Κραυγή αγωνίας από τους συγγενείς των αγνοουμένων
Κραυγή αγωνίας από τους συγγενείς των αγνοουμένων, των οποίων η τύχη παραμένει ανεξακρίβωτη 45 xρόνια μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο.
Σε χαιρετισμό του σε ημερίδα με θέμα «Τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και Αγνοούμενοι της Κύπρου» που διοργανώθηκε σήμερα στη Λευκωσία ο Πρόεδρος της Παγκύπριας Οργάνωσης Συγγενών Αδηλώτων Αιχμαλώτων και Αγνοουμένων, Νίκος Σεργίδης, ανέφερε πως οι εξελίξεις εξανεμίζουν κάθε ελπίδα για σύντομη επίλυση του θέματος των αγνοουμένων, «και αυξάνουν τους φόβους για τον κίνδυνο εκατοντάδες αγνοούμενοι μας να παραμείνουν εσαεί αγνοούμενοι». Σημείωσε πως κατά το 2018 η Διερευνητική Επιτροπή για τους Αγνοoυμένους εντόπισε τα οστά μόλις 10 αγνοουμένων και από τις δυο κοινότητες, υπογραμμίζοντας πως τα αποτελέσματα είναι απογοητευτικά και τους ανησυχούν.
Από την πλευρά της, η Πρόεδρος της Πανελλήνιας Επιτροπής Γονέων και Συγγενών Αδηλώτων Αιχμαλώτων και Αγνοουμένων της κυπριακής τραγωδίας Μαρία Καλμπουρτζή επεσήμανε στον χαιρετισμό της πως «η κοινή προσπάθεια πρέπει να επαναπροσδιοριστεί, πρέπει να βρεθούν μέθοδοι, να δημιουργήσουμε προϋποθέσεις, να εκμεταλλευτούμε τη μέχρι σήμερα εμπειρία μας και να πετύχουμε τη λύση του ανθρωπιστικού προβλήματος που τόσα χρόνια μαζί υπομείναμε».
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης, στον χαιρετισμό του στην ημερίδα, που διάβασε ο Επίτροπος Προεδρίας, Φώτης Φωτίου, ανέφερε πως δεν μπορεί να γίνουν αποδεκτές οποιεσδήποτε δικαιολογίες ή να δοθούν ελαφρυντικά στο θέμα των αγνοουμένων, και καμία αιτιολόγηση δεν μπορεί να προσφέρει κάλυψη στην εξαφάνιση τόσων ανθρώπων, μεταξύ των οποίων παιδιά και άτομα της τρίτης ηλικίας.
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης εξέφρασε την ελπίδα πως επιτέλους η Τουρκία θα συνεργαστεί με την απαιτούμενη καλή θέληση και ειλικρίνεια στο ζήτημα αυτό «χωρίς η προσπάθεια να είναι πώς και με ποιο τρόπο θα εξυπηρετήσει πολιτικές ή άλλες σκοπιμότητες και να αποκρύψει είτε ευθύνες, οι οποίες βασίζονται σε γεγονότα, είτε αλήθειες που βοούν».
Εξάλλου σε χαιρετισμό του ο Υφυπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας Τέρενς Κουίκ αναφερόμενος στις ευθύνες της Τουρκίας στο θέμα των αγνοουμένων επεσήμανε πως αυτή κωλυσιεργεί όσον αφορά το άνοιγμα αρχείων και άλλων πηγών που διαθέτει, από τα οποία ενδεχομένως θα μπορούσαν να εντοπιστούν χρήσιμα στοιχεία για την τύχη των αγνοουμένων και πως η σκόπιμη κωλυσιεργία οδηγεί σε σκόπιμη καθυστέρηση διακρίβωσης της τύχης των αγνοουμένων και εγκυμονεί κίνδυνο απώλειας ουσιαστικών αποδεικτικών στοιχείων και κρίσιμης πληροφόρησης.
