Κατασκηνώσεις τῶν κατηχητικῶν σχολείων Ἀρχιεπισκοπής

† Μιχάλη Εὐσταθίου

Ἐκπαιδευτικοῦ

Θά μποροῦσε, νομίζω, νά λεχθεῖ πώς ὅση ἐπίδραση ἐξασκοῦσαν στούς μαθητές καί στίς μαθήτριες τοῦ Γυμνασίου, στά χρόνια ἐκεῖνα τῆς Χριστιανικῆς Κίνησης, τά Κατηχητικά καί οἱ Χ.Μ.Ο. (Μέσου καί Ἀνώτερου), γιά ἕνα μόνο χρόνο, πάνω στήν ὅλη ψυχική τους καλλιέργεια καί στήν πνευματική τους συγκρότηση, ἄλλη τόση ἐξασκοῦσε ἡ ὀλιγοήμερη (15-20 μέρες) συμμετοχή τους στίς Κατασκηνώσεις τοῦ Καλοκαιριοῦ, πού ἄρχισαν νά λειτουργοῦν ἀπό τίς ἀρχές τῆς δεκαετίας τοῦ ’50.

Εἶναι γεγονός ἀναμφισβήτητο, ὅτι σ’ αὐτό τό σύντομο χρονικό διάστημα οἱ ἔφηβοί μας, διαμένοντας μακριά ἀπό τήν ἐπίδραση τῆς οἰκογένειας καί τῆς κοινωνίας καί ζώντας μέσα σ’ ἕνα ἐξ  ὁλοκλήρου χριστιανικό περιβάλλον, βίωναν στήν πράξη, κάτω ἀπό τήν καθοδήγηση ἐκλεκτῶν ὁμαδαρχῶν καί πνευματικῶν ἡγετῶν, τίς χριστιανικές ἀλήθειες καί τήν ὅλη θρησκευτική κοσμοθεωρία, δεχόμενοι τήν ἐπίδραση ποικίλων ἐμπειριῶν καί βιωμάτων, ἀπό τά ὁποία λάμβαναν καινούρια ἐφόδια γιά τόν περαιτέρω πνευματικό τους καταρτισμό καί τήν ψυχική τους τόνωση. Πολλοί ἀπό τούς νέους αὐτῶν τῶν Κατασκηνώσεων, ἀσφαλῶς θά διατηροῦν μέχρι σήμερα τήν ἀνάμνηση τῶν ὡραίων ἐκείνων χρόνων, καί θά εὐχαριστοῦν τόν Θεό πού τούς χάρισε τίς ἐξαιρετικές ἐκεῖνες εὐκαιρίες γιά νά καταρτιστοῦν πνευματικά καί νά βροῦν τόν σωστό προσανατολισμό στήν πορεία τῆς ζωῆς τους.

Ἐπιπρόσθετα δέ οἱ Κατασκηνώσεις, μέ τό πρόγραμμά τους καί τήν ὅλη δομή τους, καλλιεργοῦσαν καί τό ἐθνικό φρόνημα τῶν ἐφήβων μας καί ἀναδείχτηκαν σέ ἰδιότυπα φυτώρια, ἀπό τά ὁποία ξεπήδησαν νέοι μέ ὁράματα καί ὑψηλά ἰδανικά.

* * *

Ἡ πρώτη Κατασκήνωση μαθητῶν τῶν Κατηχητικῶν Σχολείων λειτούργησε τό Καλοκαίρι τοῦ 1950, στήν τοποθεσία «Πεζουνόγκρεμμος», καμιά πεντακοσαριά μέτρα ἀπόσταση ἀπό τό βυζαντινό παρεκκλήσι τοῦ Ἁγίου Νικολάου τῆς Στέγης, λίγο ἔξω ἀπό τήν Κακοπετριά. Ὑπῆρξε δέ ἀποτέλεσμα μεγάλων προσπαθειῶν καί φροντίδων τοῦ Ἀρχιμανδρίτη τῆς «ΖΩΗΣ» Πάμφιλου Παπαγιάννη, ὑπεύθυνου τῶν Κατηχητικῶν τῆς Ἀρχιεπισκοπῆς καί τοῦ Ἀρχιμανδρίτη Διονυσίου Χαραλάμπους, Διευθυντῆ τῆς Ἱερατικῆς Σχολῆς Κύπρου «Ἀπόστολος Βαρνάβας», οἱ ὁποῖοι ἐπωμίσθηκαν καί τήν ὅλη εὐθύνη τῆς λειτουργίας της. Σ’ αὐτή ἔλαβαν μέρος περίπου 30 κατηχητόπουλα ἀπό τήν περιοχή Λευκωσίας, Κερύνειας καί Μόρφου, μέ ἀρχηγό τόν Ἄγγελο Μιχαηλίδη, θεολόγο τοῦ Γυμνασίου Κερύνειας καί μέ ὁμαδάρχες τόν Θεοχάρη Σχίζα, φοιτητή τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς Ἀθηνῶν, τόν Ἀντώνη Δ. Κουδουνᾶν, σπουδαστήν τοῦ Διδασκαλικοῦ Κολλεγίου Μόρφου καί τόν γράφοντα, δάσκαλον καί Γραμματέα τοῦ Θ.Ο.Ι. «Ἅγιος Μάμας» Μόρφου.

