Θεολογικά και άλλα θέματα

Το ηρωϊκό υπόδειγμα του Ελληνισμού και η Εθνική Επέτειος της 28ης Οκτωβρίου 1940

Μ. Γ. ΒΑΡΒΟΥΝΗΣ Καθηγητής Λαογραφίας στο Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας Κοσμήτορας της Σχολής Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης   ΤΟ ΗΡΩΪΚΟ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ ΚΑΙ Η ΕΘΝΙΚΗ ΕΠΕΤΕΙΟΣ ΤΗΣ 28ης ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1940[1]  Υπάρχει μια χρυσή αλυσίδα που ενώνει τον Ελληνισμό, στην πλέον οικουμενική διάστασή του, και που ιδιαίτερα συνδέει την ακριτική Ρωμηοσύνη στο τόξο που ξεκινά από την Κύπρο, συνεχίζεται στα νησιά του Αιγαίου και φτάνει ως την Θράκη, παλαιότερα δε περνούσε και από τη Μικρά Ασία και τον Πόντο. Μια αλυσίδα οι κρίκοι της οποίας απαντούν στις λόγιες και λαϊκές εκφράσεις [...]

Κύπριοι στον ελληνοϊταλικό πόλεμο

Του Πέτρου Παπαπολυβίου Η επέτειος της 28ης Οκτωβρίου 1940 μας δίνει την ευκαιρία να θυμηθούμε τους Κυπρίους που είχαν ουσιαστικότερη προσφορά στον αγώνα στα βουνά της Ηπείρου και της Αλβανίας, προασπίζοντας την ελληνική ελευθερία. Η κυπριακή διάθεση για κατάταξη στον ελληνικό στρατό υπήρξε και αυτή τη φορά τεράστια, όμως οι  σύμμαχοι, κατά τα άλλα, Βρετανοί εμπόδισαν με διάφορα προσχήματα τη μαζική στρατολόγηση, φοβούμενοι τις μελλοντικές επιπτώσεις από την επιστροφή χιλιάδων απομάχων με το ελληνικό εθνόσημο στη μεγαλόνησο. Ο αριθμός των Κυπρίων που κατατάχθηκαν στον ελληνικό στρατό το 1940-1941, δεν μπορεί να [...]

Ὁμιλία εἰς τὴν μνήμην τοῦ ἁγίου ἐνδόξου Μεγαλομάρτυρος Δημητρίου

Αρχιμανδρίτου Φωτίου Ιωακείμ Ἀγαπητοὶ ἐν Κυρίῳ ἀδελφοί, ἀπευθυνόμενος κάποτε ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς πρὸς τοὺς μαθητές Του, σύμφωνα μὲ μία περικοπὴ ἀπὸ τὸ κατὰ Ἰωάννην Εὐαγγέλιο (Ἰω. 15, 17-27, 16, 1-2), μαζὶ μὲ τὴν ὑψηλὴ ἠθικὴ διδασκαλία του, θαυμαστὰ συναρμοσμένη μὲ ἀποκάλυψη θείων δογμάτων τῆς Πίστης μας, τοὺς ὁμίλησε προφητικὰ καὶ γιὰ τὸ μέλλον τους. Καὶ οἱ λόγοι καὶ οἱ προφητικὲς αὐτὲς ρήσεις τοῦ Κυρίου, ἔχουν ταυτόχρονα μία διαχρονικὴ ἰσχὺ καὶ ἐνέργεια. Ἐκεῖ λοιπὸν προφητεύει ὁ Δεσπότης στοὺς μαθητές Του, ὅτι οἱ ἄνθρωποι, στὸν βαθμὸ ποὺ πίστευσαν στὴ διδασκαλία Του, θὰ [...]

Ιερός Ναός του Αγίου Δημητρίου, πολιούχου της Θεσσαλονίκης

Ο ιερός ναός του Αγίου Δημητρίου, πολιούχου της Θεσσαλονίκης, βρίσκεται στο κέντρο της πόλης, επί της οδού Αγίου Δημητρίου, πάνω από την αρχαία Αγορά και αποτελεί αδιαμφισβήτητα το σημαντικότερο παλαιοχριστιανικό μνημείο της, τόσο για θρησκευτικούς, όσο και για ιστορικούς λόγους. Η παλαιοχριστιανική βασιλική κτίστηκε στον χώρο, όπου κατά τη ρωμαϊκή περίοδο υπήρχε συγκρότημα δημοσίων λουτρών. Σύμφωνα με την παράδοση στις θέρμες αυτές φυλακίστηκε και μαρτύρησε με λογχισμό ο άγιος Δημήτριος, ο οποίος θεωρήθηκε από τη ρωμαϊκή διοίκηση υπεύθυνος για την ήττα του παλαιστή Λυαίου από το μαθητή του Δημήτριου, Νέστορα. [...]

Το έθιμο του εκκλησιαστικού πλειστηριασμού στο χωριό Άγιος Δημήτριος Μαραθάσας

Κωστής Κοκκινόφτας Κέντρο Μελετών Ιεράς Μονής Κύκκου Aνάμεσα στα δέντρα που καλλιεργήθηκαν στο χωριό από τα πολύ παλιά χρόνια είναι και η ροδιά, η οποία αποτέλεσε απαραίτητο συμπλήρωμα σε κάθε περιβόλι. (περισσότερα…)

Ὁμιλία στὴν ἑορτὴ τῶν ὁσίων καὶ θεοφόρων πατέρων ἡμῶν Βαρνάβα καὶ Ἱλαρίωνος τῶν ἐν Περιστερώνῃ τῆς Μόρφου κειμένων (21/10)

