Εμείς Αγγλικά και οι Άγγλοι… Αρχαία Ελληνικά

Σε επιστολή του στην εφημερίδα «Καθημερινή» των Αθηνών (στην έκδοση της 17ης Οκτωβρίου 2010) και υπό τον τίτλο «Τα Αρχαία Ελληνικά και ο εγκέφαλος», ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Πατρών και μέλος του Συμβουλίου Έρευνας και Τεχνολογίας κ. Σταύρος Παπαμαρινόπουλος αναφέρεται στη θεωρία του καθηγητή Eric Havelock, σύμφωνα με την οποία το αρχαίο ελληνικό αλφάβητο προκάλεσε πακτωλό αφηρημένων εννοιών στον αρχαίο ελληνικό κόσμο, λόγω ενεργοποίησης του εγκεφάλου των χρηστών του.

Πλήθος κορυφαίων επιστημόνων φιλολόγων, γλωσσολόγων και άλλων ειδικοτήτων κατέληξαν σε επιστημονικά αποτελέσματα, τα οποία είναι δημοσιευμένα σε έκδοση που επιμελήθηκαν ο καθηγητής Ιατρικής του Πανεπιστημίου του Τορόντο Charles Lumsden και ο Διευθυντής του Κέντρου Θεωρίας της Επικοινωνίας Derrick de Kerckhove. Τα αποτελέσματα που υποστηρίζουν τη θεωρία του Havelock είναι τα εξής:

1. Η περιοχή Broka, που βρίσκεται στην αριστερή πλευρά του εγκεφάλου, ενεργοποιήθηκε λίγο περισσότερο λόγω του ελληνικού αλφαβήτου, διότι χρησιμοποιήθηκαν επιτυχώς φωνήεντα σε γραφή για πρώτη φορά.

2. Ο ανθρώπινος εγκέφαλος επαναπρογραμματίστηκε ριζικώς.

3. Η πιο πάνω αναφερθείσα συγκλονιστική μεταβολή στη λειτουργία του εγκεφάλου προκάλεσε μια ουσιώδη αλλαγή στην ψυχολογία των χρηστών του αλφαβήτου, από την οποία προέκυψε η ανάγκη επικοινωνίας των πολιτών διά της λειτουργίας του θεάτρου.

Στη συνέχεια ο κ. Παπαμαρινόπουλος αναφέρεται σε πειράματα που απέδειξαν ότι με τη διδασκαλία των Αρχαίων Ελληνικών επιταχύνονται οι μετρήσιμοι δείκτες της Λεκτικής Νοημοσύνης και της Αφαιρετικής Σκέψης. Τονίζει επίσης την περίπτωση, κατά την οποία η Αυστραλή πανεπιστημιακή ερευνήτρια Kate Chanock περιγράφει σε βιβλίο της, που εκδόθηκε το 2006, πώς κατόρθωσε να μετατρέψει έναν αγγλομαθή δυσλεξικό σε μη δυσλεξικό με τα Αρχαία Ελληνικά! Τέλος, ο κ. Παπαμαρινόπουλος τονίζει ότι από φέτος τα μεν παιδιά του Δημοτικού στην περιοχή της Οξφόρδης στην Αγγλία, με επιστημονική πρόταση, επιπροσθέτως των μαθημάτων τους θα μαθαίνουν Αρχαία Ελληνικά, τα δε αντίστοιχης ηλικίας Ελληνόπουλα, με πολιτική απόφαση δεν θα διδάσκονται την αρχαία ελληνική γλώσσα, αλλά… Αγγλικά.

Έχοντας κάποιος υπόψη τα πιο πάνω αλλά και πολλά άλλα που προέκυψαν από έρευνες και μελέτες για την αρχαία ελληνική γλώσσα και τη συμβολή της στον παγκόσμιο πολιτισμό, διερωτάται γιατί εμείς οι Έλληνες κατέχουμε μιαν από τις τελευταίες θέσεις στην παγκόσμια βιβλιογραφία όσον αφορά στο ευρύτατο αυτό θέμα. Ανατρέχουμε σε ξένη βιβλιογραφία και σπεύδουμε να ενημερωθούμε για τα αποτελέσματα επιστημονικών συνεδρίων και ερευνών, ώστε να γίνουμε κι εμείς μέτοχοι των τελευταίων εξελίξεων αναφορικά με τη δική μας γλώσσα και το δικό μας πολιτισμό.

Μας ικανοποιεί βέβαια το γεγονός ότι ξένοι ειδικοί εισηγούνται ένα άνοιγμα προς τον αρχαίο ελληνικό κόσμο και προωθούν τη διδασκαλία της αρχαίας ελληνικής γλώσσας ακόμα και από το Δημοτικό. Από την άλλη, όμως, προκαλεί θλίψη η αδιαφορία του σύγχρονου Ελληνισμού για το μεγάλο θησαυρό που οδήγησε στο ελληνικό θαύμα και που πάντα τον αξιοποιούν όλοι οι άλλοι εκτός από εμάς.

Οι μεταρρυθμίσεις δεν γίνονται για να προσαρμοστεί η κοινωνία στις ανάγκες που δημιουργεί η πρόοδος του σύγχρονου πολιτισμού. Αντίθετα,γίνονται για να προσαρμοστεί η επιτευχθείσα πρόοδος στις ανάγκες της σύγχρονης κοινωνίας. Το ίδιο και οι εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις. Δεν γίνονται για να προσαρμοστεί η κοινωνία στο εκπαιδευτικό σύστημα, αλλά για να προσαρμοστεί το εκπαιδευτικό σύστημα στις ανάγκες της σύγχρονης κοινωνίας. Και έχει πολλές ανάγκες μια σύγχρονη κοινωνία, όχι μόνο τεχνολογικές, αλλά περισσότερο ανάγκες που αφορούν στον άνθρωπο ως ανώτερο πνευματικό ον, ανάγκες που σχετίζονται με πανανθρώπινες αρχές και αξίες.

Όσο πιο γρήγορα το καταλάβουμε αυτό, τόσο πιο πολλές πιθανότητες έχουμε να φτιάξουμε μια παιδεία που θα είναι και πάλι οδηγός και όχι ουραγός στο παγκόσμιο επιστημονικό και πολιτισμικό πεδίο.

Χρίστος Παντελίδης
Φιλόλογος, τ. Πρώτος Λειτουργός Εκπαίδευσης

Εφημ. Σημερινή, 25/10/2010