Θεολογικά και άλλα θέματα

Άγιος Γρηγόριος Θεολόγος: Ποίοι, πότε και πόσο να θεολογούν

Τις πρωινές ώρες βγήκε από το κελλί του. Φώναξε δύο διάκους και τους μίλησε. Έπρεπε να ειδοποιήσουνε παντού. Το απόγευμα εκείνο θα κήρυττε, φυσικά στην Αναστασία. Οι διάκοι φύγανε αμέσως. Από στόμα σε στόμα η Πόλη έμαθε. Το απόγευμα οι ορθόδοξοι μαζεύτηκαν. Μαζί και μερικοί κακόδοξοι, αρειανοί, πνευματομάχοι και απολιναριστές. Γέμισε η Αναστασία, πλημμύρισε ο γυναικωνίτης, έξω από το ναό κι άλλος κόσμος. Καμμιά φορά ήρθε και ο Γρηγόριος. Μικρόσωμος σκελετωμένος, λίγο κυρτός, με τα μάτια χαιρετούσε τους πιστούς, του κάνανε διάδρομο να περάσει. Μπήκε στο ιερό Βήμα. Γονάτισε στην άγια [...]

Φαεινός Φάρος ἐν τῇ Φραγκοκρατίᾳ Νεόφυτος Ἐγκλειστριώτης

Εὐδόκιου Δημητρίου Θεολόγου Τούς σκοτεινούς αἰῶνες τῆς Φραγκοκρατίας, λάμπρυνε τήν Κύπρο μέ τήν ἀσκητική ζωή καί τόν πνευματικό ἀγώνα του ὁ ἅγιος Νεόφυτος. Ἔζησε τό μεταίχμιο τῆς Ὕστερης Βυζαντινῆς Περιόδου καί τῆς Φραγκοκρατίας καί μέ τά κείμενά του μᾶς μεταφέρει τήν πικρή γεύση τῶν ἱστορικῶν συνθηκῶν. Ὅταν κατεῖχαν τά Ἱεροσόλυμα οἱ Μουσουλμάνοι μέ ἐπικεφαλῆς τόν Σουλτάνο Σαλάχ ἄντ Ντίν, διοικοῦσε τήν Κύπρο ὁ αὐτοχρισμένος βασιλιάς Ἰσαάκιος, ὁ ὁποῖος συμπεριφερόταν ὡς κατακτητής παρά σάν βυζαντινός βασιλέας. Ὁ ἅγιος Νεόφυτος περιγράφει μέ λίγες λέξεις τά συμβάντα: «καταγγέλλω ὅσα συμβαίνουν τήν παροῦσα δυσχέρεια τῶν πραγμάτων [...]

Ἅγιος Νεόφυτος, ὁ ἔγκλειστος τῆς Κύπρου ἡσυχαστής

π. Ἀντωνίου Χαραλάμπους Θεολόγου Ὁ ἅγιος Νεόφυτος ὁ Ἔγκλειστος, τό «βλάστημα τῆς μοσκοβολημένης Κύπρου»[2], ἀποτελεῖ καύχημα καί κλέος τῆς τοπικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας. Μέγας ἀσκητής, αὐστηρός νηστευτής, σπηλαιώτης καί ἔγκλειστος -κατά μίμηση τῶν στυλιτῶν ἁγίων- καί τήν ἴδια στιγμή ἡγούμενος μοναστηριοῦ καί πολυγραφότατος συγγραφέας, συγκέντρωνε στό πρόσωπό του αὐτά τά τόσο διαφορετικά χαρίσματα[3], συνδυάζοντας θαυμαστά τήν κοινωνικότητα πρός τούς συνανθρώπους του μέ τήν ἡσυχία. Στήν ἀναζήτηση «τῆς θεογνώστου ἡσυχίας»[4] ὁ ἅγιος Νεόφυτος ἀνάλωσε ὅλες του τίς δυνάμεις ἀπό τήν ἀρχή σχεδόν τῆς μοναχικῆς του ζωῆς καί πρός αὐτήν ἀπέβλεπε, ὅταν ἐπέλεγε τόν [...]

