Οι Σταυροβουνιώτες Μοναχοί Παΐσιος και Δαμασκηνός

Kωστής Kοκκινόφτας
Kέντρο Mελετών Iεράς Mονής Kύκκου
OΙ ΣTAYPOBOYNIΩΤΕΣ ΜΟΝΑΧΟΙ ΠΑΪΣΙΟΣ ΚΑΙ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ

H νεότερη ιστορία της Ιεράς Mονής Σταυροβουνίου είναι άμεσα συνδεδεμένη με τον νέο κτήτορά της, Iεροδιάκονο Διονύσιο Xρηστίδη (1830- 1902), γνωστό αγιογράφο και ασκητή, ο οποίος εγκαταβίωσε σε αυτή στα τέλη του 19ου αιώνα και έθεσε τις βάσεις για τη μετέπειτα ακμή και πνευματική της ακτινοβολία. Προηγουμένως η Mονή είχε παραμείνει εγκαταλελειμμένη για κάποιο χρονικό διάστημα, πιθανότατα εξαιτίας των επιπτώσεων που είχαν στην Kύπρο τα τραγικά γεγονότα του 1821, οπότε σχεδόν όλα τα μοναστήρια του νησιού λεηλατήθηκαν από τους κατακτητές και απογυμνώθηκαν από την κινητή και ακίνητη περιουσία τους. Ο Xρηστίδης μερίμνησε επίσης για τη συγκρότηση της πρώτης αδελφότητας της Μονής στα νεότερα χρόνια, η οποία περιλάμβανε μερικούς από τους πιο ονομαστούς για την ασκητικότητα του βίου τους Kύπριους μοναχούς του 20ού αιώνα. Δυο από αυτούς, οι αυτάδελφοι Δαμασκηνός (1869- 1942) και Παΐσιος (1870-1950), κατάγονταν από την Αραδίππου, όπου είχαν ζήσει τα νεανικά τους χρόνια. Ας σημειωθεί ότι ο πατέρας τους ήταν ιερέας της κοινότητας και ονομαζόταν Μιχαήλ Xατζηδημήτρη (1830-1916), το δε όνομα της μητέρας τους ήταν Λεονή (1842-1932).

Σύμφωνα με χειρόγραφο, στο οποίο ο Διονύσιος κατέγραψε τις αναμνήσεις του από την επαναλειτουργία της Μονής Σταυροβουνίου, οι δύο αδελφοί εγκαταβίωσαν σε αυτή γύρω στο 1899 και έγιναν μικρόσχημοι μοναχοί στις 10 Μαρτίου 1900. Μεγαλόσχημοι έγιναν μερικά χρόνια αργότερα από τον διάδοχο του Διονυσίου, νέο Ηγούμενο Βαρνάβα (1864-1948). Aμφότεροι οι Παΐσιος και Δαμασκηνός υπηρέτησαν σε διάφορα διακονήματα στη Mονή και άφησαν φήμη ενάρετων και καλών μοναχών, οι οποίοι τηρούσαν με σχολαστική ακρίβεια τα καθήκοντά τους.

Είναι αξιοσημείωτο, ότι οι δύο αυτάδελφοι μοναχοί συνδέθηκαν με μια σημαντική σελίδα της ιστορίας του κυπριακού μοναχισμού των χρόνων της Αγγλοκρατίας, αφού συνέβαλαν στη διάσωση της Μονής της Τροοδίτισσας από την εγκατάλειψη. Συγκεκριμένα, το 1939, υπακούοντας σε σχετική προτροπή του τότε Tοποτηρητή του αρχιεπισκοπικού θρόνου Mητροπολίτη Πάφου (1930-1947) και μετέπειτα Aρχιεπισκόπου Kύπρου (Iούν.-Iούλ. 1947) Λεοντίου, μετέβηκαν μαζί με άλλους Σταυροβουνιώτες μοναχούς στη Mονή και στήριξαν τη λειτουργία της, μετατρέποντάς την σε κοινόβιο με βάση το αγιορειτικό τυπικό και προϊστάμενο τον Δαμασκηνό. Ας σημειωθεί, ότι η Μονή Σταυροβουνίου ήταν μέχρι τότε το μόνο από τα κυπριακά μοναστήρια, που λειτουργούσε ως κοινόβιο, καθεστώς το οποίο εφαρμόστηκε κατά τα πρότυπα των Μονών του Αγίου Όρους, μετά την επαναλειτουργία της από τον Διονύσιο Χρηστίδη.

Διαβάστε ολόκληρο το κείμενο εδώ…