Προσκύνημα στην καρπασίτικη ιστορία

Την περιπλάνηση σε ένα κομμάτι της Κύπρου που μάτωσε και σφραγίστηκε, σε ρίζες που είναι φυτεμένες βαθιά στον χρόνο και σε τοπία που τα μάτια έχουν χρόνια να αντικρίσουν προσφέρουν δυο, πλούσια σε υλικό, βιβλία τα οποία εξέδωσε η Επισκοπή Καρπασίας, διαφυλάσσοντας ένα κομμάτι ιστορίας του τόπου.

Ανάμεσα στις λέξεις και στις φωτογραφίες των σελίδων ο αναγνώστης θα βρει ένα κομμάτι της ταυτότητάς του. Τη λαογραφία, την παράδοση, τον τρόπο ζωής των προγόνων του, τη θρησκευτική λατρεία, τη φύση και τα ζώα που τα περιβάλλουν. Διαβάζοντας, ίσως θυμηθεί μια ιστορία από τους παππούδες του, ίσως δει τον αγιογράφο να ετοιμάζει ένα εικόνισμα, θα ακούσει το κύμα που σκάει στο ακριτικό ακρωτήριο, θα γευτεί την ελπίδα ότι θα επιστρέψει. Πρόκειται για μια προσπάθεια διάσωσης της μνήμης και την αφήγηση μιας άλλης αλήθειας που τείνει να ξεθωριάσει στον χρόνο. Μια προσπάθεια μέσα από το βιβλίο «Ιερά μονή του Αποστόλου Ανδρέα στην Καρπασία» που εκδόθηκε τον Αύγουστο του 2020 και το βιβλίο «Καρπασία Χερσόνησος Αγίων», τα οποία θα μεταφραστούν για να προσφέρονται σε κυπριακές αποστολές του εξωτερικού, καθώς και των δυο βιβλίων που συγγράφονται σήμερα σχετικά με τα περίπου 1.000 εικονίσματα που διέσωσαν οι εκτοπισμένοι, όταν το 1974 τράπηκαν σε φυγή.

Στην προσφορά των εν λόγω συγγραμμάτων αναφέρθηκε ο επίσκοπος Καρπασίας Χριστοφόρος, ο οποίος και τρέχει το έργο. «Τα μνημεία μας συνδέονται με τη μνήμη και η μνήμη με τον τρόπο ζωής. Διαφυλάττοντας, περιγράφοντας, τεκμηριώνοντας τα μνημεία, κρατάμε ζωντανή τη μνήμη που καθορίζει τη ζωή μας. Όταν έκτισαν το μοναστήρι του Αποστόλου Ανδρέα, εξέφραζαν τον τρόπο ζωής και τον παρέδωσαν στις επόμενες γενιές. Εμείς ερχόμαστε να διαφυλάξουμε την Ιστορία, την πίστη. Είναι ένα σημείο αναφοράς. Για αυτό τον λόγο θελήσαμε να προχωρήσουμε στη συγγραφή των βιβλίων, τα οποία χαρακτηρίζονται και από το τεκμήριο της επιστημονικότητας. Να τεκμηριωθεί δηλαδή η Ιστορία, η αρχιτεκτονική, η τέχνη, η λαογραφία, το φυσικό περιβάλλον και το οικοσύστημα στο ακρωτήριο. Προσφέρουμε ένα βιβλίο που συμπεριλαμβάνει όλη την παράδοση που συνδέεται με το μοναστήρι και εκφράζει όχι μόνο την Καρπασία αλλά ολόκληρη την Κύπρο, τους ορθόδοξους Ελληνοκυπρίους καθώς και τους Τουρκοκυπρίους».

Το έργο αυτό είναι συλλογικό, σημειώνει ο επίσκοπος Χριστοφόρος και διευκρινίζει ότι στο πρώτο βιβλίο για τη μονή του Αποστόλου Ανδρέα «αρχικά γίνεται αναφορά στη θεολογία και την αποστολική παράδοση. Ακολουθούν ο βίος του Αποστόλου Ανδρέα, τον οποίο γράφει ο δρ Γεώργιος Κάκκουρας. Η λαϊκή παράδοση σε κείμενο του Κωστή Κοκκινόφτα. Η ιστορία της μονής, το πώς ξεκίνησε και επικράτησε, το οποίο γράφει ο δρ Ανδρέας Φούλιας. Η αρχιτεκτονική και η τέχνη, για τις οποίες γράφουν οι δρες Διομήδης Μυριανθεύς και Χριστόδουλος Χατζηχριστοδούλου. Το φυσικό περιβάλλον, τα φυτά και η πανίδα που συναντώνται κατά έναν μοναδικό τρόπο στην Καρπασία και τον ευρύτερο χώρο της μονής σε κείμενο του Χριστόδουλου Μακρή». 

