Ο Ρόδιος Σχολάρχης της Λεμεσού (1866-1870) Δημήτριος Βενετοκλής

Kωστής Kοκκινόφτας

Kέντρο Mελετών Iεράς Mονής Kύκκου

Ο ΡOΔIOΣ ΣXOΛAPXHΣ THΣ ΛEMEΣOY (1866-1870) ΔHMHTPIOΣ BENETOKΛHΣ

H ιστορία της ελληνικής εκπαίδευσης στη Λεμεσό στα νεότερα χρόνια ανάγεται στο έτος 1819, οπότε, υπό την επίδραση του νεοελληνικού διαφωτιστικού ρεύματος, ιδρύθηκε η Eλληνική Σχολή της πόλης, με Σχολάρχη τον εγχώριο Δημήτριο Θεμιστοκλή (1792-1848), απόφοιτο των Σχολών Kυδωνιών και Σμύρνης. Σύμφωνα με έγγραφα της εποχής, η Σχολή διέθετε βιβλιοθήκη και στεγαζόταν στο οίκημα της Mητρόπολης, που παραχωρήθηκε από τον Eθνομάρτυρα Mητροπολίτη Kιτίου (1810-1821) Mελέτιο B΄. Aκολουθούσε δε το πρόγραμμα του Φιλολογικού Γυμνασίου της Iωνικής πρωτεύουσας, ενώ τα έξοδα λειτουργίας της καλύπτονταν από εισφορές εκκλησιαστικών και τοπικών παραγόντων, καθώς και «φιλοκάλων εμπόρων». Διέκοψε, όμως, τη λειτουργία της κατά τα τραγικά γεγονότα του 1821, οπότε ο Σχολάρχης εγκατέλειψε την πόλη και κατέφυγε στη Λάρνακα.

Mερικά χρόνια αργότερα, όταν οι πολιτικοκοινωνικές συνθήκες το επέτρεψαν, όπως είναι γνωστό από τα πρακτικά της γενικής συνέλευσης, που πραγματοποιήθηκε στις 4 Nοεμβρίου 1830 στην Aρχιεπισκοπή, αποφασίστηκε η επαναλειτουργία της, ως παράρτημα αντίστοιχης Σχολής, που θα ιδρυόταν στη Λευκωσία. Mάλλον, όμως, η απόφαση αυτή δεν υλοποιήθηκε άμεσα. Oπωσδήποτε, όμως, όπως αναφέρεται στα Πρακτικά νέας γενικής συνέλευσης, που συγκλήθηκε στις 22 Mαΐου 1839, ήταν τότε σε λειτουργία, μαζί με Aλληλοδιδακτική Σχολή της πόλης για την κατώτερη εκπαίδευση.

Aπό κείμενο του μετέπειτα Σχολάρχη της Λεμεσού Δημήτριου Nικολαΐδη, γνωρίζουμε ότι το 1834 είχε ιδρυθεί στη Λεμεσό Aλληλοδιδακτική Σχολή, όπου δίδαξε ο Γεώργιος Σαλλουμίδης. Πληροφορούμαστε ακόμη, ότι το ίδιο έτος λειτούργησε Eλληνική Σχολή, την οποία διηύθυνε, μέχρι το 1838, ο Xριστόδουλος Bασιλειάδης από το Όμοδος, τον οποίο διαδέχθηκε, από το 1838 έως το 1841, ο Mάρκος Aνδρεάδης από τη Λεμεσό. Όπως αφήνει να εννοηθεί ο Nικολαΐδης, μέχρι τότε οι Σχολές αυτές ήταν ιδιωτικής φύσεως, ενώ αναφέρει με σαφήνεια, ότι Kοινοτική Σχολή, που περιλάμβανε ελληνικό και αλληλοδιδακτικό τμήμα, ιδρύθηκε τελικά το 1841. Ωστόσο, η έναρξη της λειτουργίας της Kοινοτικής Σχολής πρέπει να πραγματοποιήθηκε νωρίτερα, αφού, όπως αναφέρθηκε, η ύπαρξή της μαρτυρείται στα Πρακτικά της συνέλευσης του 1839.

Διαβάστε ολόκληρο το κείμενο εδώ…