Παράλληλα υπογράμμισε πως Κύπρος και Ελλάδα ενώνουν τις δυνάμεις τους, πράττοντας ό,τι είναι δυνατόν για τη διαλεύκανση των υποθέσεων των αγνοουμένων.
Την ημερίδα, που έλαβε χώρα στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, διοργάνωσαν ο Επίτροπος Προεδρίας, Φώτης Φωτίου, η Παγκύπρια Οργάνωση Συγγενών Αδηλώτων Αιχμαλώτων και Αγνοουμένων και η Πανελλήνια Επιτροπή Γονέων και Συγγενών Αδηλώτων Αιχμαλώτων και Αγνοουμένων της κυπριακής τραγωδίας.
Στον χαιρετισμό του κατά την έναρξη της ημερίδας, τον οποίο διάβασε ο Επίτροπος Προεδρίας Φώτης Φωτίου , ο Πρόεδρος Αναστασιάδης διαβεβαίωσε ότι «θα συνεχίσουμε να ψάχνουμε και να χρησιμοποιούμε όλα τα μέσα που έχουμε στη διάθεσή μας, έτσι ώστε να μπορέσουμε όσο πιο σύντομα γίνεται να απαντήσουμε στα αμείλικτα ερωτήματα των συγγενών των αγνοουμένων, στα ερωτήματα όλων μας».
Ανέφερε πως «παρά τις σημαντικές προσπάθειες που καταβάλλουμε και την συνακόλουθη πρόοδο που έχει επιτελεστεί τα τελευταία χρόνια, ο κατάλογος των αγνοουμένων της Κύπρου παραμένει δυστυχώς μακρύς, με την όλη απαράδεκτη κατάσταση δικαιολογημένα να εξακολουθεί να προκαλεί ανείπωτο πόνο και αγωνία»
Σημειώνοντας πως η κατοχική δύναμη συνεχίζει να παραβιάζει συστηματικά τόσο τα ανθρώπινα δικαιώματα των συγγενών των αγνοουμένων και να περιφρονεί τόσο τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων όσο και τα ψηφίσματα και τις αποφάσεις των Ηνωμένων Εθνών, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης ανέφερε πως πρόκειται για μια απάνθρωπη κατάσταση.
Μια κατάσταση που συνιστά οικουμενική πρόκληση για την πολιτισμένη ανθρωπότητα, για όλα τα κράτη και τους λαούς που δεν αποδέχονται να παραμείνει άλυτο ένα πρόβλημα εξαφάνισης τόσων ανθρώπων, χωρίς η υπεύθυνη πλευρά να καταβάλλει τις απαιτούμενες ειλικρινείς προσπάθειες που επιβάλλονται για την αντιμετώπιση και επίλυσή του, σημείωσε.
Γι’ αυτό, πρόσθεσε, δεν μπορεί να γίνουν αποδεκτές οποιεσδήποτε δικαιολογίες ή να δοθούν ελαφρυντικά. «Η αλήθεια πρέπει να λάμψει. Καμία αιτιολόγηση δεν μπορεί να προσφέρει κάλυψη στην εξαφάνιση τόσων ανθρώπων, μεταξύ των οποίων παιδιά και άτομα της τρίτης ηλικίας. Ουδείς μπορεί να ανεχθεί το έγκλημα της συστηματικής και σκόπιμης μετακίνησης οστών από τους αρχικούς χώρους ταφής σε άλλους που εξακολουθούν να παραμένουν άγνωστοι, χάριν της προσπάθειας απόκρυψης των εγκληματικών πράξεων των εισβολέων», είπε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Διαβεβαίωσε πως «ως υπεύθυνη Πολιτεία καταβάλλουμε κάθε προσπάθεια που υπαγορεύει το καθήκον και χρέος μας έναντι στους συγγενείς και σε όλους όσοι θυσιάστηκαν και μαρτύρησαν. Εγείρουμε και θα συνεχίσουμε να εγείρουμε διεθνώς το θέμα και τα όσα απαράδεκτα διέπουν τη στάση της τουρκικής πλευράς».