Παρ’ ὅλο πού ἡ Κατασκήνωση διέθετε πολύ περιορισμένα μέσα, ὅμως ἡ ἐπιτυχία της ὑπῆρξε πολύ ἱκανοποιητική, χάρη κυρίως στούς ἐξαίρετους πνευματικούς καθοδηγητές της, οἱ ὁποῖοι μέ τήν ἁπλότητα καί τήν ταπείνωσή τους, ἀλλά κυρίως μέ τό πνεῦμα τῆς αὐταπάρνησης καί τῆς θυσίας πού τούς διακατεῖχε, ἐπέδρασαν ἰδιαίτερα πάνω στίς εὔπλαστες ψυχές τῶν κατασκηνωτῶν, καθώς καί σ’ ἐμᾶς πού ἤμαστε ὁμαδάρχες.

* * *

Ἀπό τό ἔτος ὅμως 1953 ἄρχισαν νά λειτουργοῦν ἐπί συστηματικῆς βάσης οἱ Κατασκηνώσεις τῆς Ἀρχιεπισκοπῆς, καί γιά ἀγόρια καί γιά κορίτσια, στόν Ἅγιο Νικόλαο τῆς Στέγης (Κακοπετριά), τίς ὁποῖες ὀργάνωσαν μέ πολλή φροντίδα καί ἔνθεο ζῆλο ὁ π. Ἀνάργυρος Σταματόπουλος, ὁ ἱεροκήρυκας Δημήτριος Ρέβελας (Νικολάου) καί ὁ π. Σταῦρος Παπαγαθαγγέλου, ἱδρυτής τῆς Ο.Χ.Ε.Ν Λευκωσίας.

Στίς τρεῖς πρῶτες Κατασκηνώσεις πού λειτούργησαν (1953, 1954, 1955) πρίν ἀπό τήν ἔναρξη τοῦ Ἀπελευθερωτικοῦ Ἀγώνα τῆς Ε.Ο.Κ.Α. 1955-59, ὅποτε διεκόπη ἡ λειτουργία τους, γιά νά ἐπαναρχίσει μετά τό τέλος τοῦ Ἀγώνα, πρόσφεραν τίς ὑπηρεσίες τους ὡς ἀρχηγοί οἱ Μιχαλάκης Ι. Μαραθεύτης, καθηγητής τότε στό Παγκύπριο Γυμνάσιο καί ὁ Βασίλειος Μπαρμπάνης, καθηγητής στό Γυμνάσιο Μόρφου, καί ὡς ὁμαδάρχες οἱ Χρ. Σαρηγιάννης, Θεοχάρης Σχίζας, Ἀνδρέας Μαλέκος, Βάσος Παπαφώτης, Μ. Διορίτης, Ἀντώνης Κουδουνᾶς, Ι. Κασίνης καί ὁ γράφων (οἱ τέσσερεις τελευταῖοι ἀπό τή Χριστιανική Κίνηση τῆς Μόρφου) κ.ἄ.

Γιά τίς μαθήτριες τώρα τῶν Κατηχητικῶν (Μέσου καί Ἀνωτέρου) ἡ πρώτη Κατασκήνωση λειτούργησε τό καλοκαίρι τοῦ 1954 μέ ἀρχηγό τή φλογερή θεολόγο Οὐρανία Κοκκίνου καί ὁμαδάρχισσες δασκάλες καί στελέχη τῆς Χριστιανικῆς Κίνησης, μεταξύ τῶν ὁποίων καί τά στελέχη τῆς Ο.Χ.Ε.Ν. Μόρφου: Ἥβη Πύργου, Ἀνθοῦλα Φρυδά, Ἐλενίτσα Ἀριστοτέλους, καί Χρυστάλλα Δημητρίου, τά δέ ἑπόμενα χρόνια τήν Ἐλενίτσα Σολωμού (δασκάλα ἀπό τήν Π. Ζώδια) καί τή Γεωργία Φλωρίδου (δασκάλα).

***

Τέλος, θά μοῦ μείνουν ἀλησμόνητες οἱ Κατασκηνώσεις τοῦ 1953 καί 1954, στίς ὁποῖες εἶχα τήν τιμή νά διατελέσω ὁμαδάρχης καί τίς θυμᾶμαι πάντοτε μέ ἱερή συγκίνηση, γιά τόν ἀγωνιστικό παλμό καί τό χριστιανικό πνεῦμα πού κυριαρχοῦσαν ἀνάμεσα στούς κατασκηνωτές μας, σέ τέτοιο βαθμό, πού πρώτη φορά μέχρι τότε εἶχα συναντήσει. Δέν διστάζω δέ νά ἰσχυριστῶ πώς οἱ ἀνεπανάληπτες ἐκεῖνες μέρες ὑπῆρξαν μία πρώτη γεύση τοῦ μεγαλείου καί τῆς δόξας πού θά ἐπακολουθοῦσαν πολύ σύντομα μέ τόν Ἀπελευθερωτικό Ἀγώνα τῆς Ε.Ο.Κ.Α. τοῦ 1955-59, στόν ὁποῖο ἀρκετοί ἀπό τούς κατασκηνωτές αὐτούς ἔλαβαν μέρος καί διεκρίθησαν στά πεδία τῆς μάχης καί ὅπου ἀλλοῦ τούς ἔταξε τό καθῆκον τους πρός τήν Πατρίδα.

[1] Τό κείμενο εἶναι ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο τοῦ συγγραφέα Ἡ χριστιανική κίνηση τῆς Μόρφου (1939-1974), σελ. 180-183.