Εθνικά – Ιστορικά

8 Μαρτίου 1970: Η πρώτη δολοφονική απόπειρα κατά του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄

8 Μαρτίου 1970, ημέρα Κυριακή: ημέρα του 13ου ετήσιου μνημοσύνου του Γρηγόρη Αυξεντίου στον Μαχαιρά, χοροστατούντος του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄. Λίγο μετά τις επτά το πρωί, αμέσως μετά την απογείωσή του από το προαύλιο της Αρχιεπισκοπής, στη Λευκωσία, το ελικόπτερο, το οποίο θα μετέφερε τον Πρόεδρο Μακάριο στη Μονή Μαχαιρά δέχθηκε πυρά από αυτόματα όπλα. Ο χειριστής του ελικοπτέρου, ταγματάρχης πυροβολικού Ζαχαρίας Παπαδογιάννης τραυματίστηκε σοβαρά, αλλά κατάφερε να προσγειώσει το αεροσκάφος επιτυχώς. Εντέλει ο Μακάριος μετέβη στον Μαχαιρά οδικώς, επιτελώντας, παρά την τραγικότητα των στιγμών, το [...]

Ημέρα μνήμης του ήρωα της ΕΟΚΑ 1955-59 Γρηγόρη Αυξεντίου, του Σταυραετού του Μαχαιρά (3 Μαρτίου)

3 Μαρτίου 1957, μέρα μνήμης του Ήρωα της ΕΟΚΑ Γρηγόρη Αυξεντίου. Ημέρα, κατά την οποία, οι πάνοπλοι Άγγλοι στρατιώτες, περικύκλωσαν το κρησφύγετο του Υπαρχηγού της ΕΟΚΑ και έριξαν μέσα σε αυτό βενζίνη και χειροβομβίδα, με αποτέλεσμα να πέσει μαχόμενος ο Σταυραετός του Μαχαιρά.  (περισσότερα…)

Η Ιερά Μονή του Αγίου Νεοφύτου κατα την τουρκοκρατία

Κωστής Κοκκινόφτας Κέντρο Μελετών Ιεράς Μονής Κύκκου Οι πρώτες δεκαετίες ύστερα από την κατάκτηση της Κύπρου από τους Οθωμανούς, το 1571, υπήρξαν εξαιρετικά δύσκολες για την Αδελφότητα της Μονής του Αγίου Νεοφύτου, αφού οι νέοι κατακτητές τήρησαν σκληρή στάση έναντι των Μονών του τόπου και κατάσχεσαν το μεγαλύτερο μέρος της μοναστηριακής κτημοσύνης. Κατ᾽ αρχάς, σύμφωνα με σχετικό χρονογραφικό σημείωμα του έτους 1585, «ἀφάνισαν ταῦτα παντελῶς· μᾶλλον δέ ταύτην τήν ἁγίαν ἐγκλείστραν καί ἐγένετο μέγας κλαυθμός τε καί ὀδυρμός, τῶν μοναχῶν καί πᾶσι τοῖς ὀρθοδόξοις». Η Μονή αποστερήθηκε τότε των αναγκαίων πόρων [...]

Η Ανάρτηση καμπάνων στις Εκκλησίες της Κύπρου κατά την Τουρκοκρατία (1571-1878)

Κωστής Κοκκινόφτας Κέντρο Μελετών Ιεράς Μονής Κύκκου Η χρήση καμπάνων, κατά τις θρησκευτικές τελετές, είναι αρχαιότατη συνήθεια και συναντάται σε πολλές χώρες, όπως στην Αίγυπτο, την Ασσυρία, την Ελλάδα και την Ιουδαία, όπου οι αρχιερείς τοποθετούσαν μικρές καμπάνες στους μανδύες τους. Αλλού, όπως στη Ρώμη, η χρήση τους ήταν αποσυνδεδεμένη από τη θρησκευτική λατρεία και αποτελούσε το μέσο για τη σύγκληση των δημοσίων συνελεύσεων. (περισσότερα…)

Εκκλησιαστικές φυσιογνωμίες στη Λεμεσό στα πρώτα χρόνια της Αγγλοκρατίας (1878-1931)

Κωστής Κοκκινόφτας Κέντρο Μελετών Ιεράς Μονής Κύκκου H καθεστωτική αλλαγή του 1878 βρήκε την πόλη και το μεγαλύτερο μέρος της επαρχίας Λεμεσού να υπάγεται εκκλησιαστικά στη Mητρόπολη Kιτίου, στον θρόνο της οποίας υπηρετούσε ο εκ Λευκονοίκου Kυπριανός Oικονομίδης (1868-1886), απόφοιτος της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Aθηνών. O τελευταίος, κατά τις επισκέψεις του στην πόλη ή στο ενδιάμεσο της μετάβασής του στα χωριά της επαρχίας, διέμενε στη λεγόμενη παλαιά Mητρόπολη, όπως ονομαζόταν ο μικρός ναός των Aγίων Aνδρονίκου και Aθανασίας και τα κτήρια που τον περιέβαλλαν. Στον ίδιο χώρο διέμεναν και οι [...]