Ανέφερε πως «ενεργοποιήσαμε νέους μηχανισμούς για λήψη πληροφοριών για τους χώρους ταφής. Θέσαμε επί τάπητος το θέμα στον Τουρκοκύπριο ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί και από κοινού απευθύναμε δραματική έκκληση για κατάθεση νέων μαρτυριών. Εντείναμε, παράλληλα, τις προσπάθειες μας για παροχή στοιχείων από αρχεία ξένων χωρών και διεθνών οργανισμών», σημείωσε.
Ο Υφυπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας, Τέρενς Κουίκ, ανέφερε πως δεν υπάρχει αμφιβολία ότι για την όλη κατάσταση στο ζήτημα των αγνοουμένων, βαριά ευθύνη φέρει εκείνη η πλευρά που εισέβαλε παράνομα στην Κύπρο το καλοκαίρι του 1974 και συνεχίζει επί τέσσερις και πλέον δεκαετίες την παράνομη κατοχή εδαφών και τον εποικισμό της Κύπρου.
Η απροθυμία της Τουρκίας να συμβάλει ουσιαστικά, πέραν από κάποιες κινήσεις επικοινωνιακού χαρακτήρα στη διερεύνηση της τύχης των Αγνοουμένων, συνεχίζεται, σημείωσε
Σημείωσε πως σύμφωνα με τα στοιχεία της ΔΕΑ το 2018 εντοπίστηκαν περίπου 11 λείψανα ή τμήματα αυτών, ενώ το 2017 περίπου 50. «Η κατάσταση αυτή δεν οφείλεται σε τεχνικούς ή άλλους παράγοντες. Καταδεικνύει, πέραν πάσης αμφιβολίας, την έλλειψη και την άρνηση ουσιαστικής και αποτελεσματικής συνεργασίας από την κατοχική δύναμη και το ψευδοκράτος για την επίλυση της τραγωδίας των αγνοουμένων και την ανακούφιση των δοκιμαζομένων οικογενειών», ανέφερε.
Υπογράμμισε πως η Ελλάδα επιμένει και θα επιμείνει στην διακρίβωση της τύχης ενός εκάστου των, εξ Ελλάδος και εκ Κύπρου αγνοουμένων, ως ελάχιστο μέτρο εκδήλωσης της υποστήριξης στις οικογένειες τους.
Ο κ. Κουίκ ανέφερε πως η Τουρκία δεν παρέχει δυνατότητες άμεσης πρόσβασης της ΔΕΑ στο σύνολο των λεγομένων στρατιωτικών ζωνών στα κατεχόμενα και αρνείται με περιφρόνηση και τακτικισμούς να εφαρμόσει τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων όπως και τις πρόνοιες του Συμβουλίου της Ευρώπης και άλλων διεθνών οργανισμών για το θέμα.
Επεσήμανε πως στοιχεία που προέκυψαν από έρευνες της ΔΕΑ αποδεικνύουν μαζικές εκσκαφές σε χώρους ταφής και μετακίνηση σορών στα κατεχόμενα, οι οποίες διενεργούνται από τον τουρκικό στρατό, με προφανή σκοπό να συγκαλύψουν αποδεικτικά στοιχεία εγκλημάτων πολέμου.
«Η πρακτική αυτή, δηλαδή η μετακίνηση των σορών από τον αρχικό τόπο ταφής τους και η άρνηση των τουρκικών Αρχών να ενημερώνουν την Επιτροπή για τα νέα σημεία ταφής, δημιουργεί, βέβαια, πρόσθετα σημαντικά προβλήματα στη διερεύνηση των υποθέσεων των αγνοουμένων», επεσήμανε.
Υπογράμμισε πως είναι απολύτως απαραίτητο η κατοχική δύναμη να τίθεται συνεχώς προ των ευθυνών της και να υπενθυμίζονται στους εκπροσώπους της διεθνούς κοινότητας οι πτυχές αυτού του εξόχως ανθρωπιστικού ζητήματος.
