Θεολογικά κείμενα

Το Σαρανταλείτουργο

Τεσσαρακονταλείτουργον ή κοινώς Σαρανταλείτουργο, είναι η επί σαράντα συνεχόμενες μέρες τέλεση της Θείας Λειτουργίας, δηλαδή προσφορά της Θείας Ευχαριστίας, υπέρ ζώντων και κεκοιμημένων. Αυτό τελείται, συνήθως, κατά την περίοδο των σαράντα ημερών της Νηστείας των Χριστουγέννων. Το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας είναι η αναίμακτη συνέχεια της θυσίας του Θεανθρώπου επί του Σταυρού στο Γολγοθά. Αυτή η θυσία, που προσφέρεται κατά τη Θεία Λειτουργία, δεν είναι μόνο λατρευτική και ευχαριστήρια, ικετευτική και πρεσβευτική, αλλά συγχρόνως και θυσία ιλασμού, «εις άφεσιν αμαρτιών και ζωήν αιώνιον» (Βλ. Ματθ. κστ΄, 28. Μάρκ. ιδ΄, 24. [...]

15 Νοεμβρίου 2024 Θεολογικά και άλλα θέματα, Θεολογικά κείμενα, Ιστορια - Πολιτισμος Read more...

Ὁ Ἅγιος Παΐσιος Βελιτσκόβσκυ

Διακόνου Ἀνδρέα Ματέι Ὁ Ἅγιος Παΐσιος Βελιτσκόβσκυ, γνωστός καί ὡς Παΐσιος ἁπό τό Νεάμτς (1722-1794), ἦταν ἕνας ἀπό τούς πιό σημαντικούς πνευματικούς πατέρες τοῦ 18ου αἰῶνα, ὁ ὁποῖος ξεκίνησε ἕνα κίνημα πνευματικῆς ἀναγέννησης και ἀναζωογόνησης τοῦ ὀρθόδοξου μοναχισμοῦ, βασισμένο στήν ἐπιστροφή στούς νηπτικούς Πατέρες τῆς Φιλοκαλίας καί στήν πρακτική τῆς νοερᾶς ἤ καρδιακῆς προσευχῆς τοῦ Ἰησοῦ. Αὐτό τό κίνημα εἴχε εὐρεία πολιτιστική καί ἠθική ἀπήχηση τόσο στή Ρωσία ὅσο καί στίς Ρουμανικές Χῶρες. (περισσότερα…)

14 Νοεμβρίου 2024 Θεολογικά και άλλα θέματα, Θεολογικά κείμενα Read more...

Ἰωάννου του Χρυσοστόμου, Είς τὸ «Ἀρκεῖ σοι ἡ χάρις μου· ἡ γὰρ δύναμίς μου ἐν ἀσθενείᾳ τελειοῦται» (Β΄ Κορ. 12, 9)

Ὅτε τὸν παναρμόνιον τουτονὶ κόσμον ἐξ ἀρχῆς ἔπλαττεν ὁ Θεὸς, θαύματα ἐπὶ θαύμασιν εἰργάσατο, οὐ νόμῳ φύσεως δουλεύων, ἀλλ' ἐξουσίᾳ δυνάμεως πάντατεκταινόμενος. Οἷόν τι λέγω· Ἐν ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν. Εἶδες τάξιν καὶ ἀκολουθίαν; Πρότερον τὸν ὄροφον, καὶ τότε τὸ ἔδαφος. Ὅπερ γὰρ εἶπον, οὐ νόμῳ φύσεως ἐδούλευεν, οὐδὲ τάξει τέχνης, ἀλλ' ἐξουσίᾳ δυνάμεως. Εἱστήκει ἡ στέγη, καὶ τὸ ἔδαφος οὐκ ἐφαίνετο· ἡ γὰρ δύναμις τοῦ ἐργαζομένου πάντα διεκράτει. Ἐρώτησον τὸν αἱρετικόν· Εἰπέ μοι, πῶς ἡ στέγη ἐγένετο, καὶ τὸ ἔδαφος οὐχ ὑπέκειτο; εἰπέ μοι τὸν λογισμὸν, εἰπέ μοι τὸν τρόπον. Ἀλλὰ σιγᾷς, καὶ πίστει σεαυτῷ παραχωρεῖς.  Ποίας ἄξιος εἶ συγγνώμης, τὰ μὲν κοσμικὰ καὶ ἐπίγεια τῇ πίστει σεαυτῷ παραχωρῶν, τὰ δὲ θεῖα καὶ ἐπουράνια περιεργαζόμενος καὶ πολυπραγμονῶν; Ἐποίησε τὸν οὐρανὸν [...]

12 Νοεμβρίου 2024 Θεολογικά και άλλα θέματα, Θεολογικά κείμενα Read more...

Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Ἐλεήμων, πατριάρχης Ἀλεξανδρείας (610-619), ὁ ἐξ Ἀμαθοῦντος. Ὁ βίος του καὶ οἱ πρῶτοι βιογράφοι του

Ἀρχιμανδρίτου Φωτίου Ἰωακεὶμ 1. Ὁ βίος τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Ἐλεήμονος, τὰ ἔργα του καὶ ἡ ἐποχή του Ὁ ἐν ἁγίοις πατὴρ ἡμῶν Ἰωάννης ὁ Ἐλεήμων, μὲ τὸν θαυμαστὸ βίο καὶ τὰ ἔνθεα ἔργα του ἔχει ἀναμφίβολα σφραγίσει ἀνεξίτηλα τὴ βυζαντινὴ ἱστορία τοῦ 7ου αἰώνα, ἑνὸς πολυτάραχου ὅσο καὶ σημαίνοντος αἰώνα, τόσο ἐκκλησιαστικά, ὅσο καὶ πολιτικά, καταλείποντας ἀπαράμιλλο ὑπόδειγμα ἁγιότητας πρὸς μίμηση. Ὁ ἅγιος καταγόταν ἀπὸ τὴν περιώνυμη ἀρχαία πόλη τῆς Ἀμαθοῦντος, τῆς ὁποίας τὰ ἐκτεταμένα κατάλοιπα ἁπλώνονται σήμερα στὴ νότια ἀκτὴ τῆς Κύπρου καὶ περὶ τὰ δέκα χιλιόμετρα ἀνατολικὰ τῆς πόλης Λεμεσοῦ. [...]

12 Νοεμβρίου 2024 Θεολογικά και άλλα θέματα, Θεολογικά κείμενα, Ιστορια - Πολιτισμος Read more...

Τι μας εμποδίζει να γνωρίσουμε το Θεό (Οσίου Σιλουανού του Αθωνίτου)

Η απιστία προέρχεται από την υπερηφάνεια. Ο υπερήφανος ισχυρίζεται πως θα γνωρίσει τα πάντα με το νου του και την επιστήμη, αλλά η γνώση του Θεού παραμένει ανέφικτη γι’ αυτόν, γιατί ο Θεός γνωρίζεται μόνο με αποκάλυψη του Αγίου Πνεύματος. Ο Κύριος αποκαλύπτεται στις ταπεινές ψυχές. Σ’ αυτές δείχνει τα έργα Του, που είναι ακατάληπτα για το νου μας. Με τον φυσικό μας νου μπορούμε να γνωρίσουμε μόνο τα γήινα πράγματα, κι αυτά μερικώς, ενώ ο Θεός και όλα τα ουράνια γνωρίζονται με το Άγιο Πνεύμα. Μερικοί μοχθούν σ’ όλη τους [...]

6 Νοεμβρίου 2024 Θεολογικά και άλλα θέματα, Θεολογικά κείμενα, Ιστορια - Πολιτισμος Read more...

Ὁμιλία εἰς τὴν μνήμην τοῦ ἁγίου ἐνδόξου Μεγαλομάρτυρος Δημητρίου

Αρχιμανδρίτου Φωτίου Ιωακείμ Ἀγαπητοὶ ἐν Κυρίῳ ἀδελφοί, ἀπευθυνόμενος κάποτε ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς πρὸς τοὺς μαθητές Του, σύμφωνα μὲ μία περικοπὴ ἀπὸ τὸ κατὰ Ἰωάννην Εὐαγγέλιο (Ἰω. 15, 17-27, 16, 1-2), μαζὶ μὲ τὴν ὑψηλὴ ἠθικὴ διδασκαλία του, θαυμαστὰ συναρμοσμένη μὲ ἀποκάλυψη θείων δογμάτων τῆς Πίστης μας, τοὺς ὁμίλησε προφητικὰ καὶ γιὰ τὸ μέλλον τους. Καὶ οἱ λόγοι καὶ οἱ προφητικὲς αὐτὲς ρήσεις τοῦ Κυρίου, ἔχουν ταυτόχρονα μία διαχρονικὴ ἰσχὺ καὶ ἐνέργεια. Ἐκεῖ λοιπὸν προφητεύει ὁ Δεσπότης στοὺς μαθητές Του, ὅτι οἱ ἄνθρωποι, στὸν βαθμὸ ποὺ πίστευσαν στὴ διδασκαλία Του, θὰ [...]

26 Οκτωβρίου 2024 Θεολογικά και άλλα θέματα, Θεολογικά κείμενα, Ιστορια - Πολιτισμος Read more...