Ο αναγνώστης θα καταλάβει βαθύτερα τις ρίζες του. «Τα μνημεία δεν είναι απλώς κτήρια που υπήρξαν στο παρελθόν και διασώζονται με κάποιον τρόπο μέχρι σήμερα. Είναι η πίστη, τα ήθη και έθιμα, η λαϊκή έκφραση που προκύπτει μέσα από την παράδοση. Είναι ο τρόπος ζωής. Στις γραμμές του βιβλίου κάποιος θα βρει την ταυτότητά του», σημειώνει ο επίσκοπος και προσθέτει: «Ζω την Καρπασία και τους Καρπασίτες και είναι ακριβώς αυτό το βίωμα και αυτή τη σχέση που προσπαθήσαμε, μαζί με τους συνεργάτες, να αποτυπώσουμε μέσα στα βιβλία. Είναι απόσταγμα καρδιάς». 

Όπως σημειώνει ο επίσκοπος Χριστοφόρος, όταν προσφέρθηκε το βιβλίο στον υπουργό Εξωτερικών, Νίκο Χριστοδουλίδη, εκφράστηκε η επιθυμία, «η οποία τελικά μετετράπη σε πρωτοβουλία με τη βοήθεια και του Επιτρόπου Προεδρίας Φώτη Φωτίου, το βιβλίο αυτό να μεταφραστεί στα Αγγλικά. Σκοπός να προσφέρεται στις διπλωματικές αποστολές ώστε να κοινωνούν και να κάνουν γνωστή την παράδοση του τόπου μας. Μια αφήγηση της αλήθειας. Η Κύπρος όπως την έζησαν οι άνθρωποι που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν σε περιοχές που σήμερα είναι κατεχόμενες». 

Τα βιβλία, σημείωσε ο επίσκοπος, βρίσκονται σε όλα τα βιβλιοπωλεία και στο γραφείο της Επισκοπής (22554603), ενώ στις 6 Μαΐου στις 8:00 το απόγευμα θα πραγματοποιηθεί η διαδικτυακή τους παρουσίαση στην πλατφόρμα Zoom.

Τα διασωθέντα εικονίσματα των εκτοπισμένων   

Όπως σημείωσε ο επίσκοπος, ετοιμάζουν να εκδώσουν τους ερχόμενους δυο-τρεις μήνες ένα πάρα πολύ σημαντικό σύγγραμμα. «Συγκεντρώσαμε σε δύο τόμους όλες τις εικόνες, τις οποίες διέσωσαν οι εκτοπισμένοι της Καρπασίας όταν έφυγαν κυνηγημένοι από τον τόπο τους το 1974. Τις εντοπίσαμε αυτές τις εικόνες. Τις συντηρήσαμε και τώρα θέλουμε να τις παρουσιάσουμε και να τις διασφαλίσουμε, ώστε, όταν θα έρθει η ώρα να πάμε πίσω στην Καρπασία, να γνωρίζουν οι ερχόμενες γενιές πού ανήκουν και σε ποιο ναό τα εν λόγω εικονίσματα. Πρόκειται για περίπου 1.000 εικόνες». 

Όπως σημείωσε, κάποιες από αυτές φυλάσσονταν στην Αρχιεπισκοπή ή άλλους ναούς και κάποιες βρίσκονταν υπό την κατοχή και στα σπίτια των εκτοπισμένων. «Όταν ανέλαβα επίσκοπος το 2007, και μέσω της επαφής που είχα με τις κοινότητες της Καρπασίας, κατέστη δυνατό να τις εντοπίσουμε σιγά-σιγά και να τις καταγράψουμε, ώστε να διασωθούν». Είπε, μάλιστα, ότι στο βιβλίο θα αναφέρονται πέρα από τις πληροφορίες του εικονίσματος και η ιστορία της διάσωσής του.

Δέσποινα Ψύλλου   

Πηγή: philenews.com

Πρώτη δημοσίευση στην ιστοσελίδα 24 Απριλίου 2021