηρίζει στίς δύσκολες ὧρες καί μᾶς ἀσφαλίζει, γιά νά μή χαθοῦμε. Θά μᾶς στηρίξει καί τώρα, στή δύσκολη τούτη ὥρα καί συγκυρία. Αὐτό λέει στή συνέχεια ὁ Ἀπόστολος.

******

Β. Ἀνοικτοί οἱ οὐρανοί
Εἶναι ἀδιάψευστες οἱ ὑποσχέσεις τοῦ Θεοῦ. Οἱ ἄνθρωποι, ὅταν θέλουν νά βεβαιώσουν τήν ἀλήθεια τῶν λόγων τους καί νά δώσουν τέρμα σέ κάθε ἀντιλογία, ὁρκίζονται στόν Θεό, ὁ Ὁποῖος εἶναι ἀνώτερος ἀπό ὅλλους.

Ἐπειδή λοιπόν ὁ Θεός ἤθελε νά δείξει μέ περισσότερη βεβαιότητα σέ ἐκείνους πού θά κληρονομοῦσαν τίς ἐπαγγελίες ὅτι ἦταν ἀμετάκλητη καί ἀμετάθετη ἡ ἀπόφασή Του νά πραγματοποιήσει τά ὅσα ὑποσχέθηκε, γι᾽αὐτό δέχθηκε ἀπό ἄκρα συγκατάβαση καί ἀγαθότητα νά μεσολαβήσει, ὅπως ἤδη εἴπαμε, ὅρκος στά λόγια Του.

Καί δέχθηκε νά χρησιμοποιήσει τόν ὅρκο, ὥστε μέ δύο πράγματα στερεά καί ἀμετακίνητα, δηλαδή τήν ὑπόσχεσή Του καί μέ τόν ὅρκο Του, στά ὁποῖα εἶναι ἀπολύτως ἀδύνατο νά πεῖ ψέματα ὁ Θεός, νά ἔχουμε ἐμεῖς πού καταφύγαμε σ᾽ Αὐτόν «ἰσχυράν παράκλησιν», δηλαδή μεγάλη ἐνθάρρυνση καί στήριγμα, προκειμένου νά κρατήσουμε τήν ἐλπίδα πού βρίσκεται μπροστά μας.

Αὐτή τήν ἐλπίδα τήν ἔχουμε σάν ἄγκυρα τῆς ψυχῆς. Αὐτή μᾶς ἀσφαλίζει ἀπό τούς πνευματικούς κινδύνους καί εἶναι σταθερή καί ἀμετακίνητη καί εἰσέρχεται στά ἐνδότερα τοῦ καταπετάσματος, δηλαδή στόν οὐρανό, πού εἶναι σάν τά «ἅγια τῶν ἁγίων» τοῦ Ναοῦ, τόπος ἱερός, σύμβολο τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ.

Ἐκεῖ, στόν οὐρανό, ὡς πρόδρομος εἰσῆλθεν ὁ Κύριος Ἰησοῦς πρίν ἀπό ἐμᾶς καί γιά χάρη μας, γιά νά μᾶς ἀνοίξει τόν δρόμο καί νά μᾶς ἑτοιμάσει τόπο. Καί ἔτσι ἀναδείχθηκε Ἀρχιερέας ὄχι προσωρινός ἀλλά αἰώνιος, «κατά τήν τάξιν Μελχισεδέκ».

Συνεπῶς ἡ ἐπαγγελία γιά τήν κληρονομία τῶν οὐρανίων ἀγαθῶν δέν εἶναι ἄπιαστο ὄνειρο. Ἤδη ὁ δρόμος εἶναι ἀνοικτός. Τόν ἄνοιξε ὁ πρωτότοκος Ἀδλεδφός μας, ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός. Ἀπό τή στιγμή πού ἀναλήφθηκε, βρίσκεται στόν οὐρανό ὄχι μόνο ὡς Θεός ἀλλά καί ὡς ἄνθρωπος. Γι αὐτό καί ἡ ἐλπίδα μας ὅτι μᾶς περιμένει κάτι καλύτερο καί ἀνώτερο δέν εἶναι γενική καί ἀόριστη. Στηρίζεται σέ συγκεκριμένο πρόσωπο. Στόν Θεάνθρωπο Κύριο. Αὐτός βασιλεύει στούς οὐρανούς καί μᾶς καλεῖ κι ἐμᾶς νά ζοῦμε ἑνωμένοι μαζί Του, πιστοί στό θέλημά Του, γιά νά συμβασιλεύσουμε στόν οὐρανό καί νά ἀπολαμβάνουμε κοντά Του αἰώνια τιμή καί δόξα.