Ιστορικές Φυσιογνωμίες

Εις μνημόσυνον Αθανασίου Παπαγεωργίου (†26.7.2022)

«Μακάριοι οἱ νεκροί οἱ ἐν Κυρίῳ ἀποθνήσκοντες ἀπ᾿ ἄρτι...ἵνα ἀναπαύσωνται ἐκ τῶν κόπων αὐτῶν· τά γάρ ἔργα αὐτῶν ἀκολουθεῖ μετ᾿ αὐτῶν» (Ἀποκ. ιδ' 13)» Με πόνο ψυχής αποχαιρετήσαμε για το μεγάλο ταξίδι της αιωνίου ζωής το πρωϊνό της Πέμπτης 28 Ιουλίου στον κοιμητηριακό Ναό των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης Λευκωσίας, τον αγαπητό φίλο και κορυφαίο επιστήμονα-βυζαντινολόγο Αθανάσιο Παπαγεωργίου.  Το σύντομο αυτό κείμενο γράφεται ως μικρό αντίδωρο της φιλίας μας, αλλά και ευγνωμοσύνης για την μεγάλη του προσφορά στην Εκκλησία της Κύπρου, την πατρίδα μας και τις βυζαντινές σπουδές. Γεννήθηκε το 1931 [...]

Ο Αγιοταφίτης Αρχιμανδρίτης Παλλάδιος Γαλλήνιος

Κωστής Κοκκινόφτας Κέντρο Μελετών Ιεράς Μονής Κύκκου Ο μετέπειτα Αρχιμανδρίτης Παλλάδιος Γαλλήνιος γεννήθηκε το 1886 στο χωριό Γαληνή της Tηλλυρίας και το λαϊκό του όνομα ήταν Πολύδωρος. Tο 1900, σε ηλικία δεκατεσσάρων χρόνων, μετέβη στα Iεροσόλυμα κοντά στον θείο του Aρχιμανδρίτη Iερώνυμο, όπου του δόθηκε η ευκαιρία να αποκτήσει ευρύτερη μόρφωση. Eκεί τέθηκε κάτω από την προστασία του Kύπριου Aρχιεπισκόπου Kυριακουπόλεως (1898-1908) και μετέπειτα Iορδάνου (1908-1919) Mελέτιου Kρονίδη από την Ομορφίτα, ο οποίος τον βοήθησε να εγγραφεί αρχικά στη Γυμνασιακή Σχολή του Πατριαρχείου «Άγιος Δημήτριος» και ακολούθως στη Θεολογική Σχολή του [...]

Πρόκριτος Σόλων Σολωμής (9η Ιουλίου 1821)

Στα χρόνια της τουρκοκρατίας έζησε ο προύχοντας Σόλων Σολωμής. Και ο Σολωμής, από τα Μασάρη, ήταν θύμα της αιματηρής 9ης Ιουλίου 1821. Η ιστορία του συνδέεται με τον κάθε σφαγιασθέντα Κύπριο της εποχής, ανάμεσά τους τον Αρχιεπίσκοπο Κυπριανό και τους τέσσερις δεσποτάδες. Και συνεχίζεται η ιστορία του μετά τη σφαγή του, με τους απογόνους του, στον φόβο και στον κατατρεγμό τους ώστε να βρουν καταφύγιο. Η ζωή τους παίρνει «φως» και φτάνει μέχρι την Κωνσταντινούπολη και τον Πόρο. Ο προύχοντας Σολωμής γεννήθηκε στα Μάσαρη το 1765. Κάτοχος μεγάλης περιουσίας, τόσο [...]

Προύχοντας της θυσίας Χατζηνικόλας Λαυρεντίου Πρωτοσυγκέλλου (9η Ιουλίου 1821, Καραβάς)

Της Δημοσιογράφου Αναστασίας Σιακαλλή Ήταν ημέρες τέτοιες, του 1821, που λίστα μαύρη σύνταξε ο Κιουτσιούκ Μεχμέτ Αγάς. «Να φύγει και ετούτος, να πάει και εκείνος», έγραφε κι όλο έγραφε τα άτομα εκείνα, που, κατά την κρίση του, έπρεπε να εξαλειφθούν. Να εξοντωθούν, διότι: «Σουλτάνε θα εξεγερθούν όπως οι Έλληνες και τότε τι χαμπάρια με την Αυτοκρατορία;». Και σκέφτηκε ο σουλτάνος: «Άραγε έχει δίκαιο ο αγάς; Αν σφάξουμε τους προτεινόμενους, έτσι θα ησυχάσουμε απ’ τους Κύπριους;». Το θέμα, κυρίως, ήταν η περιουσία εκείνων της μαύρης λίστας, των 486, στους οποίους και [...]

Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Μακάριος Β΄ ο Μυριανθέας, ο από Κυρηνείας, ο υψιπετής αετός της Κυπρίδας Εκκλησίας (29 Απριλίου 1870 – †28 Ιουνίου 1950)

Tην 7η και 45΄πρωινή της 28ης  Ιουνίου 1950, «της Ελληνικής Παιδείας ο χορηγός και προστάτης, της πατρίδος ο πολύαθλος στεφανίτης, το υψηλόν προπύργιον του Ορθοδόξου παρ’  ημίν Πληρώματος (...) και κλεινός ημών Εθνάρχης ΜΑΚΑΡΙΟΣ Β΄, (ο από Κυρηνείας, ο Μυριανθέας) έπεσε την μόρσιμον του θανάτου πτώσιν (...).» ( απόσπασμα από τον επικήδειο λόγο πού εκφώνησε ο τότε Μητροπολίτης Κιτίου Μακάριος. Ίδε άπαντα Αρχεπ. Μακαρίου Γ΄ τομ. Α΄σελ. 57-59, Λευωσία 1991). (περισσότερα…)

Ευαγόρας Παλληκαρίδης: Επιστολές πριν στηθεί η αγχόνη

Λευκωσία: Κλείνουν φέτος 67 χρόνια  από τον απαγχονισμό του 18χρονου Ευαγόρα Παλληκαρίδη στις Κεντρικές Φυλακές της αποικιοκρατούμενης Κύπρου, στις 14 Μαρτίου του 1957. (περισσότερα…)

Ευαγόρας Παλληκαρίδης (27 Φεβρουαρίου 1938-14 Μαρτίου 1957)

14η Μαρτίου, μέρα μνήμης του ήρωα της ΕΟΚΑ Ευαγόρα Παλληκαρίδη Ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης γεννήθηκε στο χωριό Τσάδα, της επαρχίας Πάφου πριν ογδόντα τέσσερα έτη, στις 27 Φεβρουαρίου 1938. Απαγχονίστηκε ξημερώματα της 14ης Μαρτίου 1957, στις Κεντρικές Φυλακές Λευκωσίας. (περισσότερα…)

102 έτη από τη γέννηση και 30 έτη από την κοίμηση του αοιδίμου Μητροπολίτου Κυρηνείας Γρηγορίου (1922 – + 28/01/1994)

Με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 102 ετών από τη γέννηση και 30 ετών από την κοίμηση του αοιδίμου Μητροπολίτου Κυρηνείας κυρού Γρηγoρίου, παραθέτουμε σύντομο αφιέρωμα, το οποίο δημοσιεύτηκε το 1994 στο περιοδικό «Εκκλησία» της Εκκλησίας της Ελλάδος. Το κείμενο που παραθέτουμε το δημοσίευσε ο τότε φοιτητής της Θεολογικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Ιωάννης Γ. Χατζηουρανίου, νυν Επίσκοπος Μεσαορίας Γρηγόριος. Ακολουθεί κείμενο του κ. Χριστόδουλου Παχουλίδη, πρώην γραμματέα, για 55 συναπτά έτη, στην Ιερά Μητρόπολη Κυρηνείας.   ----------------------------- Ιωάννη Γ. Χατζηουρανίου νυν Επισκόπου Μεσαορίας Γρηγορίου Ο ΜΑΚΑΡΙΣΤΟΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΚΥΡΗΝΕΙΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ (1922-28 Ἰανουαρίου 1994) Περιοδικὸν «ΕΚΚΛΗΣΙΑ» [Ἔτος ΟΑ΄ [...]

Μάρκος Δράκος, η Σημαία του Αγώνα της ΕΟΚΑ

Στο χωριό της, την Βατυλή, ήταν η Δέσποινα Δράκου, το γένος Χ’’ Μάρκου, όταν την έπιασαν οι πόνοι της γέννας. Βρισκόταν στο τέλος του 9ου μήνα της πρώτης εγκυμοσύνης της κι όμως οι πόνοι και η αγωνία συνεχίζονταν για δυο μέρες χωρίς αποτέλεσμα. Τότε η μαμμή του χωριού διέγνωσε πως ο τοκετός θα ήταν δύσκολος και έκρινε πως έπρεπε να μεταφερθεί στη Λευκωσία. (περισσότερα…)

Κυριάκος Μάτσης: 65 χρόνια προγονικού κλέους

«Ού περί χρημάτων τον αγώνα ποιούμεθα, αλλά περί αρετής»! Τάδε έφη Κυριάκος Μάτσης. Συμπληρώνονται σήμερα (19 Νοεμβρίου), ανήμερα της θυσίας του, εξήντα πέντε χρόνια από τότε, από τη λαμπρή ημέρα της 19ης Νοεμβρίου 1958, που ο Τομεάρχης Κερύνειας κατά τη διάρκεια του Εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα της Ε.Ο.Κ.Α. 1955-1959, Σταυραετός του Πενταδακτύλου, (περισσότερα…)