Η Ιερά Μονή του Αγίου Νεοφύτου κατα την τουρκοκρατία

Κωστής Κοκκινόφτας Κέντρο Μελετών Ιεράς Μονής Κύκκου Οι πρώτες δεκαετίες ύστερα από την κατάκτηση της Κύπρου από τους Οθωμανούς, το 1571, υπήρξαν εξαιρετικά δύσκολες για την Αδελφότητα της Μονής του Αγίου Νεοφύτου, αφού οι νέοι κατακτητές τήρησαν σκληρή στάση έναντι των Μονών του τόπου και κατάσχεσαν το μεγαλύτερο μέρος της μοναστηριακής κτημοσύνης. Κατ᾽ αρχάς, σύμφωνα με σχετικό χρονογραφικό σημείωμα του έτους 1585, «ἀφάνισαν ταῦτα παντελῶς· μᾶλλον δέ ταύτην τήν ἁγίαν ἐγκλείστραν καί ἐγένετο μέγας κλαυθμός τε καί ὀδυρμός, τῶν μοναχῶν καί πᾶσι τοῖς ὀρθοδόξοις». Η Μονή αποστερήθηκε τότε των αναγκαίων πόρων [...]

Η Ανάρτηση καμπάνων στις Εκκλησίες της Κύπρου κατά την Τουρκοκρατία (1571-1878)

Κωστής Κοκκινόφτας Κέντρο Μελετών Ιεράς Μονής Κύκκου Η χρήση καμπάνων, κατά τις θρησκευτικές τελετές, είναι αρχαιότατη συνήθεια και συναντάται σε πολλές χώρες, όπως στην Αίγυπτο, την Ασσυρία, την Ελλάδα και την Ιουδαία, όπου οι αρχιερείς τοποθετούσαν μικρές καμπάνες στους μανδύες τους. Αλλού, όπως στη Ρώμη, η χρήση τους ήταν αποσυνδεδεμένη από τη θρησκευτική λατρεία και αποτελούσε το μέσο για τη σύγκληση των δημοσίων συνελεύσεων. (περισσότερα…)

Άγιος Αντώνιος ο Μέγας – Συμβουλές για το ήθος των ανθρώπων και την ενάρετη ζωή σε 170 κεφάλαια.

1. Οι άνθρωποι λέγονται λογικοί καταχρηστικά. Δεν είναι λογικοί εκείνοι που έμαθαν τους λόγους και τα βιβλία των αρχαίων σοφών, αλλά όσοι έχουν λογική ψυχή και μπορούν να διακρίνουν ποιο είναι το καλό και ποιο είναι το κακό. και έτσι αποφεύγουν τα κακά και ψυχοβλαβή, μελετούν όμως σοβαρά τα καλά και ψυχωφελή και τα πράττουν με μεγάλη ευχαριστία προς τον Θεό. Μόνο αυτοί πρέπει αληθινά να λέγονται λογικοί άνθρωποι. (περισσότερα…)

Εκκλησιαστικές φυσιογνωμίες στη Λεμεσό στα πρώτα χρόνια της Αγγλοκρατίας (1878-1931)

Κωστής Κοκκινόφτας Κέντρο Μελετών Ιεράς Μονής Κύκκου H καθεστωτική αλλαγή του 1878 βρήκε την πόλη και το μεγαλύτερο μέρος της επαρχίας Λεμεσού να υπάγεται εκκλησιαστικά στη Mητρόπολη Kιτίου, στον θρόνο της οποίας υπηρετούσε ο εκ Λευκονοίκου Kυπριανός Oικονομίδης (1868-1886), απόφοιτος της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Aθηνών. O τελευταίος, κατά τις επισκέψεις του στην πόλη ή στο ενδιάμεσο της μετάβασής του στα χωριά της επαρχίας, διέμενε στη λεγόμενη παλαιά Mητρόπολη, όπως ονομαζόταν ο μικρός ναός των Aγίων Aνδρονίκου και Aθανασίας και τα κτήρια που τον περιέβαλλαν. Στον ίδιο χώρο διέμεναν και οι [...]