Ο κ. Κουίκ ανέφερε πως το Υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδας, πάντα σε συντονισμό με το κυπριακό Υπουργείο Εξωτερικών, θέτει συστηματικά το θέμα των αγνοουμένων στον ΟΗΕ, τόσο στη Γενική Συνέλευση και συγκεκριμένα στην αρμόδια για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα Τρίτη Επιτροπή, όσο και στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Το Υπουργείο μας, ανακινεί επίσης το ζήτημα των αγνοουμένων στην Επιτροπή Μονίμων Αντιπροσώπων του Συμβουλίου της Ευρώπης όπου σε στενή συνεργασία με την Κύπρο έχει επιτευχθεί η υιοθέτηση Αποφάσεων που θέτουν την κατοχική Τουρκία ενώπιον των ευθυνών της, πρόσθεσε.
Είπε ακόμη πως τα Υπουργεία Άμυνας Ελλάδος και Κύπρου συνεργάζονται ήδη για τη διακρίβωση στοιχείων που αφορούν στην ανεύρεση αγνοούμενων.
Στον χαιρετισμό του, ο Πρόεδρος της Παγκύπριας Οργάνωσης Συγγενών Αδηλώτων Αιχμαλώτων και Αγνοουμένων, Νίκος Σεργίδης, ανέφερε πως η ημερίδα αυτή πραγματοποιείται σε μια κατά γενική ομολογία κρίσιμη καμπή του θέματος των αγνοουμένων «αφού οι εξελίξεις εξανεμίζουν κάθε ελπίδα για σύντομη επίλυσή του και αυξάνουν τους φόβους για τον κίνδυνο εκατοντάδες αγνοούμενοί μας να παραμείνουν εσαεί αγνοούμενοι».
Επεσήμανε πως η ΔΕΑ εντόπισε το 2018 τα οστά μόλις 10 αγνοούμενων προσώπων και από τις δυο κοινότητες, τονίζοντας το γεγονός πως αυτό επετεύχθη σε μεγάλο βαθμό με τις επίμονες και επίπονες προσπάθειες της δικής μας πλευράς και του εκπροσώπου της ε/κ κοινότητας στη ΔΕΑ Νέστορα Νέστορος και των συνεργατών του.
«Τα αποτελέσματα είναι τω όντι απογοητευτικά και μας ανησυχούν. Όπως παράλληλα πρέπει να ανησυχούν και τον διεθνή παράγοντα, ο οποίος έχει επενδύσει στη ΔΕΑ, την οποία θεωρεί ως πρότυπο διερεύνησης για αντιμετώπιση και επίλυση προβλημάτων βίαιων εξαφανίσεων και αγνοουμένων παγκόσμια», ανέφερε, προειδοποιώντας πως τυχόν αποτυχία της ΔΕΑ θα σήμαινε ταφόπλακα στις προσπάθειες που η διεθνής κοινωνία καταβάλλει τα τελευταία χρόνια.
Ο κ. Σεργίδης επεσήμανε πως η ΔΕΑ αποτελεί μοναδική περίπτωση δημιουργίας ερευνητικού σώματος για αγνοουμένους στα πλαίσια του ΟΗΕ και τυγχάνει ευρείας τεχνικής και οικονομικής βοήθειας από την ΕΕ και μια πλειάδα κυβερνήσεων και οργανισμών και δεν πρέπει να αποτύχει.
Αντίθετα, πρέπει να τύχει κάθε δυνατής στήριξης και υποστήριξης για να δημιουργήσει συνθήκες προοπτικής και αποτελεσματικής λειτουργίας, σημείωσε. Πρέπει, ανέφερε, να βοηθηθεί να ξεπεράσει τα προβλήματα που αντιμετωπίζει, το κυριότερο εκ των οποίων είναι η αδυναμία της να εξασφαλίσει την ειλικρινή συνεργασία των εμπλεκόμενων μερών και κυρίως της τουρκικής πλευράς που κρατά το κλειδί για τη λύση του θέματος, που, αντί να βοηθήσει στο έργο της, συχνά παρεμβάλλει δυσκολίες και διάφορα προσχήματα, όπως επεσήμανε.