68 χρόνια από τη θυσία του αγωνιστή της ΕΟΚΑ, Χαράλαμπου Μούσκου (1955-2023)

Στις 15 Δεκεμβρίου πέφτει ο πρώτος νεκρός σε μάχη της ΕΟΚΑ, Χαράλαμπος Μούσκος. Πρώτος ξάδελφος του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ’, από τους πρωτεργάτες της ΕΟΚΑ, ο Χαράλαμπος υπήρξε ένας από τους πέντε της ΕΟΚΑ που ξύπνησαν τους Βρετανούς το βράδυ της 1ης Απριλίου. Γεννήθηκε στις 10 Μαΐου 1932 στο χωριό Παναγιά της Πάφου και σκοτώθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 1955, σε ένοπλη σύγκρουση στο Μερσινάκι της επαρχίας Λευκωσίας. Η κηδεία του έγινε στις 17 Δεκεμβρίου και τάφηκε στο κοιμητήριο των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης της Λευκωσίας. (περισσότερα…)

Επιστημονική Διημερίδα με θέμα: «Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Λεόντιος: Η ζωή, το έργο του και η κληρονομιά του» (17-18 Νοεμβρίου 2023)

Ένας σύντομος απολογισμός και ευχαριστίες Στις 17 και 18 Νοεμβρίου 2023 πραγματοποιήθηκε με επιτυχία, στο Ίδρυμα Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄, η Επιστημονική Διημερίδα «ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΥΠΡΟΥ ΛΕΟΝΤΙΟΣ: Η ΖΩΗ, ΤΟ ΕΡΓΟ ΚΑΙ Η ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΤΟΥ». Στο πλαίσιο του χαιρετισμού του, ο Γενικός Διευθυντής του Ιδρύματος κ. Χρίστος Κουκλιώτης εστίασε στον ρόλο του Λεοντίου στην προάσπιση της ελληνικής παιδείας. Χαιρετίζοντας εκ μέρους της οικογένειας του Αρχιεπισκόπου Λεοντίου, ο κ. Μάριος Ηλιάδης προέβαλε τον πολιτικά συμφιλιωτικό ρόλο του Λεοντίου και την παραδειγματική σημασία του. Κεντρικός ομιλητής της βραδιάς, ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου κ.κ. Γεώργιoς προέβη σε μία [...]

Κατασκηνώσεις τῶν κατηχητικῶν σχολείων Ἀρχιεπισκοπής

† Μιχάλη Εὐσταθίου Ἐκπαιδευτικοῦ Θά μποροῦσε, νομίζω, νά λεχθεῖ πώς ὅση ἐπίδραση ἐξασκοῦσαν στούς μαθητές καί στίς μαθήτριες τοῦ Γυμνασίου, στά χρόνια ἐκεῖνα τῆς Χριστιανικῆς Κίνησης, τά Κατηχητικά καί οἱ Χ.Μ.Ο. (Μέσου καί Ἀνώτερου), γιά ἕνα μόνο χρόνο, πάνω στήν ὅλη ψυχική τους καλλιέργεια καί στήν πνευματική τους συγκρότηση, ἄλλη τόση ἐξασκοῦσε ἡ ὀλιγοήμερη (15-20 μέρες) συμμετοχή τους στίς Κατασκηνώσεις τοῦ Καλοκαιριοῦ, πού ἄρχισαν νά λειτουργοῦν ἀπό τίς ἀρχές τῆς δεκαετίας τοῦ ’50. Εἶναι γεγονός ἀναμφισβήτητο, ὅτι σ’ αὐτό τό σύντομο χρονικό διάστημα οἱ ἔφηβοί μας, διαμένοντας μακριά ἀπό τήν ἐπίδραση τῆς [...]

Ο Μητροπολίτης Πάφου και Τοποτηρητής του Αρχιεπισκοπικού Θρόνου Λεόντιος και η καθιέρωση της 28ης Οκτωβρίου 1940 ως εθνικής εορτής στην Κύπρο

Το Σάββατο 28 Οκτωβρίου 2023 ο απανταχού Ελληνισμός εόρτασε με λαμπρότητα, για άλλη μια φορά, την εθνική επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940. Πόσοι όμως γνωρίζουν πως στην Κύπρο η επέτειος του ΟΧΙ και της έναρξης του νικηφόρου Ελληνοϊταλικού Πολέμου άρχισε να εορτάζεται διαρκούντος ακόμη του Πολέμου, όταν στην κατεχόμενη Ελλάδα οι προσπάθειες εορτασμού της τιμωρούνταν απηνώς; Πόσοι, άραγε, γνωρίζουν τον πρωταγωνιστικό ρόλο του Μητροπολίτη Πάφου και Τοποτηρητή του Αρχιεπισκοπικού Θρόνου Λεοντίου τόσο στην καθιέρωση της επετείου όσο και στη συμβολή της Κύπρου στον Συμμαχικό Αγώνα; Η ανάδειξη της διπλής [...]

Η Μονή Κύκκου και η Κύπρος στο Αρχείο του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων

Kωστής Kοκκινόφτας Kέντρο Mελετών Iεράς Mονής Kύκκου Ένα από τα σημαντικότερα σε ιστορικά τεκμήρια και μεγαλύτερα σε αριθμό εγγράφων εκκλησιαστικά αρχεία του ευρύτερου Ελληνισμού είναι το Αρχείο του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων, το οποίο παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον για την Κύπρο, αφού διασώζει πολλά χειρόγραφα και λυτά έγγραφα, που σχετίζονται άμεσα με το νησί. Το Αρχείο διαχωρίζεται σε δύο διακριτά τμήματα, αυτό των χειρογράφων, τα οποία συγκεντρώθηκαν στην κεντρική Βιβλιοθήκη από τις Μονές και τις διάφορες υπηρεσίες του Πατριαρχείου στα τέλη του 19ου αιώνα, και αυτό των λυτών εγγράφων, των συσταχωμένων σε κώδικες επιστολών, [...]