Tὸ μυστήριο τῆς βαπτίσεως

 Πρωτ. Μιχαὴλ Βοσκοῦ Θεολόγου   Τὸ μυστήριο τῆς βαπτίσεως εἶναι τὸ εἰσαγωγικό, ὅπως ὀνομάζεται, μυστήριο τῆς Ἐκκλησίας μας. Δι’ αὐτοῦ γινόμαστε μέλη τοῦ ζῶντος Σώματος τοῦ Χριστοῦ, ποὺ εἶναι ἡ Ἐκκλησία, καὶ ἀποκτοῦμε τὴ δυνατότητα νὰ μετέχουμε καὶ στὰ λοιπὰ ἐκκλησιαστικὰ μυστήρια καὶ κυρίως στὸ μέγα μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας, στὸ μυστήριο τῆς κοινωνίας τοῦ Σώματος καὶ τοῦ Αἵματος τοῦ Χριστοῦ. Τὸ βάπτισμα εἶναι ἀπαραίτητο γιὰ τὴ σωτηρία μας, σύμφωνα μὲ τὸν λόγο τοῦ ἰδίου τοῦ Κυρίου: «ἐὰν μή τις γεννηθῇ ἐξ ὕδατος καὶ πνεύματος οὐ δύναται εἰσελθεῖν εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ [...]

Σχολή Κατηχουμένων Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς Κύπρου – School of Catechumens of the Holy Archbishopric of Cyprus

Οἰκ. Ἰωάννου Κυπριανοῦ Θεολόγου «Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τά ἔθνη» (Ματθ. κη’, 19).  Μέ τή βαρυσήμαντη αὐτή ἐντολή πρός τούς μαθητές του, ὁ Κύριος εὐλόγησε τήν ἔναρξη τοῦ εὐαγγελικοῦ ἔργου σέ ὅλα τά ἔθνη καί ἔτσι ὁ λόγος τοῦ Κυρίου  βγαίνει γιά πρώτη φορά ἔξω ἀπό τά στενά ὅρια τῆς Ἰουδαϊκῆς θρησκείας. Ἡ Κύπρος μας βρισκόμενη στό «σταυροδρόμι» τριῶν ἠπείρων, ἀνέκαθεν δεχόταν κατά καιρούς μεγάλο ἀριθμό ἀλλοδαπῶν πού ἐγκαθίσταντο στό νησί γιά διάφορους λόγους.  Ὡς γνωστό, εἰδικότερα  τά τελευταία εἴκοσι χρόνια ὁ ἀριθμός τῶν ἀλλοδαπῶν στήν Κύπρο αὐξήθηκε ἀκόμη περισσότερο γιά δύο βασικούς [...]

Εὐαγγέλιο Ἁγίου Βαπτίσματος

Πρωτ. Κωνσταντίνου Λ. Κωνσταντίνου Θεολόγου   (Ματθ. κη΄, 16-20)   Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, οἱ ἕνδεκα μαθηταί ἐπορεύθησαν εἰς τήν Γαλιλαίαν, εἰς τό ὅρος οὗ ἐτάξατο αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς. Καί ἰδόντες αὐτόν προσεκύνησαν αὐτῶ, οἱ δέ ἐδίστασαν. Καί προσελθῶν ὁ Ἰησοῦς, ἐλάλησεν αὐτοῖς λέγων· Ἐδόθη μοί πάσα ἐξουσία ἐν οὐρανῶ καί ἐπί γῆς. Πορευθέντες οὔν μαθητεύσατε πάντα τά ἔθνη, βαπτίζοντες αὐτούς εἰς τό ὄνομα τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, διδάσκοντες αὐτούς τηρεῖν πάντα ὅσα ἐνετειλάμην ὑμίν· καί ἰδού, ἐγώ μέθ  ὑμῶν εἰμι πάσας τάς ἡμέρας, ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος. Ἀμήν. Τό [...]