Ο κ. Σεργίδης ανέφερε πως «στεκόμαστε αλληλέγγυοι στη διακρίβωση της τύχης όλων των αγνοουμένων της Κύπρου και από τις δυο κοινότητες» και «ενώνουμε τη φωνή μας για εξιχνίαση της τύχης κάθε αγνοουμένου σε κάθε γωνιά της υφηλίου, ώστε επιτέλους να υπάρξει ο απαιτούμενος σεβασμός του διεθνούς δικαίου και των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
Η Πρόεδρος της Πανελλήνιας Επιτροπής Γονέων και Συγγενών Αδηλώτων Αιχμαλώτων και Αγνοουμένων της κυπριακής τραγωδίας Μαρία Καλμπουρτζή υπογράμμισε πως οι συγγενείς των αγνοουμένων έχουν δικαίωμα στην αλήθεια, στην απάντηση των ευλόγων ερωτημάτων τους και στη διακρίβωση της τύχης των αγαπημένων τους.
Τόνισε πως «δεν είναι και δεν υπήρξε ποτέ για κανέναν από τους συγγενείς των αγνοουμένων αυτοσκοπός η επιστροφή και παραλαβή των λειψάνων των αγνοουμένων, όχι μόνον τουλάχιστον».
Πρόσθεσε πως «η απαίτηση των συγγενών για τη δίκαιη ικανοποίηση των ερωτημάτων για τη ζωή, τον θάνατο ή την εκτέλεση των αγαπημένων μας παραμένει πάντα επίκαιρη».
Η απόδοση των ευθυνών στο κύρια υπεύθυνο κράτος, στην Τουρκία, αποτελεί υποχρέωση των κρατών μας, και όχι προτεραιότητα και σίγουρα όχι καταστατική αρμοδιότητα των οργανώσεων των συγγενών των αγνοουμένων, χωρίς φυσικά να αποποιείται το αναφαίρετο δικαίωμα στις μεμονωμένες οικογένειες να κάνουν αυτή τη χρήση της απαίτησής τους, επεσήμανε.
Σημείωσε πως “η δικαστική διεκδίκηση των δικαιωμάτων των συγγενών με τα εσωτερικά ένδικα μέσα εναντίον των δικών μας κρατών, της Ελλάδας και της Κύπρου, δημιουργεί ηθικές επιφυλάξεις πατριωτικής αντιφατικότητας και έντονα τα διλήμματα της αντιπαράθεσης, της αντιδικίας με τη δική μας χώρα”.
Επεσήμανε οι δικαστικές προσφυγές στο ΕΔΑΔ, είτε με τις ατομικές προσφυγές των οικογενειών των αγνοουμένων – όσες φυσικά δεν απορρίφθηκαν – είτε με την Τέταρτη Διακρατική Προσφυγή της Κύπρου εναντίον της Τουρκίας, εξασφάλισαν θετικές για τα ανθρωπιστικά μας θέματα αποφάσεις αλλά με άρνηση αποδοχής, πόσον μάλλον υλοποίησης, από το καταδικασθέν κράτος, την Τουρκία.
Αναφερόμενη στις προσπάθειες άσκησης πίεσης για συμμόρφωση και υλοποίηση των δικαστικών αυτών αποφάσεων είπε πως δεν είχαν θεαματικά αποτελέσματα. `Οπως είπε “κανένας τρόπος προσέγγισης μέχρι σήμερα, καμία απόφαση και δυστυχώς καμία πίεση, όσο η διπλωματική και πολιτική ευχέρεια επιτρέπει στα κράτη μας, δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα αποτελέσματα».
Η κ. Καλμπουρτζή εξέφρασε τέλος αισιοδοξία ότι “η σημερινή ημερίδα θα μας διδάξει, θα μας φέρει σε αποτελεσματικό αγώνα”.
Το Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Κύπρου κ. Χρυσόστομο εκπροσώπησε στην Ημερίδα ο Επίσκοπος Μεσαορίας κ. Γρηγόριος.