Ἀρχιμανδρίτης Φώτιος Ἰωακεὶμ Ἡ σύντομη, ἀλλὰ γεμάτη ἀπὸ ὑψηλὰ νοήματα καὶ θεῖες διδαχὲς εὐαγγελικὴ περικοπή, ποὺ μόλις ἀκούσαμε (Λουκ. 6, 17-23), ἀγαπητοί μου ἐν Κυρίῳ ἀδελφοί, μᾶς παρουσιάζει μὲ ἐξαιρετικὴ λιτότητα, μὰ καὶ συνάμα ἀνάγλυφη παραστατικότητα, ὡραιότατες στιγμὲς ἀπὸ τὴν ἐπὶ γῆς θαυμαστὴ ζωὴ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ὁ Κύριος βρέθηκε κάποτε σὲ μιὰ ἀπὸ τὶς ὄμορφες ἐκεῖνες καὶ εὔφορες ἐκτεταμένες πεδιάδες τῆς Ἰουδαίας, ὅπου μαζεύτηκε ἕνας μεγάλος ἀριθμὸς τῶν μαθητῶν του, καθὼς καὶ πλῆθος πολὺ τοῦ λαοῦ ἀπ᾽ὅλη τὴν Ἰουδαία, τὰ Ἱεροσόλυμα, ἀκόμη κι ἀπ᾽ τὶς παραλιακὲς πόλεις τῆς [...]

Η μαρτυρία του Γερμανού γιατρού Karl Schneider για την πανήγυρη της Μονής Κύκκου (1878)

Κωστής Κοκκινόφτας Κέντρο Μελετών Μονής Κύκκου Από τα πρώτα χρόνια της ίδρυσής της, η Mονή Kύκκου αποτέλεσε το σημαντικότερο προσκυνηματικό κέντρο στο νησί, χάριν της θαυματουργής Eικόνας της Παναγίας που διαφυλάσσεται στο καθολικό της, έργο κατά την παράδοση του Aποστόλου Λουκά. Το γεγονός αυτό συνέτεινε, ώστε με το πέρασμα του χρόνου η Μονή να αποκτήσει παγκύπρια φήμη και σεβασμό, με αποτέλεσμα να την επισκέπτονται ετησίως χιλιάδες προσκυνητές, για να ενισχυθούν πνευματικά, ή να αιτηθούν τη βοήθειά της, για να ξεπεράσουν ένα ιατρικό ή άλλο πρόβλημα. Σύμφωνα με τις σχετικές μαρτυρίες, μαζική προσέλευση [...]

Αρχιεπισκόπου Κύπρου Μακαρίου Γ΄: Κύπρος η Αγία Νήσος

ΚΥΠΡΟΣ Η ΑΓΙΑ ΝΗΣΟΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑ 1997 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Ὁ ἀείμνηστος Ἀρχιεπίσκοπος Μακάριος ὁ Γ´ ἐπεχείρησε μὲ τὴ μελέτη του «Κύπρος ἡ Ἁγία Νῆσος» νὰ συγκεντρώσει τοὺς Ἁγίους τῆς Κύπρου καὶ νὰ τοὺς παρουσιάσει κατ᾿ ἐξοχὴν στὸ ὀρθόδοξο πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κύπρου. Γνώριζε ὅτι τὸ ἐγχείρημα δὲν ἦταν εὔκολο. Εἶχε λάβει ὑπ᾿ ὄψιν ὅλα, σχεδόν, ὅσα εἶχαν γραφῆ γιὰ τοὺς Ἁγίους τῆς Κύπρου, ὅπως φαίνεται καὶ ἀπὸ τὴν ἐκτεταμένη βιβλιογραφία ποὺ παραθέτει στὸ τέλος τῆς μελέτης του. Δὲν ἔδωσε ὅμως σ᾿ αὐτὴ αὐστηρὰ ἐπιστημονικὸ χαρακτήρα, ἐπειδὴ ἤθελε νὰ εἶναι προσιτὴ σ᾿ ἐκείνους γιὰ [...]

Ο αοίδιμος Μητροπολίτης Κυρήνειας Παύλος ως λειτουργός του Μυστήριου της Ιεράς Εξομολογήσεως

Επί τη συμπληρώσει 13 ετών από την προς Κύριον εκδημία του (1 Οκτωβρίου 2011) Χριστόδουλου Γ. Παχουλίδη Ο αοίδιμος Μητροπολίτης Κυρηνείας Παύλος, κατά τη δεκαοκταετή παρουσία του στο Μητροπολιτικό Θρόνο Κυρηνείας, καθώς και καθ’ όλη την Ιερατική σταδιοδρομία του, υπήρξε μία από τις μεγαλύτερες σύγχρονες πνευματικές μορφές της Κυπριακής Εκκλησίας. (περισσότερα…)

Παραδόσεις για τον Άγιο Λάζαρο στην Κύπρο

Κωστής Κοκκινόφτας Κέντρο Μελετών Ιεράς Μονής Κύκκου Πολλές είναι οι παραδόσεις που συνδέουν τον γνωστό από τα αγιογραφικά κείμενα τετραήμερο φίλο του Χριστού Άγιο Λάζαρο με την Κύπρο, όπου έφθασε ύστερα από την εκ νεκρών ανάστασή του και έζησε μέχρι τον δεύτερο θάνατό του. Από τις παλαιότερες αυτές παραδόσεις είναι η σχετική με τη δημιουργία της αλυκής της πόλης, η οποία ανάγεται στη βυζαντινή περίοδο, όπως μαρτυρείται από τη συμπερίληψη εκδοχής της στο Συναξάρι της Κωνσταντινούπολης, το οποίο χρονολογείται στον 9ο αιώνα. Σύμφωνα με όσα αναφέρονται στο Συναξάρι αυτό, η περιοχή [...]