Ὁμιλία στὴν ἑορτὴ τῶν ὁσίων καὶ θεοφόρων πατέρων ἡμῶν Βαρνάβα καὶ Ἱλαρίωνος τῶν ἐν Περιστερώνῃ τῆς Μόρφου κειμένων (21/10)

Ἀρχιμανδρίτης Φώτιος Ἰωακεὶμ Ἡ σύντομη, ἀλλὰ γεμάτη ἀπὸ ὑψηλὰ νοήματα καὶ θεῖες διδαχὲς εὐαγγελικὴ περικοπή, ποὺ μόλις ἀκούσαμε (Λουκ. 6, 17-23), ἀγαπητοί μου ἐν Κυρίῳ ἀδελφοί, μᾶς παρουσιάζει μὲ ἐξαιρετικὴ λιτότητα, μὰ καὶ συνάμα ἀνάγλυφη παραστατικότητα, ὡραιότατες στιγμὲς ἀπὸ τὴν ἐπὶ γῆς θαυμαστὴ ζωὴ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ὁ Κύριος βρέθηκε κάποτε σὲ μιὰ ἀπὸ τὶς ὄμορφες ἐκεῖνες καὶ εὔφορες ἐκτεταμένες πεδιάδες τῆς Ἰουδαίας, ὅπου μαζεύτηκε ἕνας μεγάλος ἀριθμὸς τῶν μαθητῶν του, καθὼς καὶ πλῆθος πολὺ τοῦ λαοῦ ἀπ᾽ὅλη τὴν Ἰουδαία, τὰ Ἱεροσόλυμα, ἀκόμη κι ἀπ᾽ τὶς παραλιακὲς πόλεις τῆς [...]

21 Οκτωβρίου 2024 Θεολογικά και άλλα θέματα, Θεολογικά κείμενα, Ιστορια - Πολιτισμος Read more...

Αρχιεπισκόπου Κύπρου Μακαρίου Γ΄: Κύπρος η Αγία Νήσος

ΚΥΠΡΟΣ Η ΑΓΙΑ ΝΗΣΟΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑ 1997 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Ὁ ἀείμνηστος Ἀρχιεπίσκοπος Μακάριος ὁ Γ´ ἐπεχείρησε μὲ τὴ μελέτη του «Κύπρος ἡ Ἁγία Νῆσος» νὰ συγκεντρώσει τοὺς Ἁγίους τῆς Κύπρου καὶ νὰ τοὺς παρουσιάσει κατ᾿ ἐξοχὴν στὸ ὀρθόδοξο πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κύπρου. Γνώριζε ὅτι τὸ ἐγχείρημα δὲν ἦταν εὔκολο. Εἶχε λάβει ὑπ᾿ ὄψιν ὅλα, σχεδόν, ὅσα εἶχαν γραφῆ γιὰ τοὺς Ἁγίους τῆς Κύπρου, ὅπως φαίνεται καὶ ἀπὸ τὴν ἐκτεταμένη βιβλιογραφία ποὺ παραθέτει στὸ τέλος τῆς μελέτης του. Δὲν ἔδωσε ὅμως σ᾿ αὐτὴ αὐστηρὰ ἐπιστημονικὸ χαρακτήρα, ἐπειδὴ ἤθελε νὰ εἶναι προσιτὴ σ᾿ ἐκείνους γιὰ [...]

6 Οκτωβρίου 2024 Θεολογικά και άλλα θέματα, Θεολογικά κείμενα, Ιστορια - Πολιτισμος Read more...

Ο αοίδιμος Μητροπολίτης Κυρήνειας Παύλος ως λειτουργός του Μυστήριου της Ιεράς Εξομολογήσεως

Επί τη συμπληρώσει 13 ετών από την προς Κύριον εκδημία του (1 Οκτωβρίου 2011) Χριστόδουλου Γ. Παχουλίδη Ο αοίδιμος Μητροπολίτης Κυρηνείας Παύλος, κατά τη δεκαοκταετή παρουσία του στο Μητροπολιτικό Θρόνο Κυρηνείας, καθώς και καθ’ όλη την Ιερατική σταδιοδρομία του, υπήρξε μία από τις μεγαλύτερες σύγχρονες πνευματικές μορφές της Κυπριακής Εκκλησίας. (περισσότερα…)

1 Οκτωβρίου 2024 Θεολογικά και άλλα θέματα, Θεολογικά κείμενα, Ιστορία, Ιστορια - Πολιτισμος, Ιστορία της Εκκλησίας της Κύπρου Read more...

Παραδόσεις για τον Άγιο Λάζαρο στην Κύπρο

Κωστής Κοκκινόφτας Κέντρο Μελετών Ιεράς Μονής Κύκκου Πολλές είναι οι παραδόσεις που συνδέουν τον γνωστό από τα αγιογραφικά κείμενα τετραήμερο φίλο του Χριστού Άγιο Λάζαρο με την Κύπρο, όπου έφθασε ύστερα από την εκ νεκρών ανάστασή του και έζησε μέχρι τον δεύτερο θάνατό του. Από τις παλαιότερες αυτές παραδόσεις είναι η σχετική με τη δημιουργία της αλυκής της πόλης, η οποία ανάγεται στη βυζαντινή περίοδο, όπως μαρτυρείται από τη συμπερίληψη εκδοχής της στο Συναξάρι της Κωνσταντινούπολης, το οποίο χρονολογείται στον 9ο αιώνα. Σύμφωνα με όσα αναφέρονται στο Συναξάρι αυτό, η περιοχή [...]

30 Σεπτεμβρίου 2024 Θεολογικά και άλλα θέματα, Θεολογικά κείμενα, Ιστορια - Πολιτισμος Read more...